Differentiatie vliegbelasting
Reactie
| Naam | Monday Merch (Kevin van der veer) |
|---|---|
| Plaats | Rotterdam |
| Datum | 4 februari 2025 |
Vraag1
Per 2027 wil het kabinet de totale opbrengst van de vliegbelasting met € 248 miljoen verhogen. Het plan is om vluchten over lange afstanden - met een hogere totale uitstoot - meer te belasten. In veel Europese landen die een vliegbelasting hebben, worden vluchten over langere afstanden al hoger belast. Dit wordt ook wel ‘differentiatie van het tarief van de vliegbelasting naar afstand’ genoemd.1. Vindt u dat lange vluchten (>2.500 km) zwaarder belast moeten worden dan korte vluchten (<2.500 km)?
Nee, zeker niet. Het heffen van een extra belasting op lange vluchten puur op basis van afstand is te simplistisch, omdat emissies niet alleen door de afstand worden bepaald. Bij korte vluchten maken de start- en landingsfasen – waar relatief veel brandstof wordt verbruikt – een groter aandeel uit, waardoor de CO2-uitstoot per kilometer vaak hoger ligt. Bovendien zorgen moderne langeafstandsvluchten, door efficiëntere vliegtuigen en hogere bezettingsgraden, voor een lagere uitstoot per passagier dan je op basis van de totale afstand zou verwachten. Een afstandsafhankelijke belasting houdt dus geen rekening met de nuances in technologie en werkelijke emissies, wat een op emissies gebaseerde benadering veel eerlijker zou maken.
Daarnaast zijn er serieuze economische en maatschappelijke consequenties verbonden aan het extra belasten van lange vluchten. Hogere tarieven kunnen internationale verbindingen verzwakken en leiden tot extra kosten voor zakenreizen, toerisme en culturele uitwisselingen, waardoor de concurrentiepositie van Nederland als klein land in het gedrang komt. Ook raken zakelijke reizigers en mensen die voor dringende familie- of noodzaken lange afstanden moeten vliegen onevenredig. In plaats van een extra belasting op te leggen, is het verstandiger te investeren in technologische innovatie, duurzame brandstoffen en compensatiemechanismen – en daarnaast alternatieve, milieuvriendelijke vervoersopties zoals Europese treinreizen te stimuleren.
Vraag2
Zeer korte vluchten – zoals een vlucht van Amsterdam naar Brussel - veroorzaken per kilometer relatief veel uitstoot. Ook zijn er vaak andere, duurzamere vervoersopties zoals de trein of de auto beschikbaar. Zeer lange vluchten – zoals een vlucht van Amsterdam naar Bali – hebben juist een hoge totale uitstoot, mede door de duur van de vlucht.2. Vindt u dat zeer korte vluchten (<500 km) extra belast moeten worden in de vliegbelasting ten opzichte van andere vluchten?
Hoewel het idee van een extra belasting op zeer korte vluchten aantrekkelijk lijkt omdat deze per kilometer relatief veel uitstoot veroorzaken en duurzame alternatieven zoals de trein beschikbaar zouden moeten zijn, zijn er nadelen te benoemen. In veel gevallen bieden korte vluchten onmisbare verbindingen, zeker voor zakelijke reizigers of in regio’s waar alternatieve vervoersopties niet even betrouwbaar of frequent aanwezig zijn. Een extra belasting kan leiden tot hogere ticketprijzen en negatieve economische gevolgen, terwijl de daadwerkelijke milieuwinst afhankelijk is van de kwaliteit en duurzaamheid van de alternatieven.
Bovendien houdt een dergelijke maatregel geen rekening met de variatie in operationele omstandigheden, zoals het type vliegtuig of de bezettingsgraad, die de werkelijke uitstoot beïnvloeden. In plaats van een eendimensionale extra belasting is het effectiever om te investeren in technologische innovatie en de uitbreiding van duurzame vervoerssystemen, zodat zowel de milieubelasting als de economische toegankelijkheid op een evenwichtige manier worden aangepakt.
Vraag3
3. Vindt u dat zeer lange vluchten (>10.000 km) extra belast moeten worden in de vliegbelasting ten opzichte van andere vluchten?Nee, ik vind dat zeer lange vluchten (>10.000 km) niet extra belast moeten worden ten opzichte van andere vluchten. In de eerste vraag werd al benadrukt dat het beoordelen van de milieu-impact op basis van afstand te simplistisch is, omdat factoren zoals vliegtuigtechnologie, bezettingsgraad en operationele efficiëntie eveneens een grote rol spelen in de werkelijke uitstoot. Hoewel zeer lange vluchten een hoge totale uitstoot hebben, betekent dit niet dat de uitstoot per passagier per se zwaarder weegt dan bij andere vluchten.
