Wet toezicht informeel onderwijs

Reactie

Vraag1

Het voorstel voor toezicht op informeel onderwijs roept zorgen op over de fundamentele rechten op vrijheid van opvoeding, godsdienst en meningsuiting. Ouders hebben het recht om hun kinderen op te voeden en onderwijs te laten volgen dat aansluit bij hun religieuze en levensbeschouwelijke overtuigingen. Dit recht wordt beschermd door artikel 8 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (recht op privé- en gezinsleven) en artikel 9 (vrijheid van gedachte, geweten en religie).

Hoewel het begrijpelijk is dat de overheid ongewenste invloeden zoals haat, geweld of discriminatie wil tegengaan, mag toezicht niet leiden tot een beperking van de legitieme uitoefening van religieuze of levensbeschouwelijke overtuigingen. Het risico bestaat dat religieuze lessen of onderwijspraktijken die buiten de maatschappelijke mainstream vallen, onterecht (!) als problematisch worden aangemerkt. Dit kan een chilling effect hebben op de vrijheid waarmee ouders en geloofsgemeenschappen hun overtuigingen uitdragen en meegeven aan hun kinderen.

Het is daarnaast zorgwekkend, door het huidige extreemrechtse milieu in de Nederlandse samenleving, dat dit wetsvoorstel de mogelijkheid schept voor een ongelijkmatige toepassing van toezicht door meldingen van natuurlijke personen op basis van hun eigen subjectieve vermoedens van wat 'aanzet tot haat, geweld of discriminatie'. Er is een reëel risico dat bepaalde (religieuze) groepen disproportioneel worden gecontroleerd, terwijl andere vormen van informeel onderwijs mogelijk buiten beeld blijven. Deze vaagheid maakt de weg vrij voor willekeur en zet de deur open voor overheidsbemoeienis met de inhoud van opvoeding en onderwijs, wat in strijd is met fundamentele vrijheden.

In plaats van dergelijk ingrijpend toezicht op te leggen, zou de overheid zich moeten richten op het versterken van bestaande waarborgen tegen discriminatie en geweld, zonder inbreuk te maken op de vrijheid van ouders om hun kinderen op te voeden in lijn met hun overtuigingen. Dit wetsvoorstel gaat te ver, is te vaag geformuleerd en biedt te weinig garanties tegen misbruik, waardoor het onacceptabel is in een samenleving die vrijheid en gelijkheid hoog in het vaandel heeft staan.