Differentiatie vliegbelasting

Reactie

Naam	MGF Dijkhoff
Plaats	Groningen
Datum	22 januari 2025

Vraag1

Per 2027 wil het kabinet de totale opbrengst van de vliegbelasting met € 248 miljoen verhogen. Het plan is om vluchten over lange afstanden - met een hogere totale uitstoot - meer te belasten. In veel Europese landen die een vliegbelasting hebben, worden vluchten over langere afstanden al hoger belast. Dit wordt ook wel ‘differentiatie van het tarief van de vliegbelasting naar afstand’ genoemd.

1. Vindt u dat lange vluchten (>2.500 km) zwaarder belast moeten worden dan korte vluchten (<2.500 km)?

Nee, juist het tegenovergestelde is waar. Korte vluchten zouden veel zwaarder belast moeten worden dan lange vluchten, en zakelijke vluchten aanzienlijk meer dan particuliere vluchten.

1. Korte vluchten zijn onevenredig vervuilend
Korte vluchten veroorzaken per passagier veel meer uitstoot per kilometer dan lange vluchten. Dit komt doordat vliegtuigen het meeste brandstof verbruiken tijdens het opstijgen en landen. Tevens bestaan ook nog eens betere alternatieven, zoals treinen.

2. Zakelijke vluchten hebben de grootste milieu-impact
Bedrijven maken het meeste gebruik van zakelijke vluchten en dragen daarmee onevenredig veel bij aan de uitstoot. Tegelijkertijd profiteren ze het meest van de hoogwaardige infrastructuur die voornamelijk door particuliere belastingbetalers wordt gefinancierd. Door zakelijke vluchten zwaarder te belasten, kunnen bedrijven worden gestimuleerd om duurzamere alternatieven te zoeken.

3. Rechtvaardigheid voor particuliere reizigers
Particuliere reizigers, die vaak minder frequent vliegen en minder profiteren van de luchtvaartinfrastructuur, zouden niet dezelfde zware belasting moeten dragen als bedrijven. Dit maakt het systeem eerlijker en voorkomt dat particuliere reizigers onevenredig worden benadeeld.

Vraag2

Zeer korte vluchten – zoals een vlucht van Amsterdam naar Brussel - veroorzaken per kilometer relatief veel uitstoot. Ook zijn er vaak andere, duurzamere vervoersopties zoals de trein of de auto beschikbaar. Zeer lange vluchten – zoals een vlucht van Amsterdam naar Bali – hebben juist een hoge totale uitstoot, mede door de duur van de vlucht.

2. Vindt u dat zeer korte vluchten (<500 km) extra belast moeten worden in de vliegbelasting ten opzichte van andere vluchten?

Korte vluchten zouden juist veel zwaarder belast moeten worden, en wel om meerdere redenen:
-Effectieve alternatieven voor korte afstanden:
Voor korte vluchten (bijvoorbeeld <500 km) bestaan er doorgaans uitstekende en duurzamer alternatieven, zoals reizen per trein, elektrische bus of elektrische auto. Deze opties zijn niet alleen minder vervuilend, maar vaak ook efficienter in reistijd, als je de tijd voor inchecken en veiligheidscontroles op vliegvelden meerekent!
-Onevenredige impact op het milieu:
Korte vluchten veroorzaken relatief meer uitstoot per passagier per kilometer dan lange vluchten, omdat vliegtuigen het meeste brandstof verbruiken tijdens het opstijgen en landen. Dit maakt korte vluchten buitengewoon inefficiënt.
-Bevordering van duurzamere alternatieven:
Het zwaarder belasten van korte vluchten kan mensen en bedrijven stimuleren om duurzamere alternatieven te kiezen, zoals hogesnelheidstreinen. In veel gevallen bieden deze een vergelijkbare reistijd en meer comfort, terwijl de ecologische voetafdruk aanzienlijk kleiner is.
-Ruimtebeslag en congestie op luchthavens:
Korte vluchten dragen bij aan de overbelasting van luchthavens, waardoor er minder capaciteit overblijft voor langeafstandsreizen die niet te vervangen zijn. Door korte vluchten te ontmoedigen, kan deze schaarse infrastructuur efficiënter worden gebruikt.

Korte vluchten zijn meestal overbodig, onnodig vervuilend en onevenredig belastend voor de infrastructuur. Door ze zwaarder te belasten, kunnen we duurzamere keuzes stimuleren en de negatieve impact op het milieu verminderen.

Vraag3

3. Vindt u dat zeer lange vluchten (>10.000 km) extra belast moeten worden in de vliegbelasting ten opzichte van andere vluchten?

