Wetsvoorstel verduidelijking burgerschapsopdracht in het funderend onderwijs

Reactie

Naam Stichting Arkade (Mark Bos)
Plaats Amsterdam
Datum 27 juni 2018

Vraag1

Wat vindt u van het voorstel, zowel van de voorgestelde wettekst als de memorie van toelichting?
Goed om te opdracht aan te scherpen, dit hebben scholen zeker nodig. Echter heb ik sterke twijfels over de begrippen actief burgerschap en sociale cohesie. Dat klinkt meer als een cosmetische wijziging in plaats van een inhoudelijke.
Een actief burger bestaat in vele vormen. Wanneer is een burger voldoende actief?
En cohesie is alleen mogelijk als er daarbinnen voldoende ruimte is voor vreedzaam conflict. De democratie bestaat bij de gratie van het kunnen voeren van debatten en het aangaan van belangenconflicten. Het gaat om leren leven met verschillen, en niet om het zoeken naar nieuwe vormen van eenheid. Kritisch-democratisch burgerschap (Veugelers e.a.) is wat mij betreft de kern.
Ik ben zeer te spreken over de aanscherping die zegt dat de burgerschapsvisie onderdeel moet worden van de brede schoolvisie en het schoolplan, en geintegreerd en voorgeleefd dient te worden door het hele team. Het is wat mij betreft de kernopdracht van het onderwijs.

Vraag2

Biedt het wetsvoorstel voldoende handvatten om invulling te geven aan de burgerschapsopdracht?
Genoeg handvatten, maar ik denk helaas niet helemaal de juiste.
Een suggestie voor aanvulling: Wat er nu vooral nodig is op scholen is een goed gesprek over wat de kernwaarden van de democratie betekenen. Het lijkt nu alsof dat vaststaat, maar dat is echter een discussie waard. Een school zal keuzes moeten maken: wat betekent vrijheid van godsdienst? Wel of geen sluiers? Wel of geen islamitische leerkracht op een christelijke school? Dit zijn vragen die ik in mijn werk dagelijks tegenkom, zowel bij leerlingen als leerkrachten, en waar de democratische kernwaarden geen eenduidig antwoord op geven. Wel een richting voor een goed democratisch gesprek.
Welke verschillen mogen er zijn? En wat verwachten we aan gelijkheid? Een democratie bestaat bij de gratie van een goed debat/dialoog over deze vragen, en dat is wat leerkrachten en leerlingen moeten leren met elkaar in de praktijk te brengen.