Klimaatplan en INEK

Reactie

Naam atelier Amati (Dhr. R. Crevecoeur)
Plaats Epe
Datum 15 september 2019

Vraag1

- Algemeen -

Het centrale doel in het klimaatbeleid, het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen, raakt aan het leven van alledag. Zo gaan we onze huizen anders verwarmen en gebruiken we andere vormen van energie. De transitie is daarom in de eerste plaats een maatschappelijke transitie. Burgers en bedrijven staan voor een reeks beslissingen die van invloed zijn op hoe we wonen, ons verplaatsen, wat we eten, de producten die we kopen, hoe we ons geld verdienen. Iedereen kan dus bijdragen aan de transitie. De overheid wil burgers en bedrijven hierbij zoveel mogelijk ondersteunen.

Vraag 1a: Wat zijn volgens u de belangrijkste aandachtspunten bij de uitvoering van het klimaatbeleid?

Vraag 1b: Hoe kijkt u aan tegen de rollen van verschillende partijen in de transitie (burgers, bedrijven, overheid, kennisinstellingen, NGO’s, etc.)?

Maatregelen dienen wereldwijd aantoonbaar effect te hebben. Als alleen nederland vergaande maatregelen neemt die de ecnomie ernstig zullen schaden, dan is dat onverstandig. Bovendien is, anders dan alom wordt gepropageerd, het allerminst zeker dat de veronderstelde, door de mens veroorzaakte klimaatsverandering daadwerkelijk optreedt. Incidentele hete zomers en een felle bui zijn plaatselijke verschijnselen en dat noemen we 'het weer'.

Tot op heden zijn burgers vrijwel uitgesloten van debat of bijdragen. Toch zijn zij degenen die zowel de maatregelen moeten treffen, maar ook ondergaan. Daar moet met onmiddelijke ingang verandering in komen.

Vraag2

- Strategie voor de lange termijn -

Het Klimaatplan en het INEK beschrijven het beleid voor de periode 2021-2030. Dat is er vooral op gericht om in 2030 -49% reductie t.o.v. 1990 te realiseren. Diverse maatregelen zullen ook bijdragen aan verdergaande reducties in de periode na 2030. Daarnaast zal aanvullend beleid voor de lange termijn nodig zijn. Dat beleid zal bovendien rekening moeten houden met toekomstige ontwikkelingen die ons voor nieuwe uitdagingen kunnen stellen. Daarom is een langetermijnoriëntatie in het beleid van belang. Het betreft ontwikkelingen en maatregelen op terreinen als technologie, sociale aspecten, financieel-economisch en de relatie met ander beleid. Enkele voorbeelden zijn de rol van hernieuwbaar gas, de ontwikkeling van gedrag, de prikkels die passend zijn om het bedrijfsleven klimaatvriendelijker te maken en hoe rekening kan worden gehouden met biodiversiteit.

Vraag 2: Welke onderwerpen (en uitdagingen) verdienen volgens u bijzondere aandacht van het klimaatbeleid met het oog op de periode 2030-2050 en waarom?
Strategie en beleid voor de langere termijn dient gericht te zijn op adaptatie, waar dat onomstotelijk nodig is en gedrgasverandering met betrekking to woon- en werkverkeer. Er kan veel meer en flexibeler vanuit huis of vanuit een centrale plek (bijv. een biblkiotheek, maar ook een internetcafe) worden gewerkt. ook het ogenschijnlijk 'vaste' patroon van rond 08.30 beginnen en om 17.00 naar huis moet eindelijk eens op de schop. Zo doende zijn er minder file's, minder verkeer en derhalve ook minder uitstoot van wat dan ook.

