Recht op digitaal consult voor zover passend bij goede zorg

Reactie

Vraag1

Digitale zorg is belangrijk voor patiënten, zorgprofessionals en zorgaanbieders. Digitale zorg als onderdeel van hybride zorg is een van onmisbare middelen om de zorg dichtbij de patiënt te organiseren en daarmee bij te dragen aan de gezamenlijke opgave om de zorg ook in de toekomst toegankelijk, betaalbaar en van goede kwaliteit te houden. Ook de patiënt ervaart aanmerkelijke voordelen, zoals meer eigen regie over het zorgproces. Als NVZ zetten we ons dan ook sterk in, samen met IZA partijen, om de transformatie naar en de opschaling van hybride zorg te stimuleren en te ondersteunen. In dat kader zijn wij het dan ook volledig eens met de gedachte van het initiatiefwetsvoorstel dat digitale zorg voordelen voor de zorg biedt. We zijn het ook mee eens dat we ervoor moeten zorgen dat we niet teruggaan naar de situatie voor de coronapandemie waarin zorg op afstand – dichtbij de patiënt - veel minder werd toegepast. Ziekenhuizen maken belangrijke stappen in de transformatie naar hybride zorg. Belangrijke belemmeringen voor deze transformatie zijn te vinden in techniek, gedrag en bekostiging. Daarnaast is het belangrijk om enkele randvoorwaarden te realiseren, zoals de minister al duidelijk schetste in zijn brief in nov. 2022, namelijk gegevensuitwisseling, de benodigde vaardigheden, richtlijnontwikkeling en bekostiging/financiering/inkoop.
De IZA-partijen trekken samen op binnen de IZA-werkgroep Hybride Zorg en het Platform transformatie naar hybride en digitale zorg en ondersteuning (werktitel) om zorgaanbieders te helpen in deze stappen. Ook werken zij samen met VWS om conform IZA-afspraken voor deze cruciale randvoorwaarden te zorgen.
Alhoewel wij veel overwegingen uit het wetvoorstel delen, denken wij dat een wetsvoorstel hier geen oplossing in gaat brengen. Dit voorstel loopt tegen praktische uitvoeringsproblemen aan. Ook doet het voorstel geen recht aan het gegeven dat vanuit het oogpunt van passende en goede zorg en vanuit de principes van ‘Samen beslissen’ een besluit voor een digitaal consult genomen zou moeten worden in goed overleg tussen patiënt en zorgprofessional.
In plaats daarvan kunnen de huidige afspraken in het IZA verder worden uitgewerkt en kan focus liggen op het weghalen van belemmeringen waar zorgpartijen in praktijk tegenaanlopen. Het huidige wetgevende kader (WGBO) biedt vervolgens voldoende juridische verankering om voor een extra versnelling te zorgen. Graag lichten wij onze overwegingen en suggesties nader toe.

Vraag2

Het is van cruciaal belang dat een zorgverlener ten allen tijden een goede afweging kan maken of een bepaalde vorm van zorg, zoals ook videoconsult wel of niet geschikt is om goede zorg aan de patiënt te leveren. In het geval dat een zorgverlener een videoconsult niet geschikt acht voor goede zorg, terwijl de patiënt dat wel eist, zal de zorgverlener daar beargumenteerd van moeten afwijken. Er zijn ook situaties denkbaar dat digitale zorg een van de geschikte mogelijkheden is, maar dat er juist in afstemming met de patiënt wel of niet voor gekozen wordt. Daarnaast zijn nog lang niet alle patiënten goed op de hoogte van de mogelijkheden van digitale consulten. Kortom, het wel of niet inzetten van een digitaal consult (breder dan alleen het videoconsult) zou een gezamenlijke beslissing moeten zijn van de zorgverlener en de patiënt. Dit is niet geborgd in het initiatief wetsvoorstel. Juist in deze fase van digitalisering zou het met name waardevol zijn om in te zetten op een bredere adoptie en het gezamenlijke gesprek over de inzet van digitale zorg tussen de zorgverlener en patiënt.
Alternatief in huidige wetgeving
Het huidige wetgevingskader, namelijk de WGBO, biedt voldoende aanknopingspunten voor de patiënt én zorgverlener om hybride zorg een onderdeel van samen beslissen te maken. Wij stellen daarom voor om binnen het huidig wetgevende kader een oplossing te vinden. Vanuit de WGBO wordt het namelijk verplicht gesteld?om de persoonlijke behoeften van de patiënt te bespreken. Hybride zorg zou onderdeel van dit gesprek moeten zijn. Dit kan vormgegeven worden met een bredere uitleg en toepassing van het huidige wettelijke kader en een nadere invulling van ‘samen beslissen’ inclusief dit onderdeel. Wij raden de initiatiefnemers van dit voorstel dan ook aan om de gewenste richting op deze basis in te richten en denken hier graag over mee.

Bijlage