Differentiatie vliegbelasting

Reactie

Naam	Better Places (S. Griep)
Plaats	Leiden
Datum	10 februari 2025

Vraag1

Per 2027 wil het kabinet de totale opbrengst van de vliegbelasting met € 248 miljoen verhogen. Het plan is om vluchten over lange afstanden - met een hogere totale uitstoot - meer te belasten. In veel Europese landen die een vliegbelasting hebben, worden vluchten over langere afstanden al hoger belast. Dit wordt ook wel ‘differentiatie van het tarief van de vliegbelasting naar afstand’ genoemd.

1. Vindt u dat lange vluchten (>2.500 km) zwaarder belast moeten worden dan korte vluchten (<2.500 km)?

Ja, wij vinden dat lange vluchten (>2.500 km) zwaarder belast moeten worden dan korte vluchten (<2.500 km).

Toelichting:
Langeafstandsvluchten hebben een veel grotere impact op het klimaat door de aanzienlijke hoeveelheid CO2-uitstoot en andere schadelijke emissies per vlucht. Hoewel deze vluchten slechts een klein percentage van het totaal aantal reizen vormen, zijn ze verantwoordelijk voor een onevenredig groot deel van de uitstoot: de 20% langste vluchten zijn verantwoordelijk voor ruim 80% van de CO2-uitstoot. Door de vliegbelasting op die langere vluchten te verhogen worden die tickets duurder en zullen er waarschijnlijk minder mensen zo ver vliegen. Daarmee is het aannemelijk dat het bijdraagt aan het verlagen van de CO2-uitstoot door luchtvaart.

Deze maatregel is wel zo eerlijk: de vervuiler betaalt. Degenen die het meest bijdragen aan de uitstoot dragen een grotere verantwoordelijkheid voor de kosten en schade die veroorzaakt wordt door die uitstoot. Bovendien stimuleert het bewuster reisgedrag en moedigt het zowel reizigers als de luchtvaartsector aan om te zoeken naar duurzamere alternatieven.

Tegelijkertijd is het belangrijk om naast de differentiatie van de belasting ook:
- Duurzame alternatieven voor korte vluchten te stimuleren, zoals snelle en toegankelijke treinverbindingen.
- Innovatie in de luchtvaartsector te bevorderen, zodat langeafstandsvluchten in de toekomst minder belastend worden voor het milieu.

Vraag2

Zeer korte vluchten – zoals een vlucht van Amsterdam naar Brussel - veroorzaken per kilometer relatief veel uitstoot. Ook zijn er vaak andere, duurzamere vervoersopties zoals de trein of de auto beschikbaar. Zeer lange vluchten – zoals een vlucht van Amsterdam naar Bali – hebben juist een hoge totale uitstoot, mede door de duur van de vlucht.

2. Vindt u dat zeer korte vluchten (<500 km) extra belast moeten worden in de vliegbelasting ten opzichte van andere vluchten?

Nee, wij vinden dat zeer korte vluchten (<500 km) niet extra belast moeten worden, maar dat ze helemaal verboden moeten worden als er duurzame alternatieven zoals de trein beschikbaar zijn.

Toelichting:
Zeer korte vluchten zijn extreem inefficiënt en veroorzaken per kilometer relatief veel uitstoot. Dit staat in schril contrast met de beschikbaarheid van duurzame alternatieven zoals treinverbindingen of zelfs elektrische auto's, die veel minder schade veroorzaken. Wij pleiten ervoor om deze vluchten in zijn geheel te verbieden, zeker wanneer de trein een vergelijkbare of zelfs betere reistijd biedt, zoals bij de verbinding tussen Amsterdam en Brussel.

Daarnaast moet een einde komen aan de bizarre situatie waarbij reizigers via een omweg met meerdere vluchten goedkoper uit zijn dan rechtstreeks vliegen. Het huidige systeem maakt het soms voordeliger om bijvoorbeeld via Parijs met een overstap in Amsterdam naar Lima te vliegen, dan om direct vanuit Amsterdam te vertrekken. Dit stimuleert onnodig extra vluchten en uitstoot. We pleiten ervoor om overstapvluchten zwaar te belasten en prijsvoordelen van dergelijke constructies te elimineren.

Samenvatting:
- Hogere belastingen op zeer korte vluchten (<500 km) moeten deze vluchten onaantrekkelijk te maken.
- Duurzame alternatieven zoals de trein moeten gestimuleerd worden door middel van betere verbindingen en concurrerende prijzen.
- Onlogische prijsvoordelen van vluchten met extra overstappen moeten worden aangepakt door de kosten van onnodige uitstoot eerlijk te beprijzen.

Vraag3

3. Vindt u dat zeer lange vluchten (>10.000 km) extra belast moeten worden in de vliegbelasting ten opzichte van andere vluchten?

Ja, wij vinden dat zeer lange vluchten (>10.000 km) extra belast moeten worden in de vliegbelasting ten opzichte van andere vluchten.

Toelichting:
Zeer lange vluchten hebben een extreem hoge totale uitstoot vanwege de lange afstanden en de aanzienlijke hoeveelheid brandstof die wordt verbruikt. Hoewel verre vluchten slechts een klein percentage van de totale reizen uitmaken, zijn ze verantwoordelijk voor een onevenredig groot deel van de CO2-uitstoot van alle vluchten. Het is daarom logisch en noodzakelijk om deze vluchten zwaarder te belasten.

