Besluit uitwisseling leer- en begeleidingsgegevens

Reactie

Naam	Ouders Online (Dr J Pardoen)
Plaats	Amsterdam
Datum	13 november 2011

Vraag1

Vindt u voldoende helder op wie dit besluit betrekking heeft en waar het over gaat? Zo nee, op welke onderdelen niet?

De diverse verantwoordelijkheden zijn niet duidelijk genoeg omschreven. Wie is verantwoordelijk voor het registreren en doorgeven van leerlinggegevens? Is dat de leerkracht, de directie of het schoolbestuur?

Wie is aanspreekbaar als er fouten gemaakt worden?
Hoe is het recht van de leerling c.q. zijn ouders geregeld? Formeel is er inzage- en correctierecht, en blijkbaar moet expliciet toestemming voor doorgifte worden gegeven door ouders of leerling. In de praktijk gaat het anders. Wie gaat erop toezien dat de praktijk verandert op dit punt? Waar kunnen ouders terecht als niet overeenkomstig hun recht gehandeld wordt?

Vraag2

Vindt u voldoende duidelijk welke leer- en begeleidingsgegevens het kader omvat en welke zeker niet? Vindt u de genoemde gegevenscategorieën werkbaar in het kader van (elektronische) uitwisseling tussen scholen? Bieden de categorieën voldoende professionele ruimte om per geval als school een afweging te maken welke specifieke gegevens voor een bepaalde leerling op het moment van overstap relevant zijn? Zo nee, graag toelichten?

Hier is niet geheel duidelijk wat wel en niet kan: vooral dat aan de ene kant alle toetsgegevens, en alle gegevens uit het leerlingvolgsysteem (ook sociaal-emotionele ontwikkeling) kunnen worden doorgegeven enerzijds, maar dat ze niet over de hele loopbaan hoeven te worden doorgegeven maar alleen wat op het moment van overstap relevant is: dat is vragen om problemen.

Alle gegevens staan nu eenmaal in dat dossier, en er moet dus voor doorgifte een keuze gemaakt worden. In de praktijk zal het gemakkelijk zijn om alles door te geven. Proportionaliteit is voor scholen een lastig begrip: alles wat genoteerd is was immers relevant. Effort justification zal ertoe leiden dat meer wordt genoteerd (in vaste databasestructuren) dan nodig, en meer wordt doorgegeven dan nodig.

Daarnaast regelt het besluit niet wat na doorgifte met de elektronische dossiers gebeurt: hoe lang worden ze bewaard? Zowel op de school waar de leerling uitstroomt als op de school waar de leerling instroomt. Moeten alle overstap-gegevens bewaard worden tot de leerling de school weer verlaten heeft?

Vraag3

Vindt u de genoemde gegevenscategorieën voldoende? Mist u bepaalde categorieën of vindt u bepaalde categorieën overbodig of onwenselijk voor uitwisseling tussen scholen? Zo ja, kunt u dat toelichten?

Sociaal-emotionele leerlingvolgsystemen leggen veel te veel vast wat niet nodig is voor overstapdossiers. Juist in de beoordeling van leerkrachten op dit punt, zit veel te veel ruimte. En dat is ongewenst omdat het vaak een persoonlijke mening of vermoeden betreft van een leerkracht, die niet door onderzoek of een deskundige diagnose onderbouwd wordt.

Vraag4

Is duidelijk dat het besluit een kader omschrijft van wat ten hoogste is toegestaan? Is duidelijk dat een school dus binnen dat kader moet kiezen welke gegevens relevant zijn om over een specifieke leerling op het moment van de overstap naar een nieuwe school uit te wisselen? Is het duidelijk dat dit besluit dus niet mogelijk maakt om voor alle leerlingen alle in het kader beschreven leer- en begeleidingsgegevens uit te wisselen? Zo nee, heeft u suggesties hoe dit beter kan worden toegelicht?

Nee, zie vraag 2.
Er wordt gezegd dát de school moet kiezen welke gegevens relevant zijn voor doorgifte, maar niet hoe een school dat moet doen.

Waarschijnlijk zal het elektronische overstapsysteem zelf zo gebouwd moeten worden dat scholen zeer worden beperkt in de door te geven gegevens. Als dat niet gebeurt, is er voor scholen geen enkele reden om zich te beperken. Er staat geen enkele druk op om zo min mogelijk gegevens (proportioneel) door te geven. Integendeel: met zoveel mogelijk gegevens is men in deze tijd blijer dan met zo min mogelijk. Scholen ervaren ook geen enkele druk om primair het belang van leerlingen (of hun ouders) te honoreren. Dat zal namelijk naast hun rechten op bescherming van persoonsgegevens, vaak ook zijn dat de overstap een kans is om een nieuwe start te maken op een nieuwe school, waarbij door nieuwe docenten onbevooroordeeld gekeken kan worden naar de feitelijke prestaties in plaats van de te verwachten prestaties op grond van oude historie.

Vraag5

Verwacht u problemen als dit besluit er komt? Legt dit besluit bijvoorbeeld beperkingen op aan de staande praktijk van uitwisseling van het onderwijskundig rapport in het PO of uitwisseling van leer- en begeleidingsgegevens tussen scholen in het VO, AOC of MBO? Zo ja, kunt u dat toelichten?

Nee, we verwachten niet dat dit besluit scholen zal beperken. We verwachten wel dat meer leerlingen last zullen krijgen dan nu het geval is van 'social sorting': een beperking van hun kansen doordat gegevens in dossiers te lang doorwerken in het leven van een leerling.

Tot slot is duidelijk dat het belang van de leerling/ouders niet voldoende is meegenomen in het nieuwe besluit. Invoering van het BSN als onderwijsnummer is daar al een teken van: koppeling met andere bestanden is daarmee namelijk een volgende, zeer kleine stap.

Ook alle vragen in deze consultatie gaan helemaal uit van het perspectief van de scholen en niet van dat van de ouders/leerling. In deze tijd waarin duidelijk is dat beveiliging van databestanden niet op orde is en de toegang niet goed geregeld is, laat staan gehandhaafd wordt, is dat vragen om problemen.

Scholen zouden op z'n minst middels dit besluit moeten worden verplicht om niet alleen expliciet toestemming van ouders te krijgen maar ook ongevraagd een afschrift van het doorgegeven dossier te verstrekken. Het beste zou zijn als de doorgifte door de ouders zelf geregeld kan worden. Zoals voorheen ouders zelf de papieren inleverden bij de school voor aanmelding, zo zouden ouders/leerlingen nu zelf handelingen kunnen verrichten om de elektronische doorgifte te effectueren. Dan kunnen zij zelf (nadat de school gegevens in het dossier gestopt heeft) deze corrigeren, aanvullen of van commentaar voorzien, zonder dat ze daarvoor afhankelijk zijn van de school zelf.

We wijzen u graag op twee artikelen over het ELD die recent door ouders zijn geschreven op Ouders Online.

Zie
1. http://www.ouders.nl/mana2010-eld.htm
2. http://www.ouders.nl/mana2011-eld.htm

Onze zorgen zijn helaas niet weggenomen met dit besluit.