Klimaatplan en INEK

Reactie

Naam P. Boogers
Plaats Cuijk
Datum 25 september 2019

Vraag1

- Algemeen -

Het centrale doel in het klimaatbeleid, het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen, raakt aan het leven van alledag. Zo gaan we onze huizen anders verwarmen en gebruiken we andere vormen van energie. De transitie is daarom in de eerste plaats een maatschappelijke transitie. Burgers en bedrijven staan voor een reeks beslissingen die van invloed zijn op hoe we wonen, ons verplaatsen, wat we eten, de producten die we kopen, hoe we ons geld verdienen. Iedereen kan dus bijdragen aan de transitie. De overheid wil burgers en bedrijven hierbij zoveel mogelijk ondersteunen.

Vraag 1a: Wat zijn volgens u de belangrijkste aandachtspunten bij de uitvoering van het klimaatbeleid?

Vraag 1b: Hoe kijkt u aan tegen de rollen van verschillende partijen in de transitie (burgers, bedrijven, overheid, kennisinstellingen, NGO’s, etc.)?

1a: "Burgers en bedrijven staan voor een reeks beslissingen"; als dat nou eens waar zou zijn. Maar burgers en bedrijven worden voor voldongen feiten gesteld doordat de beslissingen over hoe we gaan wonen, verwarmen, eten, verplaatsen etc. al genomen zijn. Onbetaalbare keuzes zijn al gemaakt. Dus het belangrijkste aandachtspunt is om nog eens goed na te denken of het hele klimaatbeleid wel op de juiste grondslagen is gebaseerd, voordat we collectief failliet gaan.
1b: Burgers zijn de uiteindelijke betalers van welke plannen dan ook. De overheid heeft geen eigen geld, dat komt van de burgers. Bedrijven extra belasten ontlast de burger niet, want kostprijs verhogende belastingen komen gewoon terug in het prijskaartje van de producten of diensten en dus bij de burger. Aan de klimaattafels zaten alleen partijen die op één of andere manier (financieel) gebaat zijn bij dit beleid. Degene die alles moet betalen, de burger dus, had geen stem. Wie betaalt, die bepaalt; de BURGER dient dus de belangrijkste rol te spelen. Geef de burger zijn/haar stem terug, regering..LUISTER naar het volk.

Vraag2

- Strategie voor de lange termijn -

Het Klimaatplan en het INEK beschrijven het beleid voor de periode 2021-2030. Dat is er vooral op gericht om in 2030 -49% reductie t.o.v. 1990 te realiseren. Diverse maatregelen zullen ook bijdragen aan verdergaande reducties in de periode na 2030. Daarnaast zal aanvullend beleid voor de lange termijn nodig zijn. Dat beleid zal bovendien rekening moeten houden met toekomstige ontwikkelingen die ons voor nieuwe uitdagingen kunnen stellen. Daarom is een langetermijnoriëntatie in het beleid van belang. Het betreft ontwikkelingen en maatregelen op terreinen als technologie, sociale aspecten, financieel-economisch en de relatie met ander beleid. Enkele voorbeelden zijn de rol van hernieuwbaar gas, de ontwikkeling van gedrag, de prikkels die passend zijn om het bedrijfsleven klimaatvriendelijker te maken en hoe rekening kan worden gehouden met biodiversiteit.

Vraag 2: Welke onderwerpen (en uitdagingen) verdienen volgens u bijzondere aandacht van het klimaatbeleid met het oog op de periode 2030-2050 en waarom?
We zijn niet in staat om het weer van volgende week en de week daarop goed te voorspellen, laat staan dat je een maand of een jaar vooruit kunt kijken. Er staan nu een aantal (onbetaalbare) maatregelen op stapel die hun uitvoering moeten krijgen in de komende 10 jaar. Het effect ervan is niet bekend, dus ook niet of dit positief of negatief uitpakt voor "het klimaat". (Wel is bekend dat de burger de rekening gepresenteerd krijgt, of hij/zij dat nu wil of niet).
Het is dus nu nog niet mogelijk, mijnsinziens, om voor de periode ná 2030 iets te bedenken als je nog niet weet wat het effect van de huidige plannen is.
Bijzonder punt van aandacht is dus om de noodzaak, effectiviteit, haalbaarheid en betaalbaarheid van het huidige voorgenomen beleid nog eens tegen het licht te houden.