Een extra belasting op zeer lange vluchten:
- Maakt de vervuiler verantwoordelijk voor de werkelijke kosten van de uitstoot.
- Stimuleert bewust reisgedrag, waarbij reizigers kritisch nadenken over de noodzaak van hun verre reizen.
- Kan bijdragen aan het verkleinen van de klimaatimpact van de luchtvaart en helpt Nederland om de klimaatdoelen te behalen.

Aanvullende maatregelen die wij belangrijk vinden:
- Innovatie stimuleren in de luchtvaartsector om emissievrije langeafstandsvluchten te ontwikkelen.
- Investeren in bewustwordingscampagnes om reizigers te informeren over de impact van zeer lange vluchten.
- Alternatieven voor verre reizen stimuleren, zoals langere vakanties waarbij minder vaak wordt gevlogen of reizen naar bestemmingen dichterbij huis.

Vraag4

Als over lange afstanden meer vliegbelasting wordt betaald, moet worden bepaald vanaf welke afstanden de hogere tarieven gelden. De gekozen afstandsgrenzen kunnen er toe leiden dat landen of gebieden deels in het ene tarief vallen en deels in een ander tarief. Dit kan ongewenst zijn. Een mogelijke oplossing is om voor bepaalde landen of gebieden een aangepast tarief te rekenen. Dit kan op basis van verschillende criteria zoals bijvoorbeeld het hebben van een EU-lidmaatschap of het zijn van een overzees gebied. Het rekenen van een lager tarief voor bepaalde landen of gebieden kan invloed hebben op de hoogte van de tarieven.

4. Vindt u dat voor specifieke landen of gebieden andere tarieven moeten worden gerekend dan het tarief waar zij op basis van hun afstand tot Nederland toe behoren? Zo ja, welke landen of gebieden moeten er volgens u verschillend belast worden in de vliegbelasting?

Nee, wij vinden niet dat voor specifieke landen of gebieden andere tarieven moeten worden gerekend dan het tarief waar zij op basis van hun afstand tot Nederland toe behoren.

Toelichting:
Het introduceren van afwijkende tarieven voor specifieke landen of gebieden maakt de vliegbelasting onnodig ingewikkeld. Een dergelijk systeem kan leiden tot verwarring bij reizigers, een hogere administratieve last, en een ongelijk speelveld tussen landen. Bovendien is het eerlijker en transparanter om een vliegbelasting uitsluitend te baseren op de afstand tot Nederland, omdat de impact op het milieu direct gerelateerd is aan de afgelegde kilometers en de uitstoot per vlucht.

Door uniforme afstandsgrenzen te hanteren:
- Blijft het systeem eenvoudig en duidelijk, wat de naleving en het begrip vergroot.
- Wordt het risico op willekeur of oneerlijke concurrentie tussen landen geminimaliseerd.
- Blijft de focus op het beprijzen van de daadwerkelijke milieu-impact van vliegen, zonder uitzonderingen die dit ondermijnen.

Hoewel wij begrijpen dat sommige landen of gebieden wellicht economische of geopolitieke uitdagingen kennen, zijn er andere, betere manieren om hen te ondersteunen zonder het systeem van vliegbelasting te compliceren.

Vraag5

De huidige vliegbelasting kent verschillende uitzonderingen. Voor bijvoorbeeld transferpassagiers en voor vluchten met vliegtuigen met een gewicht van minder dan 4.000 kg. Uitzonderingen of verschillende tarieven kunnen gebruikt worden om bepaald gedrag aan te moedigen of juist te ontmoedigen. Wel maken ze de uitvoering van een belasting vaak complexer. Daarnaast kunnen uitzonderingen leiden tot hogere tarieven.

5. Vindt u dat alle soorten vluchten en passagiers gelijk moeten worden belast? Zo nee, welke passagiers en/of vluchten vindt u dat er verschillend belast of zelfs uitgezonderd moeten worden van de vliegbelasting?

Nee, wij vinden dat niet dat alle soorten vluchten en passagiers gelijk moeten worden belast.
Bij Better Places pleiten wij voor een hogere belasting voor passagiers in businessclass en voor veelvliegers.

Toelichting:
Passagiers in businessclass nemen per persoon meer ruimte in beslag, waardoor de uitstoot per passagier hoger is dan in economyclass. Het is daarom rechtvaardig dat zij een hogere belasting betalen, omdat hun bijdrage aan de milieu-impact per kilometer groter is. Daarnaast stimuleert een hogere belasting voor businessclass passagiers om bewustere keuzes te maken, zoals reizen in economyclass of het beperken van onnodige vluchten.

Daarnaast zijn wij voorstander van het belasten van veelvliegers. Uit onderzoek blijkt dat een klein percentage van de bevolking verantwoordelijk is voor het merendeel van de vluchten – slechts 1% van de wereldbevolking maakt de helft van alle vluchten. In Nederland is 8% van de bewoners verantwoordelijk voor 45% van de vluchten. Het invoeren van een oplopende belasting naarmate iemand vaker vliegt, zorgt ervoor dat de zwaarste vervuilers meer bijdragen aan de kosten van de luchtvaart en haar impact op het klimaat.

Wij stellen voor:
- Hogere belastingen voor businessclass passagiers, vanwege de grotere CO2-uitstoot per passagier.
- Hogere belastingen voor veelvliegers, vanwege de grotere totale CO2-uitstoot