Verlenging naturalisatietermijnen

Reactie

Vraag1

Ik ben principieel tegen dit wetsvoorstel, dat naar mijn oordeel schadelijk is voor het land en buitenproportioneel onrechtvaardig jegens tienduizenden mensen. Zonder retoriek vestig ik de aandacht op de volgende juridische punten.

Het voorstel om de naturalisatietermijn met terugwerkende kracht, althans met onmiddellijke werking zonder eerbiedigende overgangsregeling, te verlengen kan in strijd komen met artikel 8 EVRM en met de beginselen van rechtszekerheid en gerechtvaardigde verwachtingen (legitimate expectations). Volgens vaste rechtspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens beschermt artikel 8 niet alleen bestaande gezinsrelaties, maar ook de mogelijkheid het privé- en gezinsleven duurzaam op te bouwen; ingrepen moeten daarbij berusten op een toereikende wettelijke basis en evenredig zijn. Het EHRM heeft onder meer geoordeeld dat gebrekkige regulering en plotselinge statuswijzigingen zonder adequate overgangsregeling kunnen leiden tot een schending van artikel 8 (vgl. Kuric e.a. t. Slovenië, Groote Kamer, 26 juni 2012).

In het Nederlandse staatsrecht geldt dat bepalingen van verdragen die een ieder kunnen verbinden, na bekendmaking directe werking hebben en voorrang op strijdig nationaal recht (artikelen 93 en 94 Grondwet). Dat vergt voorspelbaar en consistent overheidsoptreden, in het bijzonder wanneer bestaand beleid of wettelijke voorwaarden ingrijpend worden gewijzigd.

Toepassing van de verlenging op personen die reeds jarenlang legaal in Nederland verblijven en hun traject zijn begonnen onder de vijfjaarsregel, doorbreekt dit vertrouwen. Zij hebben hun leven, werk en gezinsplannen ingericht op basis van het geldende kader en mochten erop rekenen dat essentiële voorwaarden niet halverwege fundamenteel zouden wijzigen.

Vanuit juridisch oogpunt is derhalve vereist dat, indien de naturalisatietermijn wordt verlengd, een duidelijke overgangsbepaling met eerbiedigende werking wordt opgenomen om strijd met het EVRM en de Grondwet te voorkomen. Echter, zelfs bij naleving van alle formele vereisten zal deze wijziging een negatief effect hebben op de economische en sociale sfeer. Deze gevolgen vereisen een grondige en brede analyse en maatschappelijke bespreking voordat een dergelijk ingrijpend wetgevingsbesluit wordt genomen.