Vraag3

- Samenwerking met andere landen -

Alle Europese lidstaten stellen, net als Nederland, een plan op (INEK) waarmee ze inzicht bieden in hun energie- en klimaatbeleid voor de periode 2021 tot en met 2030. Deze plannen vormen een instrument om het energie- en klimaatbeleid van de lidstaten onderling beter af te stemmen. Op een aantal onderwerpen werkt Nederland nauw samen met de buurlanden of met andere Europese lidstaten. Een aantal voorbeelden van samenwerking zijn:
• Het Nederlandse elektriciteitsnet is verbonden met de netwerken van andere West-Europese landen. Dit maakt internationaal transport van elektriciteit makkelijker, efficiënter en goedkoper. Voor gebruikers resulteert dit in lagere kosten en een hogere leveringszekerheid: de zekerheid dat er altijd elektriciteit uit het stopcontact komt.
• Met landen aan de Noordzee aan de ontwikkeling van windenergie op zee in internationale wateren.
• Nederland werkt in EU programma’s met andere regio’s, steden en lidstaten aan nieuwe innovatieve projecten, bijvoorbeeld op het gebied van duurzaam vervoer en slimme elektriciteitsnetten die vraag en aanbod van elektriciteit slim aan elkaar kunnen koppelen

Vraag 3a: Waar zou volgens u de samenwerking met andere lidstaten op gericht moeten zijn? Wat vraagt om samenwerking op Europees niveau en wat zou een plek moeten krijgen in samenwerking met (een kopgroep van) gelijkgestemde lidstaten?

Vraag 3b: Wat kunt u zelf bijdragen, en welke ondersteuningsbehoefte heeft u?
3a: In Nederland moet iedereen verplicht van het gas af, in Duitsland en België (en wellicht nog meer lidstaten) krijgen inwoners SUBSIDIE om een gasaansluiting te realiseren. Moet ik nog meer zeggen over samenwerking en eenduidig beleid? Het is gewoon los zand.
3b: Mijn bijdrage is minimaal want ik sta in het geheel niet achter de gemaakte keuzes. Mijn ondersteuningsbehoefte bestaat uit een overheid die luistert naar de wens van het volk, een overheid die haar burgers niet monddood maakt, een volksvertegenwoordiging die daadwerkelijk het volk vertegenwoordigt.

Vraag4

- De verduurzaming van de gebouwde omgeving -

Woningen en andere gebouwen, zoals kantoren en scholen, gaan de komende 30 jaar verduurzamen. Dat betekent onder andere dat we niet meer op gas koken maar via inductie, en dat we onze huizen in de toekomst verwarmen via elektriciteit of duurzaam gas. Dat gaat geleidelijk en start in de wijken waar het aardgasnet vervangen moet worden, of waar aardgas nu al kosteneffectief vervangen kan worden door duurzame warmte, elektriciteit of duurzaam gas. Gemeenten voeren hierover de regie.

Tegelijk stimuleren we individuele woningeigenaren, verhuurders van woningen en eigenaren van andere gebouwen, zoals kantoren, nu al te starten met energiebesparende maatregelen, door op natuurlijke momenten van verbouwing of vervanging van de cv-ketel te kiezen voor isolatie en duurzamere verwarmingsopties. Tot 2030 zijn er subsidiemiddelen beschikbaar voor isolatie en warmte-installaties. De energiebelasting wordt aangepast zodat een sterkere prikkel ontstaat om te verduurzamen doordat investeringen in verduurzaming zich sneller terugverdienen. Voor individuele woningeigenaren zal het kabinet een breed palet aan aantrekkelijke financieringsmogelijkheden beschikbaar maken, waaronder gebouwgebonden financiering en een warmtefonds met aantrekkelijke voorfinanciering voor iedereen (ook voor degenen die nu geen financieringsmogelijkheden hebben).