Vraag3

- Samenwerking met andere landen -

Alle Europese lidstaten stellen, net als Nederland, een plan op (INEK) waarmee ze inzicht bieden in hun energie- en klimaatbeleid voor de periode 2021 tot en met 2030. Deze plannen vormen een instrument om het energie- en klimaatbeleid van de lidstaten onderling beter af te stemmen. Op een aantal onderwerpen werkt Nederland nauw samen met de buurlanden of met andere Europese lidstaten. Een aantal voorbeelden van samenwerking zijn:
• Het Nederlandse elektriciteitsnet is verbonden met de netwerken van andere West-Europese landen. Dit maakt internationaal transport van elektriciteit makkelijker, efficiënter en goedkoper. Voor gebruikers resulteert dit in lagere kosten en een hogere leveringszekerheid: de zekerheid dat er altijd elektriciteit uit het stopcontact komt.
• Met landen aan de Noordzee aan de ontwikkeling van windenergie op zee in internationale wateren.
• Nederland werkt in EU programma’s met andere regio’s, steden en lidstaten aan nieuwe innovatieve projecten, bijvoorbeeld op het gebied van duurzaam vervoer en slimme elektriciteitsnetten die vraag en aanbod van elektriciteit slim aan elkaar kunnen koppelen

Vraag 3a: Waar zou volgens u de samenwerking met andere lidstaten op gericht moeten zijn? Wat vraagt om samenwerking op Europees niveau en wat zou een plek moeten krijgen in samenwerking met (een kopgroep van) gelijkgestemde lidstaten?

Vraag 3b: Wat kunt u zelf bijdragen, en welke ondersteuningsbehoefte heeft u?
Ten eerste, bij samenwerking met andere landen wordt vaak gewezxen op het wederzijds opvangen van energietekoten bijv. door windmolens (die lang niet altijd draaien) of zonnepanelen, die het juist in de winter niet goed doen. Samenwerking zou moeten bestaan uit ondersteuning bij adaptatieplanning. Als voorbeeld: als frankrijk of belgie veel water uit de maas haalt blijft er voor ons weinig over. Dat soort dingen.

Mijn bijdrage is bijzonder kleinschalig met slechts 16 zonnepanelen, maar het is wat. De ondersteuningsbehoefte is vooral financieel. Als men tal van plannen gaat uitvoeren, waarvan ik vrees dat die direct of indirect door belastingmaatregelen, opcenten en wat dan ook, onzxe - mijn - economie negatief verzwaard, dan gaatninvesteringszin - én mogelijkheden verloren.

Vraag4

- De verduurzaming van de gebouwde omgeving -

Woningen en andere gebouwen, zoals kantoren en scholen, gaan de komende 30 jaar verduurzamen. Dat betekent onder andere dat we niet meer op gas koken maar via inductie, en dat we onze huizen in de toekomst verwarmen via elektriciteit of duurzaam gas. Dat gaat geleidelijk en start in de wijken waar het aardgasnet vervangen moet worden, of waar aardgas nu al kosteneffectief vervangen kan worden door duurzame warmte, elektriciteit of duurzaam gas. Gemeenten voeren hierover de regie.

Tegelijk stimuleren we individuele woningeigenaren, verhuurders van woningen en eigenaren van andere gebouwen, zoals kantoren, nu al te starten met energiebesparende maatregelen, door op natuurlijke momenten van verbouwing of vervanging van de cv-ketel te kiezen voor isolatie en duurzamere verwarmingsopties. Tot 2030 zijn er subsidiemiddelen beschikbaar voor isolatie en warmte-installaties. De energiebelasting wordt aangepast zodat een sterkere prikkel ontstaat om te verduurzamen doordat investeringen in verduurzaming zich sneller terugverdienen. Voor individuele woningeigenaren zal het kabinet een breed palet aan aantrekkelijke financieringsmogelijkheden beschikbaar maken, waaronder gebouwgebonden financiering en een warmtefonds met aantrekkelijke voorfinanciering voor iedereen (ook voor degenen die nu geen financieringsmogelijkheden hebben).

