Recht op een eerlijk proces in de Grondwet

Reactie

Vraag1

Het is heel fijn dat de overheid iedereen in de gelegenheid stelt om een reactie te geven op het wetsvoorstel “Recht op een eerlijk proces in de grondwet”. Het is erg goed wanneer dit recht expliciet in de grondwet wordt opgenomen. De overheid last en beveelt dat alle ministeries, autoriteiten, colleges en ambtenaren wie zulks aangaat, aan de nauwkeurige uitvoering de hand zullen houden. Ook dit is buitengewoon goed. Maar breng dit ook in de praktijk.

Regering en parlement moeten dan ook wetten zo opstellen, dat dit recht op een eerlijk proces in de praktijk goed uitvoerbaar is tegen betaalbare kosten. Als dit fout zit bij een bepaalde wet, zal de burger een kloof zien tussen wat de overheid zegt (recht op een eerlijk proces) en doet (soms geen recht op een eerlijk proces bij deze specifieke wet). Niets is meer funest voor het vertrouwen van de burger in een betrouwbare en transparante overheid.

Denk bijvoorbeeld aan de volgende fouten:

-1 Gebrek aan deskundigheid. Het is van groot belang, dat naast de uitvoerende macht ook de rechterlijke macht het recht op een eerlijk proces goed voor ogen heeft. Elk oordeel van de rechter hoort onderbouwd te zijn met voldoende deskundigheid, zonodig extern ingehuurd. Dit geldt des te meer bij de Hoge Raad en Raad van State.

- 2 De wet is te complex, waardoor de uitvoeringskosten te hoog worden bij een correcte uitvoering van deze wet.

- 3 Onduidelijke instructies aan de rechters bij de wet. Centrale begrippen en handelswijzen moeten juist uniform, helder en praktisch uitvoerbaar zijn. Het is ook fout als niet alle partijen beschikken over dezelfde informatie.

- 4 Niet of onvoldoende reageren op signalen van ambtenaren, wethouders of burgers, dat het fout gaat.

-5 Onvoldoende bewust zijn van de kosten.

Er zijn problemen met het recht op een eerlijk proces bij verschillende wetten.
Bovenstaande fouten zijn in de bijlage bij deze reactie geïllustreerd aan de hand van een voorbeeld, de bepaling van de WOZ waarde door de rechter. Daar belemmeren zulke fouten een eerlijk proces, wat juist het doel van deze grondwetswijziging is. In dit voorbeeld heb ik ook aangegeven hoe het beter kan, hoe het recht op een eerlijk proces veel beter gegarandeerd kan worden. Leer van eerdere fouten.

E-mail: struijsm@yahoo.nl

Bijlage