Wet uitwerking burgerschapsopdracht WEB

Reactie

Naam	Anoniem
Plaats	's-Hertogenbosch
Datum	18 maart 2025

Vraag1

Wilt u reageren op het wetsvoorstel uitwerking burgerschapsopdracht WEB? Dan kunt u hier uw reactie geven. U kunt dat doen door een bericht achter te laten of door een bericht te uploaden.

In het beleidskompas wordt een toelichting gegeven over waarom deze wet. Een basis oorzaak is dat het onderwijs van onvoldoende kwaliteit is. Daarnaast wordt aangegeven dat burgerschapsonderwijs vrijblijvend is, doordat dit niet geexamineerd wordt.
Maar het huidige wettelijk kader vereist een inspanninsverplichting van burgerschap. Dat betekent dat in het onderwijs aangetoond moet worden op welke wijze een student haar inspanning voldoet. Dit is niet vrijblijvend. Wat wel vrijblijvend is, dat dit toezicht hierop is verwaarloosd. Zowel in de school als door de onderwijsinspectie.
Als de kwaliteit van onderwijs niet voldoet, waarbij staat aangegeven dat de kaders niet helder zijn. Dan is het de opdracht om de kaders van het onderwijs verder aan te scherpen: maak als het ware een kwalificatiedossier voor burgerschap voor de verschillende onderwijsniveaus in het mbo.
Als examineren van burgerschap een deel van het antwoord is om de kwaliteit te verbeteren. Dan moet er nog goed gekeken worden naar hoe Taalexaminering in het onderwijs en de complexiteit van vrijstellingen-doorstroom en niveaubepaling zijn plek heeft gekregen. Wat bij taal aan de hand is, kan ook bij burgerschap gaan plaatsvinden. Het toevoegen van een burgerschapsexamens kan de complexiteit van examineren in het onderwijs vergroten.

Vraag2

Wat vindt u van de uitvoerbaarheid van het wetsvoorstel met betrekking tot de burgerschapsopdracht op mbo- en vavo-instellingen? Zijn er specifieke voorbeelden of ervaringen die u kunt delen?

VAVO valt onder de WEB, maar het is ook gebaseerd op het VO besluit. Wat betekent dit voor de status van studenten die een diploma VMBO-HAVO-VWO gaan halen in het VAVO construct. Krijgen zij dan een nieuw vak burgerschap welke met een examen moet worden afgenomen? Terwijl zij in het VO onderwijs dit 'burgerschap' vak niet hebben en ook geen examen hiervoor hoefde af te leggen. Dit lijkt om een verzwaring van diplomering te gaan als je naar de VAVO gaat.

Met burgerschapsexamens verzwaar je de examinerende kant van AVO onderdelen in het MBO dit in relatie tot de vakmatige kant van de beroepsopleiding. MBO wordt geavoriseerd hierdoor. Ook de impact die AVO nu al heeft op de examinering is groot. Dit staat niet altijd in verhouding.

Vraag3

Hoe denkt u dat deze doelstellingen de kwaliteit van het (burgerschaps)onderwijs kunnen verbeteren?

Examineren betekent niet automatisch een verbetering van het onderwijsproces. Als je het onderwijs wilt verbeteren zul je moeten werken aan de onderwijsdoelen en aan die knoppen harder draaien. Zie de analogie met rekenonderwijs: je moet vakkundige rekendocenten hebben, echter er bestaat eigenlijk geen opleiding voor rekendocent. Zo ook met de opleiding burgerschap. Docenten maatschappijleer zouden hierin een rol kunnen vervullen, maar is dit één op één hetzelfde.

Vraag4

Denkt u dat het wetsvoorstel voldoende flexibiliteit biedt voor mbo- en vavo-instellingen om hun eigen identiteit en visie te behouden? Kunt u dit toelichten?

Nee, zie het voorbeeld van het rekenexamen. Het remindo examen wordt gezien als een IE examen. Maar wordt landelijk bepaald (met input van de scholen, feitelijk was dit al hoe CITO dit ook dit en dat werd een CE genoemd).
Voor scholen is het makkelijker om een instellingsexamens in te kopen, mee te doen. Dan zelf te ontwikkelen. Dit vanwege de validering van examens in de routes 1 2 en 3. Examens maken is een vak apart. Juist deze effort die scholen erbij krijgen neemt de tijd weg die in goed onderwijs kan worden gestoken. Dit kan jaren duren om dit proces goed op orde te krijgen. En zodra dat op orde is, is de kans groot dat de eisen veranderen en je weer opnieuw kan beginnen.

Vraag5

Welke mogelijke effecten verwacht u dat het wetsvoorstel heeft op de leeromgeving en de cultuur binnen mbo- en vavo-instellingen? Zijn er positieve of negatieve gevolgen die u voorziet?

An sich is meer aandacht voor burgerschapsonderwijs goed. De vraag is wel wat deze eisen ook in de BBL varianten voor een plek gaan krijgen. Zeker voor studenten boven de 23 is de vraag wat deze onderdelen in verschillende gevallen voor toegevoegde waarde hebben. Het aantonen van goed burgerschap- EVC trajecten in dit kader is complex. Terwijl de ervaring is in verschillende gevallen dat burgerschap aanwezig is bij volwassenen.
In verschillende sectoren zijn veel arbeidstekorten voor LLO kan deze eis daarmee een drempel werpen op vakmatig opleiden en de toegevoegde waarde voor het diploma. Is de impact van deze wet op het gehele MBO-onderwijs dus VAVO BL en BBL trajecten wel voldoende onderzocht.