Corporaties gaan afspraken maken over tussendoelen in 2030. Er worden een standaard en streefwaarden ontwikkeld om woningeigenaren en verhuurders handelingsperspectief te bieden.
Om ervoor te zorgen dat de energiekosten van meer huishoudens lager worden of niet onevenredig hard stijgen, moeten we ervoor zorgen dat het verduurzamen van woningen goedkoper wordt. Door de bij de Bouwagenda aangesloten partijen wordt de komende jaren gewerkt aan een kostenreductie van de verduurzaming van 20 tot 40%. Ter ondersteuning hiervan is inmiddels een ambitieus innovatie- en opschalingsprogramma gestart en het Bouw Techniek en Innovatie Centrum opgericht. Voor de gebouwen als kantoren, scholen en zorginstellingen komt er een streefdoel voor 2030 en een eindnorm in 2050. In routekaarten geven grote gebouweigenaren aan hoe ze toewerken naar het streefdoel en de eindnorm. De afspraken over de gebouwde omgeving vormen zo een samenhangend geheel.

Vraag 4: Welke aanvullende ideeën heeft u om de gebouwde omgeving te verduurzamen? En wat kunt u daar zelf aan bijdragen?
Een groot deel van de gebouwde omgeving kan helmaal niet of nagenoeg niet verduurzamen. EEn nieuw huis kun je optimaal isolerend maken, misschien zelfs wel vrijwel energieneutraal, maar dan moet je, als je het echt goed wilt doen, ook de groene voetafdruk voor het maken van de grondstoffen en materialen meerekenen. een zeer groot deel van de gebouwde omgeving is ouder dan 50 -60 jaar. Dat komt nauwelijks terug in de plannen.
Verder: dringende oproep om het 'van het gas af' idee los te laten. Gas is momenteel één van de schoonste energiedragers. Emotionele argumenten (groningers) moeten worden vervangen door rationele. Zo moet zo snel mogelijk onderzoek starten naar de toepassing van moderen kerntechnologie (thorium etc.) Uit een vingerhoedje vol haal je enorm veel energie en nagenoeg geen afval.

Vraag5

- De klimaatopgave in de landbouw -

In 2050 is de wereldbevolking gegroeid tot zo’n 9,5 miljard mensen. Om de aarde niet uit te putten, moeten we anders gaan consumeren en produceren. Een omschakeling is nodig waarin niet druk op de kostprijs van producten leidend is maar het streven naar voortdurende verlaging van het verbruik van grondstoffen en vermindering van de druk op onze leefomgeving. Dat betekent ook een andere inrichting van onze landbouw en landgebruik, zodat grondstoffen en hulpbronnen op een duurzame manier worden gewonnen en optimaal worden benut. Om tot zo’n circulair en klimaatneutraal landbouwsysteem te komen, hebben we een samenhangende aanpak nodig. De kabinetsvisie ‘Waardevol en verbonden’ en het realisatieplan van die visie bieden hiervoor een kader. Denk hierbij aan bijvoorbeeld een betere verbinding tussen landbouw en natuur, een lager gebruik van niet-hernieuwbare grondstoffen en een beter verdienvermogen voor duurzaam werkende ondernemers. In het Klimaatakkoord zijn concrete maatregelen afgesproken die verbonden zijn met de kabinetsvisie. Boeren, tuinders, bedrijven en andere partijen in en rond landbouw en landgebruik staan nu voor de uitdaging om deze activiteiten in samenhang uit te voeren.

Vraag 5: Welke praktische ideeën heeft u om zoveel mogelijk samenhang aan te brengen tussen de uitvoering van de afspraken uit het Klimaatakkoord en de visie Waardevol en Verbonden?
Ophouden met ambtelijke taal en visies maar daadwerkelijk het mogelijk maken voor boeren en anderen om geleidelijk om te schakelen naar een minder energie-intensieve werkwijze. Stimuleer onderzoek en probeer daarin objectief te zijn: 'biologisch dynamisch' is een mooei term, maar in de praktijk blijktt die werkwijze weinig efficiënt. Verder is de enorme stapeling van regels dodelijk: bijv. eerst moeten boeren luchtwaaasers, vervolgens krijg je stalbranden en moeten ze weer wat anders. eerst moeten ze koeien vanwege de opvang van ammoniak e.d. in de stal; houden, dan moeten ze vanwege emotionele redenen weer in de wei, waar ze dus meteen het methaan loslaten! (wat overigens wel een sterk broeikasgas is, maar dat relatief snel wordt afgebroken.)