In plaats van een extra belasting puur op basis van afstand, is het effectiever om te investeren in innovatieve technologieën en maatregelen die gericht zijn op het daadwerkelijk verminderen van de CO2-uitstoot. Zo kan men op een genuanceerdere manier inspelen op de diverse operationele omstandigheden, zonder dat internationale verbindingen en zakelijke mobiliteit onnodig worden benadeeld.
Vraag4
Als over lange afstanden meer vliegbelasting wordt betaald, moet worden bepaald vanaf welke afstanden de hogere tarieven gelden. De gekozen afstandsgrenzen kunnen er toe leiden dat landen of gebieden deels in het ene tarief vallen en deels in een ander tarief. Dit kan ongewenst zijn. Een mogelijke oplossing is om voor bepaalde landen of gebieden een aangepast tarief te rekenen. Dit kan op basis van verschillende criteria zoals bijvoorbeeld het hebben van een EU-lidmaatschap of het zijn van een overzees gebied. Het rekenen van een lager tarief voor bepaalde landen of gebieden kan invloed hebben op de hoogte van de tarieven.4. Vindt u dat voor specifieke landen of gebieden andere tarieven moeten worden gerekend dan het tarief waar zij op basis van hun afstand tot Nederland toe behoren? Zo ja, welke landen of gebieden moeten er volgens u verschillend belast worden in de vliegbelasting?
Nee, ik ben tegen het hanteren van afwijkende tarieven voor specifieke landen of gebieden op basis van afstandscriteria. Het invoeren van aangepaste tarieven, bijvoorbeeld op basis van EU-lidmaatschap of de status als overzees gebied, maakt het systeem onnodig complex en leidt tot inconsistenties, waarbij landen deels in het ene en deels in het andere tarief kunnen vallen. Dit verhoogt de administratieve last en creëert potentieel oneerlijke behandeling, wat het uitgangspunt van een afstandsgebonden tariefsysteem ondermijnt.
In plaats van een dergelijk ingewikkeld systeem, pleit ik voor een benadering die inzet op positieve innovaties en een tariefsysteem dat gebaseerd is op de daadwerkelijke vervuiling. Door te investeren in technologische verbeteringen en maatregelen die gericht zijn op het reduceren van werkelijke emissies, kan men op een effectievere en transparantere manier de milieubelasting aanpakken, zonder te vervallen in een complex en gefragmenteerd tariefsysteem. Er moet ook uitzicht komen op het afschaffen van deze belastingen.
Vraag5
De huidige vliegbelasting kent verschillende uitzonderingen. Voor bijvoorbeeld transferpassagiers en voor vluchten met vliegtuigen met een gewicht van minder dan 4.000 kg. Uitzonderingen of verschillende tarieven kunnen gebruikt worden om bepaald gedrag aan te moedigen of juist te ontmoedigen. Wel maken ze de uitvoering van een belasting vaak complexer. Daarnaast kunnen uitzonderingen leiden tot hogere tarieven.5. Vindt u dat alle soorten vluchten en passagiers gelijk moeten worden belast? Zo nee, welke passagiers en/of vluchten vindt u dat er verschillend belast of zelfs uitgezonderd moeten worden van de vliegbelasting?
Het hangt ervan af, maar een uniform belastingssysteem lijkt op het eerste gezicht aantrekkelijker omdat het eenvoudiger is in uitvoering. Het hanteren van uitzonderingen – zoals voor transferpassagiers of lichte vliegtuigen – maakt het systeem al complex en kan leiden tot hogere tarieven, terwijl het doel van gedragssturing minder direct wordt bereikt.
Als er toch een differentiatie gemaakt moet worden, zou men kunnen overwegen onderscheid te maken tussen zakelijke en recreatieve vluchten – denk bijvoorbeeld aan een vergelijking tussen een vlucht naar Hong Kong en een reis naar Chersonissos. Hoewel een dergelijk onderscheid potentieel gedrag kan beïnvloeden, pleit ik in het algemeen voor positieve innovaties en het gericht reduceren van werkelijke vervuiling, in plaats van een gefragmenteerd tariefsysteem dat de administratieve last verhoogt.