Help ons wetten en regels te verbeteren die mensen ernstig in de knel brengen

Reactie

Vraag1

De standaard regel om wetsvoorstellen door te laten rekenen door het CPB zorgt voor wetgeving die het in zich hebben om de bevolking armer te maken. Deze incentive is ongewenst en komt tot uiting in allerlei vormen van armoede die we nu allerlei benamingen geven zoals: menstruatiearmoede, kinderarmoede, waterarmoede en energiearmoede.

Vraag2

Uiteraard met het CPB, maar ook met vele andere organisaties en alle fracties van zowel de eerste als de tweede kamer. Iedereen wijst naar elkaar, CPB naar de politiek en de politieke partijen naar CPB en naar elkaar.

Vraag3

Het doorrekenen van de wetsvoorstellen en plannen door het CPB.

Wat men meet, daar stuurt men op en waar men op stuurt krijgt men ook. Het is dan ook belangrijk om bij metingen erbij aan te geven wat wordt gemeten en hoe dit wordt gemeten. Het Centraal Planbureau (CPB) stelt dat het armer maken van gezinnen zal leiden tot meer werkenden en dat meer werkenden zal leiden tot economische groei. Al jaren gebruikt het CPB deze aannames o.a. in hun microsimulatiemodel voor de analyse van wijzigingen in de inkomstenbelasting. Wetsvoorstellen worden middels deze modellen doorgerekend om na te gaan wat het effect van het wetsvoorstel zal zijn op de inkomstendaling van gezinnen. Vervolgens wordt deze inkomstendaling vertaald in wat de verwachte groei hiervan is in het aantal werkenden. Deze groei in het aantal werkenden wordt vervolgens gelijk gesteld aan groei van werkgelegenheid en tot slot wordt de groei van werkgelegenheid weer vertaalt in economische groei en zelfs vaak in welvaartsgroei. Dus uiteindelijk: Groei in gezinsarmoede = welvaart!

Vraag4

Geen idee.

Vraag5

Door de misleidende CPB doorrekeningen worden keer op keer de burgers benadeeld en de bedrijven bevoordeeld. Daarom is er veel stille armoede. Daarom is er onvrede en krijgen populistische partijen steeds meer aanhang. Daarom hebben gezinnen het financieel zwaar en daarom komt de rekening van de covid19 pandemie uiteindelijk ook onevenredig groot bij de burgers terecht.

Nog veel erger is dat armoede in gezinnen ook leidt tot zorgen in gezinnen. Zorgen die weer direct en indirect leiden tot een groeiende vraag op het gebied van (gezondheids)zorg en jeugdhulp. Ironisch dat we juist door het sturen op economische groei een grote groei in maatschappelijke kosten zien. En wat te denken van de woningnood? En dan heb ik het nog niet eens over de ethische donkere schaduwzijden van keuzen die een gevolg zijn van een tekort aan financiële middelen om de basis uitgaven te kunnen doen die nodig zijn om te kunnen leven, voor jezelf of mensen in je omgeving zoals je kinderen. Wat hebben we aan grote bedrijven in Nederland als de burgers zelf ongelukkig zijn?

Opvallend is dat het CPB zelf de laatste tijd aandacht heeft gevraagd voor boven geschetste gevolgen in het onderzoek ‘When financials get tough, life gets rough?’, waaruit gelijksoortige resultaten komen. Volgens het CPB blijkt dat de kosten van de geestelijke gezondheidszorg (ggz) sterker stijgen nadat mensen in financiële problemen terechtkomen. Ook neemt de kans op gebruik van ggz en sociale en/of financiële hulpverlening toe. Vrijwel gelijktijdig schreef het Trimbos-Instituut daar ook over en baseerde dat op onderzoek, gedaan op basis van gegevens die verzameld zijn met NEMESIS-2. De resultaten van het onderzoek werden gepubliceerd in Administration and Policy in Mental Health and Mental Health Services Research. Het Centraal Planbureau zou er goed aan doen om juist deze effecten mee te nemen in de doorrekeningen! Wat kost het aan zorg voor de lange termijn als je gezinnen opzettelijk arm maakt? Is het dan nog steeds zo goed voor de economie?

Vraag6

Met name de zogenoemde onderkant van de maatschappij en de gewone burgers.

Vraag7

Oplossingsscenario’s
Voor het oplossen van boven geschetste problematiek zijn er drie mogelijk scenario’s die ook gelijktijdig of mogelijk in samenhang met elkaar kunnen worden gerealiseerd, namelijk:
? Publieke toegankelijke bijsluiter bij doorrekeningen presenteren
? Cijfers van de meting erbij publiceren
? Een tweede of meerdere planbureaus institueren

Publiekelijk toegankelijke bijsluiter
Gezien bovenstaande is het mijn inziens onmogelijk om het vertrouwen in de overheid en de politiek te herstellen zonder dat de modellen die gebruikt worden voorzien zijn van een publiekelijk toegankelijke bijsluiter waarin staat welke theorieën en data ten grondslag liggen aan de uitkomsten en hoe deze uitkomsten wel of juist niet gebruikt mogen worden. U kunt het beleid initiëren om zonder een dergelijke bijsluiter geen doorrekeningen door te geven aan de 1e en 2e kamer.


Cijfers van de meting erbij publiceren
In het aangegeven voorbeeld wordt het armer maken van de bevolking gebruikt om aan te geven wat de groei in welvaart zal zijn. Om vertrouwen van de burgers terug te winnen zouden deze cijfers ook bij de uitkomsten moeten staan. Bijvoorbeeld: We hebben de alleenstaande ouders als bevolkingsgroep collectief 1 miljard armer gemaakt en we verwachten daarmee een groei te bewerkstelligen in datzelfde jaar van 500 miljoen (exclusief extra zorgkosten die een gevolg hiervan zijn). U kunt het beleid initiëren om zonder vermelding van de cijfers van de feitelijke meting geen doorrekeningen door te geven aan de 1e en 2e kamer.

Een tweede of meerdere planbureaus institueren
Het CPB kiest er bewust voor om bepaalde modellen en aannames daarin te gebruiken. Dit terwijl er soms ook andere modellen en aannames te gebruiken zouden zijn. Met meer instituten zoals het CPB die allemaal dezelfde plannen doorrekenen krijg je meer een debat met meewegen van de politieke gedachtegang. Zo kan ik mij voorstellen dat de meer links georiënteerde partijen de welvaart meer zouden willen stimuleren met groei in handel en export of het verminderen van bureaucratische inefficiëntie dan het armer maken van de bevolking. Met meerdere Centrale Planbureaus (mogelijk zelfs per politieke fractie die ze desgewenst kunnen samenvoegen tot een groter planbureau) zal er meer vertrouwen zijn in het beleid als er een afgewogen besluit zal worden genomen op basis van meerdere doorrekeningen.

Bijlage