Corporaties gaan afspraken maken over tussendoelen in 2030. Er worden een standaard en streefwaarden ontwikkeld om woningeigenaren en verhuurders handelingsperspectief te bieden.
Om ervoor te zorgen dat de energiekosten van meer huishoudens lager worden of niet onevenredig hard stijgen, moeten we ervoor zorgen dat het verduurzamen van woningen goedkoper wordt. Door de bij de Bouwagenda aangesloten partijen wordt de komende jaren gewerkt aan een kostenreductie van de verduurzaming van 20 tot 40%. Ter ondersteuning hiervan is inmiddels een ambitieus innovatie- en opschalingsprogramma gestart en het Bouw Techniek en Innovatie Centrum opgericht. Voor de gebouwen als kantoren, scholen en zorginstellingen komt er een streefdoel voor 2030 en een eindnorm in 2050. In routekaarten geven grote gebouweigenaren aan hoe ze toewerken naar het streefdoel en de eindnorm. De afspraken over de gebouwde omgeving vormen zo een samenhangend geheel.

Vraag 4: Welke aanvullende ideeën heeft u om de gebouwde omgeving te verduurzamen? En wat kunt u daar zelf aan bijdragen?
Bij alle nieuw te bouwen gebouwen kun je, indien gewenst door eigenaar/gebruiker, gebruik maken van de nieuwste technologieën, mits effectief en betaalbaar.
In bestaande situaties moeten eigenaren niet gedwongen worden om zich in de schulden te steken. Gas duurder maken en elektriciteit goedkoper is geen "stimuleren" maar gewoon pure chantage. Gas is de schoonste vorm van energie voor verwarming (en koken), dus dat zou niet bestraft of afgeschaft moeten worden, zie de landen om ons heen waar men subsidie krijgt op een gasaansluiting.
Alle gewassen met bladgroen, dus niet alleen bomen, nemen CO2 op en stoten zuurstof uit. Zorg voor de aanplant van véél meer bomen en ander groen in de bebouwde omgeving, dat is de snelste en meest kosteneffectieve methode om CO2-reductie te bewerkstelligen.

Vraag5

- De klimaatopgave in de landbouw -

In 2050 is de wereldbevolking gegroeid tot zo’n 9,5 miljard mensen. Om de aarde niet uit te putten, moeten we anders gaan consumeren en produceren. Een omschakeling is nodig waarin niet druk op de kostprijs van producten leidend is maar het streven naar voortdurende verlaging van het verbruik van grondstoffen en vermindering van de druk op onze leefomgeving. Dat betekent ook een andere inrichting van onze landbouw en landgebruik, zodat grondstoffen en hulpbronnen op een duurzame manier worden gewonnen en optimaal worden benut. Om tot zo’n circulair en klimaatneutraal landbouwsysteem te komen, hebben we een samenhangende aanpak nodig. De kabinetsvisie ‘Waardevol en verbonden’ en het realisatieplan van die visie bieden hiervoor een kader. Denk hierbij aan bijvoorbeeld een betere verbinding tussen landbouw en natuur, een lager gebruik van niet-hernieuwbare grondstoffen en een beter verdienvermogen voor duurzaam werkende ondernemers. In het Klimaatakkoord zijn concrete maatregelen afgesproken die verbonden zijn met de kabinetsvisie. Boeren, tuinders, bedrijven en andere partijen in en rond landbouw en landgebruik staan nu voor de uitdaging om deze activiteiten in samenhang uit te voeren.

