Wijziging van de Grondwet ter invoering van constitutionele toetsing

Reactie

Vraag1

Mijn beperking beperkt niet mijn ambitie – en mijn grondrechten mogen niet beperkt worden door politiek toeval.

Als VN-ambassadeur voor het VN-verdrag Handicap en ervaringsdeskundige weet ik als geen ander hoe kwetsbaar mensen worden als grondrechten afhankelijk zijn van politieke grillen. Daarom ondersteun ik het voorstel om de rechter wél de bevoegdheid te geven wetten te toetsen aan alle grondrechten – zowel de klassieke als de sociale.

Het argument dat sociale grondrechten niet toetsbaar zouden moeten zijn, omdat ze tot het politieke domein horen, gaat volledig voorbij aan de werkelijkheid van mensen die dagelijks knel komen te zitten in wetgeving die hun bestaanszekerheid, toegang tot zorg of passend onderwijs ondermijnt.

Juist mensen met een ondersteuningsbehoefte ervaren wat er gebeurt als beleid wordt gemaakt zonder hen erbij te betrekken. De gevolgen zijn zichtbaar in de toeslagenaffaire, het woningtekort, ontoegankelijke zorg en het ontbreken van passend werk. Dan zijn sociale grondrechten geen luxe, maar een levenslijn.

Laten we grondrechten verankeren in het hele beleidsproces – van idee tot uitvoering. Niet achteraf toetsen, maar vooraf stevig verankeren. Dat kan door burgerberaden, door het betrekken van ervaringsdeskundigen én door onafhankelijke toetsing, bijvoorbeeld via de Raad van State of het College voor de Rechten van de Mens – maar dan wel met bindende kracht.

Alleen dan bouwen we aan een samenleving waarin niemand buiten de boot valt. Want een recht dat niet afdwingbaar is, is in de praktijk géén recht.