Wetsvoorstel gerichte bekostiging

Reactie

Vraag1

Geachte heer/mevrouw,

Met deze reactie willen wij, namens het ScholenCollectief Wassenaar, onze zorgen uitspreken over het Wetsvoorstel gerichte bekostiging en de mogelijke gevolgen voor de autonomie van schoolbesturen en scholen.

Het Nederlandse onderwijsstelsel is gebouwd op de principes van vrijheid en eigen verantwoordelijkheid, waarbij schoolbesturen en scholen de ruimte krijgen om, binnen de wettelijke kaders, zelf te bepalen hoe zij hun middelen inzetten om kwalitatief goed onderwijs te verzorgen. Dit wetsvoorstel beperkt deze beleidsvrijheid aanzienlijk en dreigt scholen en samenwerkingsverbanden in een keurslijf te dwingen dat onvoldoende recht doet aan de specifieke behoeften van leerlingen, docenten en schoolgemeenschappen.

Door financiële middelen te oormerken en uitsluitend beschikbaar te stellen voor specifieke doelen, wordt de mogelijkheid voor scholen om flexibel in te spelen op urgente of lokaal relevante onderwijskwesties beperkt. In plaats van maatwerk en innovatie te stimuleren, kan dit leiden tot bureaucratische beperkingen die de effectiviteit van het onderwijs ondermijnen. Bovendien roept het de vraag op of scholen nog voldoende ruimte behouden om vanuit hun eigen onderwijskundige visie en praktijk keuzes te maken die het beste passen bij hun leerlingen en personeel.

Daarnaast is het verontrustend dat deze ontwikkeling onderdeel lijkt van een bredere trend naar centrale aansturing van het onderwijs, waarbij lumpsumfinanciering steeds verder wordt gereguleerd. Dit kan de professionaliteit en het eigenaarschap van scholen en besturen aantasten en de betrokkenheid van docenten en medezeggenschapsraden bij het onderwijsbeleid verzwakken.

Wij pleiten ervoor om scholen en schoolbesturen de ruimte te blijven geven om middelen in te zetten op een manier die aansluit bij hun specifieke behoeften. Autonomie op schoolniveau draagt bij aan kwalitatief en passend onderwijs en stelt scholen in staat om verantwoorde keuzes te maken in het belang van hun leerlingen.

Wij verzoeken u daarom om de mogelijke negatieve effecten van dit wetsvoorstel zorgvuldig te heroverwegen en in overleg te treden met het onderwijsveld over alternatieve vormen van verantwoording die recht doen aan zowel de maatschappelijke belangen als de professionele ruimte van scholen en besturen.

Met vriendelijke groet,
ScholenCollectief Wassenaar

Vraag2

Mogelijke positieve gevolgen:
Meer transparantie en controle: Doelgerichte inzet van middelen kan bijdragen aan meer inzicht in de besteding van onderwijsgelden en de effectiviteit van beleid.
Sturing op beleidsprioriteiten: De overheid kan middelen inzetten om bepaalde onderwijskundige ontwikkelingen te stimuleren, zoals inclusiever onderwijs of specifieke professionaliseringstrajecten.
Gelijke kansenbeleid: Als middelen gericht worden ingezet voor kwetsbare groepen, kan dit bijdragen aan het verkleinen van onderwijsachterstanden.
Mogelijke negatieve gevolgen:
Verminderde flexibiliteit en maatwerk: Scholen verliezen de mogelijkheid om middelen in te zetten waar de nood het hoogst is, wat kan leiden tot inefficiëntie en frustratie binnen schoolteams.
Meer administratieve lasten: Verplichte verantwoording en strikte regels rondom besteding kunnen de werkdruk voor schoolleiders en besturen vergroten, waardoor er minder tijd overblijft voor onderwijsinhoudelijke verbeteringen.
Beperking van autonomie en professionaliteit: Door verplichte bestedingen worden schoolbesturen en schoolleiders gereduceerd tot uitvoerders van centraal beleid, terwijl zij juist de expertise hebben om te bepalen wat het beste werkt voor hun schoolgemeenschap.
Minder betrokkenheid van medezeggenschap: Als scholen minder vrijheid hebben om financiële keuzes te maken, wordt ook de rol van de medezeggenschapsraad uitgehold, waardoor het draagvlak voor beleid binnen de school kan afnemen.
Wij pleiten daarom voor een zorgvuldig en terughoudend gebruik van gerichte bekostiging, waarbij rekening wordt gehouden met de autonomie van scholen en de specifieke behoeften binnen het onderwijsveld. Alternatieve vormen van verantwoording en transparantie zouden verkend moeten worden, zonder dat dit leidt tot een one-size-fits-all aanpak die de kracht en het maatwerk van scholen ondermijnt.

Met vriendelijke groet,
ScholenCollectief Wassenaar