Maatwerksubsidie Djewels

Reactie

Vraag1

TNO is begin januari 2023 door HyCC en TKI Nieuw gas gevraagd om input te leveren wat betreft de mate van nieuwheid van het Djewels-1 project. Kort samengevat: het Djewels project het enige Nederlandse project dat zich focust op, het door de Franse electrolyser producent McPhy ontwikkelde, hoge druk en hoge stroom dichtheid alkaline elektrolyse technologie op een schaal van 20 MW. McPhy heeft (vooralsnog) geen vergelijkbare projecten van deze omvang en die binnen korte termijn (2026) operationeel zijn. Qua technologie gezien is de combinatie hoge druk en hoge stroomdichtheid een belangrijke stap voor de verdere ontwikkeling van de alkaline technologie straks dankzij het Djewels project.

Wel nog het volgende belangrijk aandachtspunt wat betreft de specifieke voorwaarde van de subsidie en dan specifiek rondom kennisdeling. Mede gezien de grote hoeveelheden overheid subsidie in dit project (en ook andere waterstof projecten) is het van belang dat er maximaal geleerd wordt zowel op technisch vlak, als zaken rondom veiligheid en mogelijkheden voor verdere optimalisatie. Van belang is dat deze leer ervaringen ten goede komen van andere electrolyser projecten in Nederland, de Nederlandse maakindustrie, overheidsinstanties, kennisinstellingen en universiteiten. TNO is al langer met ministerie EZK in gesprek hoe we meer, sneller en breder (met meer partijen) kunnen leren van elektrolyse projecten zodanig dat dit de realisatie van elektrolyse versneld, bijdraagt aan kosten reductie als ook hoger mate van veiligheid.

Inhoudelijk op consultatie tekst 2 opmerkingen:
1) Er wordt gerefereerd aan elektrolyse op zee. Op dit moment zijn er in Europa meer dan 10 pilotprojecten in voorbereiding rondom elektrolyse op zee en deze zijn op 1 na allemaal met de PEM technologie vanwege de kleinere voetprint, lager gewicht en flexibiliteit qua operatie. Het is de vraag of op zee de alkaline technologie voldoende potentie heeft.
2) Er wordt genoemd dat de electrolyser “geen schaarse materialen gebruikt”. Volgens ons bekend maakt McPhy gebruik van Denora electrodes waar nog een zekere mate van schaarse materialen worden gebruikt (Iridium, Ruthenium) naast nikkel. Goed om hier helderheid over te krijgen.

Bijlage