Contouren Klimaatplan 2024 en INEK

Reactie

Vraag1

De contourenbrief heeft een brede scoop waarop naar dit plan wordt gekeken. Dat juichen we toe. We hebben een aantal overwegingen waarvan we hopen dat er extra aandacht aan wordt gegeven. Dit plan focust zich enkel op de energie en klimaat maar dit zijn slechts onderdelen van een groter geheel. Dit grotere geheel is te omschrijven als Planetaire gezondheid met de door jullie reeds beschreven planetaire grenzen. Mensen kunnen alleen gezond leven als de aarde met al haar ecosystemen gezond is, het klimaat is slechts 1 van de grenzen. Er moet meer waarde aan de gezondheid van alle ecosystemen worden toegekend dan nu in het klimaatplan wordt gedaan. Om dit alvast wat concreter te maken, is het denken in versterken van benodigde waarden via cultuur, onderwijs en gezondheid onontbeerlijk. De overheid heeft hier een essentiële, stimulerende rol te pakken.

In de paragraaf 'rechtvaardig klimaatbeleid' wordt al aandacht gegeven aan de klimaatongelijkheid.
Wij juichen het toe dat hier naar wordt gekeken. Wij zouden graag zien dat er extra aandacht uitgaat
naar de internationale rechtvaardigheid omdat dat 1. in lijn is met hoe we op de wereld met elkaar
willen samenleven (normatief), en 2. omdat dit ook in het belang van Nederland is. Als we onrechtvaardig omgaan met de gevolgen van de klimaatverandering krijgen we dat in ons gezicht terug, bijvoorbeeld in de vorm van grote migratiestromen die naar Europa, inclusief Nederland op gang gaan komen.

Vraag2

De zorg is een grote sector die op dit moment ook erg vervuilend is. Denk aan veel uitstoot, afval en problemen rond het afbreken van medicijn resten. Wij zien een grote overlap met ook de financiële grenzen waar ons gezondheidszorgsysteem tegenaan loopt. Vanuit zowel het perspectief van de groene duurzaamheid, als vanuit financieel perspectief, gaat het lonen om deze sector te systemisch te herzien. Over de richting daarvan is veel geschreven en gedacht: in plaats van het denken in ziekte genezen, moeten we gaan denken in gezondheid bevorderen. Wellicht is een versterking van het zorgaspect binnen het klimaatplan een parallel met het ministerie van VWS te trekken om uw gedeelde belangen een plek te geven. We zijn ons bewust dat de gezondheidszorg een grote sector is, die niet zomaar herzien is. We wijzen u wel op initiatieven die al lopen zoals de Federatie voor Gezondheid waar vele partijen hebben aangegeven voor deze herziening van de zorg zijn.

Vraag3

Zoals we bij vraag 1 hebben geïntroduceerd vinden we gezondheid een belang rijke uitkomstmaat en
vragen we aandacht voor alle planetaire grenzen. In dat kader missen we de impact van de gevolgen van overschrijding van de planetaire grenzen op de gezondheid van de mens. Hieronder een (zeer beperkt) overzicht van de mogelijke gevolgen van gezondheid bij het overschrijden van de verschillende planetaire grenzen
1. klimaatverandering ? meer hitte met dood tot gevolg; meer ernstige natuurrampen, klimaatmigratie; grotere infectieziekten risico.
2.biodiversiteit (verscheidenheid aan leven, in allerlei vormen, op aarde) ? geen bevruchting van gewassen en daarmee impact op de voedselketen, vergroot de kans op spillover van zoönose naar de mens.
3. landgebruik (het aanpassen van natuur voor menselijk gebruik) ? monocultuur en mislukte oogsten en daarmee bedreiging voor de voedselketen.
4. biochemische stofstromen (de disbalans van stikstof - en fosforkringlopen) ? longklachten, astma, aantastingen ecosystemen met gevolgen voor biodiversiteit.
5. chemische milieuverontreiniging ? vergiftiging van mens via voedsel en water.
6. verzuring oceanen ? zeedieren overlijden, bedreiging voor de voedselketen.
7. luchtvervuiling ? eerder overlijden door longproblemen
8. uitputting ozonlaag ? meer huidkanker, dit is overigens de overschreden planetaire grens die we met de juiste maatregelen weer hebben kunnen herstellen.
9. waterschaarste ? uitdroging met de dood tot gevolg, of vervuild water met ziekte tot gevolg.