Wet internationalisering in balans

Reactie

Vraag1

Het onderscheid dat het beleid maakt tussen BSc en MSc, met de aanname dat BSc minder wetenschappelijk is dan MSc, is arbitrair. Een WO BSc is wetenschappelijker dan menig HBO MSc; HBO’s hebben zelden de toegang tot de wetenschappelijke literatuur die universiteiten hebben.

Engels is de taal van de wetenschap. Scopus heeft >80 mln papers in het Engels; in het Nederlands iets meer dan 150,000. Vrijwel alle gespecialiseerde tekstboeken aan het WO zijn in het Engels. Vroeger, toen het Latijn nog de taal van de wetenschap was, ging je naar de Latijnse School; het is niet meer dan logisch dat in een moderne wetenschappelijke opleiding het Engels een grote rol speelt. De eis om WO BSc programma's voor minstens 2/3 in het Nederlands te geven beperkt universiteiten onnodig in hun taak om de wetenschappelijke literatuur toegankelijk te maken voor studenten. 2/3 is in mijn inschatting echt veel te veel.

Voor het HBO is toegang tot de wetenschappelijke literatuur van minder belang; dat is immers beroepsonderwijs en geen wetenschappelijk onderwijs. Als je strengere taaleisen wilt, pas die dan toe op het HBO, inclusief de HBO MSc, in plaats van op WO BSc. Werkgevers klagen over een gebrek aan kennis van de Nederlandse vaktaal onder Nederlandse alumni, maar daar moet HBO in voorzien, niet WO.

Nederlandse universiteiten meten zich met universiteiten over de gehele wereld. Een verplichting om x% in het Nederlands te geven zal het moeilijker maken om internationaal toptalent te werven, niet omdat Nederlandse wetenschappers onderdoen voor andere nationaliteiten, maar omdat de lijst van mogelijke kandidaten nooit groter wordt als je er taaleisen aan stelt.

De inspanningsverplichting voor internationale studenten om Nederlands te leren klinkt als een compromis en tegelijkertijd een poging om internationale studenten weg te pesten. Een resultaatsverplichting zou leiden tot absurde situaties, waarin bijvoorbeeld een briljante Indiase ingenieur niet kan afstuderen zo lang hij zijn vak Nederlands niet heeft gehaald. Maar een inspanningsverplichting leidt tot even absurde situaties, waar studenten voor een handtekening naar Nederlandse lessen komen om tijdens de Nederlandse les achter hun laptop aan hun Engelstalige scriptie te werken.

Vraag2

Geef onderwijsinstellingen ALSJEBLIEFT genoeg tijd om zich aan te passen aan dit beleid, en dan heb ik het met name over de werving van staf die de Nederlandse taal voldoende machtig is. Universiteiten hebben decennia lang staf geworven onder de vrijheid om hun vakken in het Engels te geven als er geen Nederlandstalige docent beschikbaar is. Ze hebben dus vooral gelet op kwaliteit, ongeacht de moedertaal van de kandidaat. Nogmaals: ik wil niet zeggen dat Nederlanders minder goede wetenschappers zijn, maar in een internationale arbeidsmarkt als de wetenschap neem je eerder die briljante Australiër aan dan die goede Nederlander. Maar dit heeft wel tot gevolg dat sommige vakgroepen een acuut tekort aan Nederlandstalige onderwijsstaf zullen hebben. Ik voorzie grote problemen als de (WO) BSc opleidingen waar mijn vakgroep nu bij betrokken is binnen een jaar voor 2/3 in het Nederlands gegeven moeten worden - daar hebben wij gewoon de mensen niet voor.