Help ons wetten en regels te verbeteren die mensen ernstig in de knel brengen

Reactie

Vraag1

In mijn werk als OmbudsSpits Werk & Participatie krijg ik soms hele rare en schrijnende signalen van mensen met een arbeidsbeperking binnen. Zo ook dit signaal:

Een meneer zit al lang in de WAO. Maar het is hem een tijdje geleden gelukt om weer een aantal maanden te werken. Parttime, naar zijn mogelijkheden.

Daar verdiende hij natuurlijk ook een salaris mee. In de tijd dat hij kon werken, heeft hij hiermee in ongeveer een half jaar in totaal netto zo'n 2.100 euro verdiend.

En toen kwam de brief met de definitieve berekening van het UWV.
Aangezien meneer een WAO-uitkering heeft, wordt z'n loon daarmee verrekend. Dat is begrijpelijk. In de definitieve berekening staat wat het loon dat je verdiende betekent voor je uitkering.

Welnu, deze meneer moest aan "totaal te veel ontvangen" uitkering terugbetalen: ongeveer 2.200 euro...

Inderdaad, deze meneer is er financieel op ACHTERUIT gegaan door te gaan werken naar zijn mogelijkheden...

Ik snap dat dit "nu eenmaal zo in de wet staat". Maar het loont voor deze meneer dus niet om te gaan werken naar zijn mogelijkheden. Integendeel, dit is zéér demotiverend!

Ik hoop van harte dat er toch nog een creatieve oplossing gevonden kan worden, zodat werken daadwerkelijk gaat lonen voor deze meneer en zoveel anderen in eenzelfde situatie.

Vraag2

Direct (ikzelf) en indirect (de begeleider van deze persoon met een arbeidsbeperking uit bovenstaande casus) met beleidsmedewerkers en clustercoordinator van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, en openbaar gepubliceerd op LinkedIn (https://www.linkedin.com/posts/nicoblok_in-mijn-werk-als-ombudsspits-werk-participatie-activity-6654019957845708800-saxy) en Twitter.

Vraag3

Ja, de WAO. Maar soortgelijke voorbeelden dat werk niet loont komen ook voor in de WIA en in de Wajong (ja, ook nog steeds in de Wajong...). Ofwel direct via de verrekening met de uitkering, ofwel ietsje minder direct omdat door te gaan werken men meer moet terugbetalen aan huur- en zorgtoeslag dan het loon, ofwel beide. Ofwel omdat de periode waarover het garantiebedrag dusdanig leidt tot een nadelige periode dat men er - ondanks de belofte van het kabinet - er toch op achteruitgaat. Dat laatste voorbeeld geldt helaas nadrukkelijk ook voor zelfstandig ondernemers in de Wajong.

Vraag4

Niet uit m'n hoofd, maar dat kunnen we opzoeken.

Vraag5

Heel simpel: omdat werk niet loont en juist leidt tot achteruitgang van de inkomenspositie, worden deze mensen ontmoedigd om te gaan werken. Het is demotiverend, discriminerend, stigmatiserend en ook nog eens in strijd met het VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap en in strijd met de breedgedeelde ambitie om een inclusieve arbeidsmarkt te bereiken.
Ook is het macro-economisch gezien slecht voor de arbeidsmarkt, omdat deze mensen de arbeidsmarkt verlaten. Dat terwijl veel werkgevers juist extra nieuwe werknemers nodig hebben...
Tot slot: zoals gezegd betreft dit soort voorbeelden ook mensen in de Wajong, die zich ook niet meer beschikbaar stellen voor werk. Dat betekent ook minder personen om een positieve invulling te geven aan de Banenafspraak & het Quotum.

Vraag6

1) Voor mensen in de WAO, WIA, Wajong en andere dergelijke wetten.
2) Voor werkgevers
3) Voor het kabinet, althans als het kabinet de ambitie heeft om een inclusieve arbeidsmarkt - waar iedereen gestimuleerd wordt om te werken naar ieders vermogen - te bereiken en de 125.000 extra banen van de Banenafspraak & het Quotum te bereiken.

Vraag7

Heel simpel: werken moet lonen. Zowel direct (inkomen uit werk + uitkering moet hoger dan uitkering zonder werk zijn), als minder direct (geen armoedeval door hogere terugbetaling van toeslagen dan inkomen uit werk) als op langere termijn (ook na belastingopgave moet het lonend geweest zijn om te gaan / blijven werken).
Concrete voorbeelden: bij de harmonisatie van de Wajong is er een garantiebedrag ingevoerd. Daar moet nog wel het nodige aan gebeuren, maar het doel van het garantiebedrag is uitstekend: voorkomen dat men erop achteruitgaat. Laten we ook zo'n garantiebedrag invoeren bij andere wetten en ook voor niet-uitkeringsgerechtigden!
Daarnaast: borg gewoon dat de verrekening van de uitkering en de terugbetaling van toeslagen NOOIT hoger is dan het inkomen dat men met werk verdiend heeft. Gaat het nu om mensen of om regels? Met maatwerk in plaats van vasthouden aan starre, onmenselijke regels kan dit prima geborgd worden.