Vraag6

- Participatie bij duurzame elektriciteitsopwekking -

Het kabinet vindt het van belang dat burgers en bedrijven kunnen participeren in zonne- en windparken. Met ‘participatie’ worden meerdere dingen bedoeld. Het gaat over het goed betrekken van burgers en bedrijven bij het maken van plannen voor zonne- en windparken, en bij het bouwen van de parken. Dat betekent onder andere dat mensen goed geïnformeerd worden, dat zij ideeën en suggesties kunnen aandragen, kunnen meedenken, en kunnen laten weten wat ze van de plannen vinden. Participatie bij zonne- en windenergie gaat ook over financiële participatie; wanneer bijvoorbeeld burgers, bedrijven of coöperaties geld investeren in een project en/of opbrengsten van een project ontvangen, bijvoorbeeld door uitkering van winst of via een omgevingsfonds voor de gemeenschap.

Op dit moment verzamelen overheden, bedrijven en andere organisaties kennis over hoe burgers en bedrijven kunnen participeren in zonne- en windparken. Dit wordt onder andere opgeschreven in een zogenaamde ‘handreiking’ over participatie in energieprojecten.

Vraag 6: Op welke manier(en) zou u willen participeren in zonne- en windenenergieprojecten en wat vindt u hierbij belangrijk? U kunt hierbij denken aan bovengenoemde voorbeelden, maar ook aan andere vormen van participatie.
Zon- en windparken zijn volstrekt zinloos, duur en belasten het milieu sterk omdat ze een zeer beperkte effectieve energiebijdrage leveren, veel ruimte nodig hebben (horizonvervuiling, dat willen we ook weer niet...) en omdat de economische en technische levensduur relatief kort is. Elke windmolen heeft een gascentrale nodig om als achtervang / backup te dienen. Zo'n centrale is alles doorgerekend, milieuvriendelijker dan al die windmolens met hun magneten op basis van zeldzame aardmetalen die onder vaak zeer slechte omstandgheden worden gedolven. Bovendien is de energie die soms geleverd wordt als het inderdaad hard waait te veel of omgekeerd te weing en een goede opslag bestaat nog niet (of het zou watertsof moeten zijn)

Vraag7

- Het stimuleren van elektrische voertuigen -

Om de klimaatimpact van de manier waarop we ons vervoeren te verlagen is een verschuiving nodig naar schone vormen van mobiliteit. Voor autoverkeer zijn elektrische voertuigen, aangedreven door duurzaam opgewekte elektriciteit, hard nodig voor die verschuiving. Het kabinet wil daarom de aanschaf van elektrische voertuigen stimuleren, als ook het leasen van elektrische auto’s. Dit geldt voor personen-, bestel- en vrachtauto’s. Daarvoor stelt de overheid subsidies beschikbaar.

Vraag 7a: Waar dient het kabinet rekening mee te houden bij de vormgeving van deze subsidies?

Voor de stimulering van elektrische auto’s onderzoekt het kabinet een subsidie bij de aankoop van een nieuwe of tweedehands elektrische personenauto, het verstrekken van laadtegoed en een subsidie voor een laadpaal en/of batterijgarantie.

Vraag 7b: Wat vindt u van deze instrumenten? Zijn er nog andere manieren om de aankoop van een elektrische auto aantrekkelijk te maken?

Vraag 7c: Wilt u nog andere overwegingen aan het kabinet meegeven voor de uitvoering van het klimaatbeleid voor mobiliteit?

Electrische voertuigen zijn, alles meegerekend van bouw tot sloop, niet eens vergellijkbaar met moderne brandstofmotoren. Men zou moeten inzetten op electrische voertuigen op waterstof met brandstofcellen. Waterstof kan eenvoudig worden gemaakt uit de (overtollige) stroom en is een in tal van fabrieken voorkomende stof. Zolang er alleen tesla's rijden en worden voorzien van forse subsidies, heb je er niets aan. Dan gaat het subsidegeld vooral weer naar bedrijven en leaseconstructies, maar zelden of niet naar de gemiddelde burger van dit land.