Nee, en wel om meerdere redenen:

Gebrek aan alternatieven voor zeer lange vluchten
-Voor extreem lange afstanden (bijvoorbeeld >10.000 km) zijn er praktisch geen alternatieven. Reizen per boot of auto over zulke afstanden kan weken in beslag nemen, wat voor de meeste mensen en bedrijven geen realistische optie is.
-Hogere vervuiling bij langzame alternatieven
Goedkopere prijzen voor lange vluchten kunnen voorkomen dat mensen overstappen op langzamere alternatieven, die op de lange termijn vaak vervuilender zijn. Denk bijvoorbeeld aan de extra uitstoot die gepaard gaat met langere verblijfsperiodes in hotels of andere accommodatie tijdens een reis van meerdere dagen of weken.
-Inefficiëntie van alternatieve vervoersmethoden
Bij zeer lange reizen zijn alternatieve vervoersmethoden, zoals over land of zee, minder efficiënt in brandstofverbruik. Dit komt doordat ze obstakels zoals bergen of ruwe zeeën moeten overwinnen, wat leidt tot een hoger energieverbruik en uiteindelijk meer vervuiling per persoon in vergelijking met vliegen.

Vraag4

Als over lange afstanden meer vliegbelasting wordt betaald, moet worden bepaald vanaf welke afstanden de hogere tarieven gelden. De gekozen afstandsgrenzen kunnen er toe leiden dat landen of gebieden deels in het ene tarief vallen en deels in een ander tarief. Dit kan ongewenst zijn. Een mogelijke oplossing is om voor bepaalde landen of gebieden een aangepast tarief te rekenen. Dit kan op basis van verschillende criteria zoals bijvoorbeeld het hebben van een EU-lidmaatschap of het zijn van een overzees gebied. Het rekenen van een lager tarief voor bepaalde landen of gebieden kan invloed hebben op de hoogte van de tarieven.

4. Vindt u dat voor specifieke landen of gebieden andere tarieven moeten worden gerekend dan het tarief waar zij op basis van hun afstand tot Nederland toe behoren? Zo ja, welke landen of gebieden moeten er volgens u verschillend belast worden in de vliegbelasting?

Ja, specifieke landen of gebieden zouden andere vliegbelastingtarieven moeten krijgen.

-Landen binnen de EU: Lagere tarieven binnen de EU bevorderen mobiliteit, handel en toerisme tussen lidstaten. Door de korte afstanden en gedeelde belangen profiteren EU-burgers hier het meest van.

-Uitzonderingen voor koninkrijksgebieden: Gebieden zoals Aruba, Bonaire en Curaçao, die deel uitmaken van het Koninkrijk der Nederlanden, zouden aangepaste tarieven moeten krijgen. Zij zijn afhankelijk van luchtvervoer en hebben sterke historische en sociale banden met Nederland.

Vraag5

De huidige vliegbelasting kent verschillende uitzonderingen. Voor bijvoorbeeld transferpassagiers en voor vluchten met vliegtuigen met een gewicht van minder dan 4.000 kg. Uitzonderingen of verschillende tarieven kunnen gebruikt worden om bepaald gedrag aan te moedigen of juist te ontmoedigen. Wel maken ze de uitvoering van een belasting vaak complexer. Daarnaast kunnen uitzonderingen leiden tot hogere tarieven.

5. Vindt u dat alle soorten vluchten en passagiers gelijk moeten worden belast? Zo nee, welke passagiers en/of vluchten vindt u dat er verschillend belast of zelfs uitgezonderd moeten worden van de vliegbelasting?

Nee, de bovengenoemde uitzonderingen zijn niet onderbouwd. Tarieven zouden moeten afhangen van de daadwerkelijke vervuiling (naar ratio), wat luchtvaartmaatschappijen aanzet tot verduurzaming en de belastingdruk eerlijker maakt.

1. Privéjets
Privéjets, die tientallen keer vervuilender zijn per passagier, moeten zwaarder belast worden om onterecht belastingvoordeel te ontmoedigen.

2. Hogere uitstoot per passagier
Vliegtuigen in de (bijvoorbeeld) hoogste 10% van uitstoters per passagier moeten hogere tarieven betalen, wat verduurzaming en innovatie van vliegtuigen bevordert.

3. Hogere uitstoot per kilogram gewicht van vliegtuig
Vliegtuigen die behoren tot (bijvoorbeeld) de hoogste 10% van uitstoters per kilogram gewicht van het vliegtuig moeten zwaarder belast worden. Dit stimuleert de inzet van efficiëntere vliegtuigen en duurzame luchtvaartinitiatieven.