Vraag 5: Welke praktische ideeën heeft u om zoveel mogelijk samenhang aan te brengen tussen de uitvoering van de afspraken uit het Klimaatakkoord en de visie Waardevol en Verbonden?
De Nederlandse agrarische sector is (één van) de meest innovatieve, efficiënte en minst vervuilende ter wereld. Reducties op allerlei gebieden van uitstoot in de landbouw en veeteelt zijn in de afgelopen decennia al gerealiseerd, maar nog is het volgens het Haagse pluche niet genoeg. Er komen alleen maar meer mondjes bij die gevoed moeten worden, dus je moet niet nog verder gaan snijden in de voedselproductie.

Vraag6

- Participatie bij duurzame elektriciteitsopwekking -

Het kabinet vindt het van belang dat burgers en bedrijven kunnen participeren in zonne- en windparken. Met ‘participatie’ worden meerdere dingen bedoeld. Het gaat over het goed betrekken van burgers en bedrijven bij het maken van plannen voor zonne- en windparken, en bij het bouwen van de parken. Dat betekent onder andere dat mensen goed geïnformeerd worden, dat zij ideeën en suggesties kunnen aandragen, kunnen meedenken, en kunnen laten weten wat ze van de plannen vinden. Participatie bij zonne- en windenergie gaat ook over financiële participatie; wanneer bijvoorbeeld burgers, bedrijven of coöperaties geld investeren in een project en/of opbrengsten van een project ontvangen, bijvoorbeeld door uitkering van winst of via een omgevingsfonds voor de gemeenschap.

Op dit moment verzamelen overheden, bedrijven en andere organisaties kennis over hoe burgers en bedrijven kunnen participeren in zonne- en windparken. Dit wordt onder andere opgeschreven in een zogenaamde ‘handreiking’ over participatie in energieprojecten.

Vraag 6: Op welke manier(en) zou u willen participeren in zonne- en windenenergieprojecten en wat vindt u hierbij belangrijk? U kunt hierbij denken aan bovengenoemde voorbeelden, maar ook aan andere vormen van participatie.
Voorlopig niet. Ons elektriciteitsnet is niet berekend op de hoeveelheid stroom die er doorheen zal moeten. Daar zal eerst in geïnvesteerd moeten worden.

Vraag7

- Het stimuleren van elektrische voertuigen -

Om de klimaatimpact van de manier waarop we ons vervoeren te verlagen is een verschuiving nodig naar schone vormen van mobiliteit. Voor autoverkeer zijn elektrische voertuigen, aangedreven door duurzaam opgewekte elektriciteit, hard nodig voor die verschuiving. Het kabinet wil daarom de aanschaf van elektrische voertuigen stimuleren, als ook het leasen van elektrische auto’s. Dit geldt voor personen-, bestel- en vrachtauto’s. Daarvoor stelt de overheid subsidies beschikbaar.

Vraag 7a: Waar dient het kabinet rekening mee te houden bij de vormgeving van deze subsidies?

Voor de stimulering van elektrische auto’s onderzoekt het kabinet een subsidie bij de aankoop van een nieuwe of tweedehands elektrische personenauto, het verstrekken van laadtegoed en een subsidie voor een laadpaal en/of batterijgarantie.

Vraag 7b: Wat vindt u van deze instrumenten? Zijn er nog andere manieren om de aankoop van een elektrische auto aantrekkelijk te maken?

Vraag 7c: Wilt u nog andere overwegingen aan het kabinet meegeven voor de uitvoering van het klimaatbeleid voor mobiliteit?

Elektrische auto's zijn niet goed voor het milieu en/of het klimaat. De grondstoffen die benodigd zijn voor de accu's zijn schaars en worden niet op duurzame wijze gewonnen. De voorwaarde dat deze voertuigen met schone energie worden opgeladen is niet haalbaar, het elektriciteitsnet is niet berekend op het leveren van zoveel stroom . De subsidies op deze auto's worden feitelijk betaald door de burgers die nooit zelf in zo'n auto zullen rijden omdat ze zelfs mét subsidie nog te duur zijn. Accu-packs hebben maar een beperkte levensduur, hoe zit het met de recyclebaarheid en de belasting van het milieu op moment van buitengebruikstelling? Door de beperkte actieradius van elektrische voertuigen wordt de mobiliteit ernstig ingeperkt. Al met al gewoon een slecht idee.

