Tijdelijke experimentenbesluit nieuwe stembiljetten

Reactie

Vraag1

Wat een verademing dat het gordijn terugkomt! Als ik ergens mijn pincode intoets met mijn ene hand kan ik dit nog met mijn andere hand aan het zicht onttrekken, maar een stembiljet is daar te groot voor. Ik voel me bij het stemmen altijd alsof ik mij in het zwembad afzonder in een kleedhokje zonder deur.

Het experimentele stembiljet komt op mij verwarrend over. Als ik een voorkeurstem wil uitbrengen op een persoon, is de naam van die persoon de belangrijkste informatie op het stembiljet. Als ik die informatie op een andere plek moet opzoeken, heb ik op het moment dat ik het betreffende vakje inkleur onvoldoende visuele terugkoppeling dat ik het juiste vakje voor ogen heb.

Stel, ik wil stemmen op de eerste vrouw op de lijst. En de lijsttrekker van die partij is een man, de bovenste vrouw staat op nummer 2. Dan ben ik geneigd het tweede hokje van boven in te kleuren. Mijn stem gaat dan onbedoeld naar nummer 11.

Of stel, ik wil op een partij stemmen en niet zozeer op een kandidaat. Om dit tot uitdrukking te brengen, stem ik op de laatste persoon op de lijst. Bij de partij staat dat er 26 kandidaten zijn, maar mijn ogen zijn niet zo best dus ik lees 28 en breng een ongeldige stem uit.

(Terzijde: wat is eigenlijk het argument om mijn stem ongeldig te verklaren als duidelijk is op welke partij ik bedoelde te stemmen?)

Om dezelfde reden, visuele terugkoppeling, vind ik het dan weer wel een goed idee om partijlogo's toe te voegen. Het stembiljet had nog verder verkleind kunnen worden door ook de partijen te reduceren tot nummers, maar daar hebben de ontwerpers terecht niet voor gekozen. Ze hebben er juist voor gekozen om de kiezer extra houvast te geven. Meer houvast bij de partijen en minder houvast bij de kandidaten, dat is hinken op twee gedachten.

Waarom moeilijk als het makkelijk kan? Zet in het stemhok een computer neer die de kiezer in het proces begeleidt en uiteindelijk een printje van de keuze maakt dat de kiezer dan in de stembus moet doen. Zo heb je het beste van twee werelden: de flexibiliteit van de digitale wereld (ook om de interface aan te passen aan iemands beperking) en de controleerbaarheid van de op fysiek papier uitgebrachte stem.