Discussienotitie mededingingsbeleid i.r.t. online platforms

Reactie

Naam Universiteit Utrecht / Crowd Expedition (M Arets)
Plaats Houten
Datum 22 december 2018

Vraag2

Zijn er nieuwe uitdagingen voor het mededingingstoezicht die hier niet aan bod zijn gekomen?
Ja, de uitdaging waar er sprake is van een oligopsonie waar in het geval van de kluseconomie een platform vele aanbieders kent die zich juridisch gezien niet mogen verenigen. Denk aan de Uber chauffeurs die als ZZP'er zich niet mogen verenigen om voor hun rechten op te komen tegen een machtig platform. Dit verenigen zou zowel in relatie tot bestaande platformen in een oligopsonie markt kunnen, als dat de ZZP'ers zich in een coöperatie verenigen om zelf een alternatief platform te starten.

Vraag5

Wat is de rol van de overheid wanneer niet zeker is of er daadwerkelijk sprake is van duurzame machtsposities? Moeten concurrentiebevorderende maatregelen worden getroffen of is een andere aanpak verstandiger?
Er zou kunnen worden gekeken naar instrumenten om marktmacht door datavoorsprong te beperken door bepaalde data als common vrij te geven voor de markt. Zo kan de overheid een eigen taxi meter app verplicht stellen, waar de data (met respect voor de AVG) als common wordt vrijgegeven. Hierdoor beperk je de datavoorsprong van grote spelers en verlaag je de drempels voor nieuwe initiatieven om de markt te betreden.

Vraag6

Welke marktvoorwaarde(n) zijn voldoende signaal dat het nodig is om in te grijpen met ex ante maatregelen?
Een overzicht van de gehele markt. Dus ook de gefragmenteerde (zwarte) markt. In het geval van maaltijdbezorgers: veel discussies gaan nu over bezorgers die via een platform worden 'aangestuurd', terwijl zij slechts voor een fractie (schatting nog onder de 1%) van het totaal aantal maaltijd bezorgingen verantwoordelijk zijn.

Vraag7

In hoeverre is het opleggen van een verplichting tot het delen van (bepaalde) data aan dominante platforms een kansrijke manier om concurrentie op online markten aan te jagen?
Een kansrijke manier, zolang er goed wordt nagedacht over standaarden en evt. API's waar andere spelers op in kunnen tappen. En het liefst op een manier waarop alle partijen er baat bij hebben.

Vraag8

Kan een recht op dataportabiliteit van ratings en reviews voor zakelijke gebruikers de concurrentie op online markten bevorderen?
Ja, maar ik vermoed dat dit nu ook al deels via AVG is geregeld. Het gaat er dus meer om welke standaarden je hiervoor neerzet. Dit is overigens een stap die voor bestaande grote spelers ook interessant is. Zij hebben te maken met het zogenaamde 'newbie dilemma'. Stel: de eerste gebruikers van het platform hebben veel waarderingen opgebouwd, waardoor nieuwe gebruikers die zonder enige reputatie data binnenkomen moeite hebben om klussen te krijgen. Dit staat ook de groei van een groot platform in de weg. Het ligt er ook aan in hoeverre de online reputatie wordt gebruikt om HR te automatiseren (dan maakt het algoritme de keuze voor verbinding tussen vraag en aanbod zoals bij Uber) of ook als sales instrument (meer bij open marktplaatsen zoals Airbnb waar vraag en aanbod elkaar bewust opzoeken en reputatie een grotere rol speelt in besluitvorming).

Vraag9

Wanneer en voor welke diensten is het verplichten van vergaande interoperabiliteit wenselijk om overstapkosten van gebruikers te doen afnemen?
Hoe groter de afhankelijkheid in het dagelijks leven, hoe belangrijker. Hoewel je je wel af kunt vragen of er dan nog ruimte voor fouten maken en 'recht op vergeving' is. Een uitglijder op het ene platform heeft dan ook consequenties voor je kansen op andere platformen.

Vraag10

Welke andere beleidsopties zijn kansrijk om online markten competitief te houden?
Meer digitale overheid die ook drempels verlaagt (zie Estland), meer kennis bij instituties over deze ontwikkelingen.

Vraag11

Wat is, gezien het grensoverschrijdende karakter van het internet, het beste handelingsniveau om met uitdagingen omtrent platforms en mededinging om te gaan (nationaal, Europees, internationaal) en waarom?
Verschilt per casus. Voor offline kluseconomie nationaal, voor online kluseconomie Europees of internationaal. Ik denk wel dat het goed is om op Europees niveau standaarden neer te zetten en ervaringen uit te wisselen.