Handreiking wijziging regionaal zorgaanbod

Reactie

Naam	T. N.
Plaats	Den Haag
Datum	8 april 2025

Vraag1

Wat is er volgens u nodig voor een tijdig en goed gesprek en een goede besluitvorming over (wijzigingen in) het aanbod van (acute) zorg in de regio?

Een goed gesprek kan alleen plaatsvinden als er vroeg signalen worden gedeeld: personele knelpunten, kwaliteitsissues, financiële zorgen of veranderende zorgvraag. Het is essentieel dat deze signalen niet alleen intern besproken worden binnen zorginstellingen of het ROAZ, maar dat zij ook op regionaal bestuurlijk niveau én met patiëntenorganisaties gedeeld worden. Transparantie over de ‘waarom-vraag’ voorkomt dat partijen pas in een laat stadium worden geconfronteerd met een besluit dat al grotendeels vastligt.

Vraag2

In de handreiking wordt beschreven hoe u als burger betrokken kunt zijn bij de besluitvorming over (wijzigingen in) het aanbod van (acute) zorg in uw regio.
a. Hoe kan dat volgens u het beste georganiseerd worden?
b. Heeft u opmerkingen bij of aanvullingen op wat hierover in de handreiking staat?

De handreiking bevat waardevolle suggesties, zoals het organiseren van bijeenkomsten, het serieus nemen van zorgen van inwoners, en het inzetten van maatschappelijke verkenningen. Ook het benoemen van de rol van sociale media en lokale kranten is goed.

Toch zie ik enkele aandachtspunten en kansen tot versterking:
In de handreiking ontbreekt expliciete aandacht voor mensen die minder makkelijk participeren: mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden, mantelzorgers, mensen met een beperking, statushouders of ouderen zonder netwerk.

Veel in de handreiking is gericht op ad hoc betrokkenheid bij een concrete wijziging.

Bij gevoelige besluiten is het cruciaal dat het participatieproces door een onafhankelijke partij wordt begeleid, zodat alle stemmen gehoord worden en er vertrouwen is in het proces.

De handreiking noemt dat er terugkoppeling moet zijn aan burgers, maar hoe dit op een heldere, toegankelijke manier gebeurt, blijft vaag.

Vraag3

In de handreiking wordt beschreven hoe u als patiënt betrokken kunt zijn bij de besluitvorming over (wijzigingen in) het aanbod van (acute) zorg in uw regio.
a. Hoe kan dat volgens u het beste georganiseerd worden?
b. Heeft u opmerkingen bij of aanvullingen op wat hierover in de handreiking staat?

Patiënten vormen een unieke en onmisbare bron van ervaringskennis over wat zorg betekent in het dagelijks leven. Hun stem draagt bij aan zorg die niet alleen doelmatig en bereikbaar is, maar ook recht doet aan vertrouwen, veiligheid en kwaliteit van leven. Voor echte betrokkenheid zijn de volgende principes essentieel:

Niet pas patienten betrekken nadat de plannen in een vergevorderd stadium zijn, maar vanaf het moment dat signalen ontstaan over mogelijke veranderingen.

Combineer de inzet van cliëntenraden of patiëntenorganisaties met ervaringsdeskundigen, bijvoorbeeld door ervaringspanels of persoonlijke gesprekken.

Zorg voor een brede vertegenwoordiging: jonge ouders, chronisch zieken, mensen uit landelijke gebieden, etc.

Gebruik eenvoudige taal, vermijd zorgjargon en bied eventueel visuele of gesproken toelichting op plannen.

Schep een veilige setting waarin patiënten zich vrij voelen om hun zorgen en wensen te uiten, zonder dat er sprake is van machtsongelijkheid of druk.

Vergoed reiskosten, bied digitale alternatieven aan, plan bijeenkomsten op verschillende tijdstippen.

Denk aan mantelzorgers of mensen die minder mobiel zijn: bied ondersteuning of thuismogelijkheden aan (zoals telefonische gesprekken of huisbezoeken via huisartsenposten of welzijnsorganisaties).

Toch zie ik enkele belangrijke aanvullingen en kanttekeningen:
1. Er is te weinig aandacht voor mensen met een lage gezondheidsvaardigheid of beperkte taalbeheersing
De handreiking gaat grotendeels uit van burgers en patiënten die zich kunnen uitspreken in een overlegsetting.

Maar veel patiënten zijn kwetsbaar, hebben stress of leven in omstandigheden die participatie bemoeilijken.
Aanbeveling: geef in de handreiking praktische voorbeelden van hoe deze groepen bereikt kunnen worden (bijv. via wijkverpleging, huisartsen, welzijnswerk, sleutelpersonen, taalambassadeurs).

De rol van mantelzorgers en naasten ontbreekt
Vaak zijn het juist de naasten die acute zorg meemaken, inschatten of erop reageren (denk aan ouders van jonge kinderen, partners van ouderen).

De handreiking pleit terecht voor terugkoppeling, maar is hierin nog vrij algemeen.

Maak patiëntenparticipatie ook een verantwoordelijkheid van zorgverzekeraars en gemeenten
In de handreiking ligt de nadruk vooral op zorgaanbieders.

Vraag4

In de handreiking wordt beschreven hoe u als lokaal bestuurder betrokken kunt zijn bij de besluitvorming over (wijzigingen in) het aanbod van (acute) zorg in uw regio.
a. Hoe kan dat volgens u het beste georganiseerd worden? Hoe verhouden uw verantwoordelijkheden daarin zich tot die van de zorgaanbieders en zorgverzekeraars?
b. Heeft u opmerkingen bij of aanvullingen wat hierover in de handreiking staat?

-

Vraag5

In de handreiking wordt beschreven hoe u als zorgprofessional betrokken kunt zijn bij de besluitvorming over (wijzigingen in) het aanbod van (acute) zorg in uw regio.
a. Hoe kan dat volgens u het beste georganiseerd worden?
b. Heeft u opmerkingen bij of aanvullingen wat hierover in de handreiking staat?

-

Vraag6

In de handreiking wordt beschreven hoe u als zorgaanbieder of zorgverzekeraar een goede belangenafweging kunt maken bij besluitvorming over (wijzigingen in het) aanbod van (acute) zorg.
a. Wat heeft u nodig om een goede belangenafweging te maken bij besluitvorming over (wijzigingen in het) aanbod van (acute) zorg?
b. Heeft u opmerkingen bij of aanvullingen op wat hierover in de handreiking staat?

Een zorgvuldige en gedragen belangenafweging over (acute) zorgwijzigingen vereist meer dan alleen data en financiële afwegingen. Het vraagt om een integrale blik op volksgezondheid, leefbaarheid, maatschappelijke impact en medisch-inhoudelijke urgentie.

Vraag7

Heeft u andere suggesties voor de handreiking?

=