Vraag8

- De bijdrage van circulaire economie aan de klimaatopgave -

Voor het klimaatvraagstuk maakt het niet uit of de emissies en emissiereducties binnen of buiten Nederland plaatsvinden. Internationaal is afgesproken dat de uitstoot van broeikasgassen wordt gemonitord op de plaats waar de emissies plaatsvinden. Dit wordt ook wel de “schoorsteenbenadering” genoemd. Er kunnen zich situaties voordoen waar het reduceren van emissies aan de schoorsteen resulteert in hogere (of lagere) emissies elders in de (internationale) productieketen. De schoorsteenbenadering houdt dus geen rekening met emissies die bepaalde activiteiten elders veroorzaken of voorkomen.

Hoewel de schoorsteenbenadering emissies elders in de keten buiten beschouwing laat, is deze aanpak nodig om nationale emissies onderling te kunnen vergelijken, en af te zetten tegen het doelbereik. Voor de nationale doelstelling van 49% CO2-reductie wordt daarom alleen naar nationale CO2-reductie gekeken. Omdat circulaire maatregelen gericht zijn op het sluiten van grondstofketens, vinden de CO2 effecten van deze maatregelen vaak plaats op verschillende plekken in een (internationale) productieketen. Om de kosten van de transitie voor de Nederlandse burger laag te houden, is het kabinet op zoek naar circulaire maatregelen die potentieel hebben om (vooral) in Nederland veel CO2 te reduceren.

Vraag 8: Welke circulaire diensten of concepten kunnen volgens u positief bijdragen aan het kostenefficiënt reduceren van CO2 op het Nederlandse grondgebied?
Stoppen met het klimaat-gedram is de meest effectieve manier om de kosten voor de burger in de hand te houden.

Stoppen met (het idee van) biomassa uit Canada te halen. Door bomen te kappen verminder je de natuurlijke CO2-opnamecapaciteit drastisch, het vervoer van dat spul naar Nederland vermeerdert de CO2 uitstoot drastisch en het verbanden van die rommel levert ook nog eens een veelvoud van CO2 op t.o.v. ons o zo schone gas. Maar, door bewust verkeerde rekensommetjes te maken door bepaalde emissies niet mee te tellen (en dus jezelf en de bevolking te belazeren) lijkt het alsof we goed bezig zijn.

Op vrijkomende agrarische gronden zouden bomen gepland moeten worden. Maar er zijn ook andere gewassen die verbouwd zouden kunnen worden die nog meer CO2 opnemen dan bomen (suikerbieten of soja, heb ik ergens gelezen) en die bovendien nog kunnen bijdragen aan de voedsel- energie- en brandstofvoorziening.

Vraag9

- De ruimtelijke inpassing van de energietransitie -

De transitie brengt veranderingen mee in de fysieke leefomgeving. Een duurzaam energiesysteem vergt meer ruimte dan een fossiel systeem. Deze ruimte is in Nederland – waar elke vierkante meter al een (of meerdere) bestemming(en) heeft – niet vanzelfsprekend. Een goede ruimtelijke aanpak van de transitie, inclusief het maken van (soms ingrijpende) ruimtelijke keuzen, is daarmee een noodzakelijke voorwaarde voor het behalen van de klimaatdoelstellingen.

Vraag 9: Op welke wijze denkt u dat het draagvlak voor de ruimtelijke inpassing van bijvoorbeeld windmolens en zonnepanelen vergroot kan worden?
Niet. Er moeten bomen gepland worden in plaats van windmolens.

In zonnepanelen zit asbest, wist u dat ? Hoe gaat het met de recycling van de panelen als ze na een jaar of 15 vervangen moeten worden?