Stimuleer zo snel mogelijk die waterstofeconomie

Stimuleer het verspreid werken op flexibele tijden, waar dat kan. Een kantoor kan 24 uur open zijn en hoeft zeker niet in een stad te staan. Natuurlijk geldt dit niet voor fabrieken en werkplaatsen waar iets wordt gemaakt. Daar moet je naar toe.

Vraag8

- De bijdrage van circulaire economie aan de klimaatopgave -

Voor het klimaatvraagstuk maakt het niet uit of de emissies en emissiereducties binnen of buiten Nederland plaatsvinden. Internationaal is afgesproken dat de uitstoot van broeikasgassen wordt gemonitord op de plaats waar de emissies plaatsvinden. Dit wordt ook wel de “schoorsteenbenadering” genoemd. Er kunnen zich situaties voordoen waar het reduceren van emissies aan de schoorsteen resulteert in hogere (of lagere) emissies elders in de (internationale) productieketen. De schoorsteenbenadering houdt dus geen rekening met emissies die bepaalde activiteiten elders veroorzaken of voorkomen.

Hoewel de schoorsteenbenadering emissies elders in de keten buiten beschouwing laat, is deze aanpak nodig om nationale emissies onderling te kunnen vergelijken, en af te zetten tegen het doelbereik. Voor de nationale doelstelling van 49% CO2-reductie wordt daarom alleen naar nationale CO2-reductie gekeken. Omdat circulaire maatregelen gericht zijn op het sluiten van grondstofketens, vinden de CO2 effecten van deze maatregelen vaak plaats op verschillende plekken in een (internationale) productieketen. Om de kosten van de transitie voor de Nederlandse burger laag te houden, is het kabinet op zoek naar circulaire maatregelen die potentieel hebben om (vooral) in Nederland veel CO2 te reduceren.

Vraag 8: Welke circulaire diensten of concepten kunnen volgens u positief bijdragen aan het kostenefficiënt reduceren van CO2 op het Nederlandse grondgebied?
De drogreden dat koolzuur de hoofdboosdoener is moet snel terzijde worden geplaatst. Tot op heden roept men vooral dat het is 'bewezen', maar dat is zeker niet het geval, er zijn veel te veel onzekerheden en (natuurlijke) invloeden die ons klimaat bepalen. Het koolzuurdrame berust vooral op de uitkomst van modellen en doorrekeningen, maar modellen geven alleen aan wat je erin hebt gestopt en hoe de effecten volgens een rekenmethode zullen zijn. De werkelijke metingen geven, ondanks dat men dat door homologisatie tracht te verdoezelen, niet aan dat er sprake is van een sterke, door de mens veroorzaakte opwarming. In tegendeel, de voorspelde rampen willen mar niet komen opdagen! (vergeef me de mogelijk schampere toon)

Vraag9

- De ruimtelijke inpassing van de energietransitie -

De transitie brengt veranderingen mee in de fysieke leefomgeving. Een duurzaam energiesysteem vergt meer ruimte dan een fossiel systeem. Deze ruimte is in Nederland – waar elke vierkante meter al een (of meerdere) bestemming(en) heeft – niet vanzelfsprekend. Een goede ruimtelijke aanpak van de transitie, inclusief het maken van (soms ingrijpende) ruimtelijke keuzen, is daarmee een noodzakelijke voorwaarde voor het behalen van de klimaatdoelstellingen.

Vraag 9: Op welke wijze denkt u dat het draagvlak voor de ruimtelijke inpassing van bijvoorbeeld windmolens en zonnepanelen vergroot kan worden?
Door deze oplossingsrichting te laten varen en vol in te zetten op moderne kernenergie. Deze vorm is vooral op emotionele gronden verworpen. Draagvlak kan alleen worden verkregen als men werkelijke voordelen bemerkt. De energiebehoefte van ons en andere landen is groter dan door zon en wind kan worden gegenereerd. Wanneer de huidige stabiele en betrouwbare energiebronnen zouden wegvallen of intermitterend werken, zal ieder dragvalk wegvallen. Tot slot: onze complete economie wordt in de waagschaal gezet wanneer men voortgaat op de huidige weg.