Wetsvoorstel Erfgoedwet

Reactie

Naam	Ex-Situ Archeologie (drs. Y. Raczynski-Henk)
Plaats	Leiden
Datum	13 juli 2014

Vraag1

Wat vindt u van de algemene uitgangspunten van de wet zoals in paragraaf 1.3 van de toelichting zijn geformuleerd?

Geen commentaar.

Vraag2

Wat vindt u van de bepaling dat overheden deskundigenadvies moeten inwinnen alvorens over te gaan tot het vervreemden van een cultuurgoed of (deel)collectie van hoge kwaliteit?

Dat is een goede zaak. Te vaak komt het op dit moment nog voor dat overheden, zeker op gemeentelijk niveau, geen eigen deskundigheid in huis hebben, maar ook niet de noodzaak zien, of de middelen zeggen te hebben om deze extern in te huren. Een verplichting zal in deze hopelijk een positieve invloed hebben.

Vraag3

Hoe beoordeelt u de verandering waarmee de zorg voor de rijkscollectie en de financiering van de kosten voor het beheer van de rijkscollectie op structurele wijze wettelijk worden vastgelegd?

Geen commentaar.

Vraag4

Wat vindt u van het voorstel om de minister van OCW te verplichten om cultuurgoederen en (deel)collecties van hoge kwaliteit voor de rijkscollectie te aanvaarden als de eigenaar deze kosteloos wenst over te dragen aan de Staat?

Dat is een positieve ontwikkeling. Het criterium 'van hoge kwaliteit' kan daarbij natuurlijk nog wel voor een glijdende schaal gaan zorgen indien blijkt dat de aantallen aangeboden collecties de verwachtingen overschrijden.

Vraag5

De Erfgoedwet beoogt andere partijen dan de Staat, zoals bijvoorbeeld musea, beter in staat te stellen om zich te melden als mogelijke koper van een beschermd cultuurgoed dat naar het buitenland dreigt te verdwijnen. In welke mate denkt u dat dit ertoe bijdraagt dat beschermd cultuurgoed voor Nederland wordt behouden?

Vooropgesteld dat deze andere partijen voldoende financiële middelen hebben om dit mogelijk te maken levert dit een positieve bijdrage aan het voor Nederland behouden van cultuurgoed.

Vraag6

In welke mate denkt u dat het invoeren van een stelsel voor wettelijk geregelde certificering in de archeologie leidt tot de verbetering van de kwaliteit van archeologisch onderzoek?

Ik ben er van overtuigd dat het invoeren van een stelsel van certificering door middel van jaarlijkse 'audits' een negatief effect zal hebben op het kwaliteitsniveau van het archeologisch onderzoek in Nederland.

Het invoeren van een dergelijk systeem bevoordeelt namelijk een relatief klein aantal grote bedrijven ten koste van vele kleinere concurrenten. In een evaluatie van het invoeren van een certificeringssysteem door de SIKB wordt geraamd dat de jaarlijkse kosten tussen de circa EUR 3000,00 en 4500,00 zullen liggen. Voor de grote bedrijven zijn dat geen schokkende bedragen, maar voor kleinere bedrijven en zelfstandige onderzoekers kan dart voldoende zijn om hen uit de markt te dringen. Voor een free-lance archeoloog betekent dat een verhoging van de jaarlijkse vaste lasten met 50 tot 75%.

De archeologische markt staat onder druk door de economische crisis van de afgelopen jaren. Dat is in algemene zin de kwaliteit van het archeologisch onderzoek niet ten goede gekomen. Dit zijn echter factoren die door geen enkel systeem van zefregulering kunnen worden ondervangen. het verdringen van kleine bedrijven en zelfstandingen ten gunste van de grote spelers in de archeologische markt zal leiden tot verarming als gevolg van een 'brain drain' en monopolievorming, hetgeen de kwaliteit van het onderzoek niet in positieve zin zal beïnvloeden.

Certificering wordt gepresenteerd onder het 'buzzword' zelfregulering, maar in dit geval is het resultaat geen kwaliteitsverbetering voor het onderzoek in het algemeen, maat verbetering van de marktpositie van de grote bedrijven. Dit hoeft niet tot verbetering van kwaliteit te leiden, het leidt daarentegen wel degelijk tot concurrentievervalsing.

Daarbij zou kwaliteit, en niet macht, toch het onderscheidend criterium en hoofddoel van iedere vorm van certificering en (zelf)regulering moeten zijn.

Vraag7

Wat vindt u van de wijze waarop handhaving en toezicht op beheerders van museale cultuurgoederen wordt georganiseerd en geharmoniseerd?

Geen commentaar.

Vraag8

Wilt u nog op andere onderdelen van dit wetsvoorstel reageren?

Nee bedankt.