Help ons wetten en regels te verbeteren die mensen ernstig in de knel brengen

Reactie

Naam OmbudsSpits Werk & Participatie N. Blok
Plaats Utrecht
Datum 7 maart 2022

Vraag1

Welk voorbeeld wilt u doorgeven?

Aanvulling op de vorige reactie van de OmbudsSpits (Blok): https://www.internetconsultatie.nl/knellendewettenenregels/reactie/308b50a9-5fd7-44fc-87cb-ed8637f29331 , helaas was ik het tweede deel vergeten, namelijk over de indirecte gevolgen door de terugvordering van huur- en zorgtoeslag door de Belastingdienst... Bij deze alsnog!

Meneer in de WAO ging dus – na lange afwezigheid van de arbeidsmarkt vanwege psychische problemen – weer aan het werk. Eerst kijken wat gaat. 10 uur in de week, met soms variabele uren. Dat arbeidscontract was ongeveer een half jaar. Hiermee verdiende meneer 2.100 euro – naast de WAO-uitkering dus.

UWV kwam na een paar maanden na afloop van het contract met de definitieve berekening van ‘te veel ontvangen uitkering’: 2.200 euro. Dus werken kostte meneer 100 euro...

En toen kwam de Belastingdienst... Die zei dat meneer inkomen uit werk had en dus had meneer teveel zorg- en huurtoeslag betalen. Helaas had meneer net te veel verdiend, ongeveer 150 euro te veel waardoor meneer net boven de grens zat. Meneer moest 1.600 euro terugbetalen.
Werken kostte dus 1.700 euro voor meneer.........

En meneer moest binnen een jaar dus 3.900 euro terugbetalen. Dat had meneer niet meer. Dus hij kwam in de schulden...

Het gevolg op de langere termijn van de inrichting van de WAO - maar ook de WIA en ook de Wajong - is dat het voor een deel van deze mensen niet alleen niet loont om te gaan werken, maar dat zij erop achteruitgaan en soms er dubbel op achteruitgaan door directe en indirecte effecten... En dat dit leidt tot problemen op andere levensterreinen, zoals schulden, gezondheid, welzijn, et cetera.

Vraag2

Heeft u hierover eerder contact gehad en zo ja met welke organisatie?
De betreffende begeleider met UWV en het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Ikzelf met het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

Vraag3

Weet u over welke wet of regel uw voorbeeld gaat?
Ja, de WAO. Maar soortgelijke voorbeelden dat werk niet loont komen ook voor in de WIA en in de Wajong (ja, ook nog steeds in de Wajong...). Ofwel direct via de verrekening met de uitkering, ofwel ietsje minder direct omdat door te gaan werken men meer moet terugbetalen aan huur- en zorgtoeslag dan het loon, ofwel beide. Ofwel omdat de periode waarover het garantiebedrag dusdanig leidt tot een nadelige periode dat men er - ondanks de belofte van het kabinet - er toch op achteruitgaat. Dat laatste voorbeeld geldt helaas nadrukkelijk ook voor zelfstandig ondernemers in de Wajong.

Vraag4

Weet u over welk artikel van de wet of regel uw voorbeeld gaat?
Niet uit m'n hoofd, maar kunnen we opzoeken.

Vraag5

Waarom geeft u dit voorbeeld door? Wat is het probleem dat u ziet?
Heel simpel: omdat werk niet loont en juist leidt tot achteruitgang van de inkomenspositie, worden deze mensen ontmoedigd om te gaan werken. Het is demotiverend, discriminerend, stigmatiserend en ook nog eens in strijd met het VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap en in strijd met de breedgedeelde ambitie om een inclusieve arbeidsmarkt te bereiken.
Ook is het macro-economisch gezien slecht voor de arbeidsmarkt, omdat deze mensen de arbeidsmarkt verlaten. Dat terwijl veel werkgevers juist extra nieuwe werknemers nodig hebben...
Tot slot: zoals gezegd betreft dit soort voorbeelden ook mensen in de Wajong, die zich ook niet meer beschikbaar stellen voor werk. Dat betekent ook minder personen om een positieve invulling te geven aan de Banenafspraak & het Quotum.

Vraag6

Voor wie zorgt uw voorbeeld voor problemen?
1) Voor mensen in de WAO, WIA, Wajong en andere dergelijke wetten.
2) Voor werkgevers
3) Voor het kabinet, althans als het kabinet de ambitie heeft om een inclusieve arbeidsmarkt - waar iedereen gestimuleerd wordt om te werken naar ieders vermogen - te bereiken en de 125.000 extra banen van de Banenafspraak & het Quotum te bereiken.

Vraag7

Hoe denkt u dat we dit probleem kunnen verbeteren? Als u concrete suggesties hebt voor het verbeteren van de wet of regel dan kunt u dat hier ook doorgeven.
1) Voor mensen in de WAO, WIA, Wajong en andere dergelijke wetten.
2) Voor werkgevers
3) Voor het kabinet, althans als het kabinet de ambitie heeft om een inclusieve arbeidsmarkt - waar iedereen gestimuleerd wordt om te werken naar ieders vermogen - te bereiken en de 125.000 extra banen van de Banenafspraak & het Quotum te bereiken.