Wet online aangejaagde openbare-ordeverstoring

Reactie

Vraag1

Het voorgestelde artikel 173 Gemeentewet beperkt de vrijheid van meningsuiting en moet daarom getoetst worden aan artikel 10 EVRM. Die bepaling beschermt uitingsvrijheid, ook voor verontrustende of impopulaire meningen. Beperkingen zijn toegestaan als ze:
1. wettelijk zijn vastgelegd,
2. een legitiem doel dienen (zoals bescherming van de openbare orde), en
3. noodzakelijk zijn in een democratische samenleving (proportioneel en met voldoende waarborgen).

Het voorstel voldoet aan punt 1 en 2: het staat in de (voorgestelde) wet en dient een legitiem doel. De belangrijkste vraag is m.i. of het noodzakelijk en proportioneel is dat een burgemeester – zonder rechterlijke toets vooraf – kan bevelen een online bericht te verwijderen, te pas en te onpas, te allen tijde.

Het wetsvoorstel kan botsen met artikel 10 EVRM, vooral als er geen voldoende rechtsbescherming is of als het een chilling effect heeft op vrije meningsuiting. Als mensen vrezen dat de burgemeester hen kan dwingen om online berichten te verwijderen, kunnen ze vooraf besluiten zulke berichten maar niet te plaatsen—zelfs als die wél binnen de grenzen van de wet vallen. Geen voldoende rechtsbescherming en het chilling effect zetten de vrije meningsuiting onder druk, en daarmee wringt de beoogde bevoegdheid met artikel 10 EVRM. Het wetsvoorstel moet dus zorgvuldiger worden begrensd (en toegepast) om in overeenstemming te zijn met het EVRM, naar mijn mening.

Overigens begrijp ik de wens wel, zeker als nauw samenhangt met desinformatie, maar moeten we waken een onderdrukkende, autoritaire politiestaat te worden door burgemeesters deze bevoegdheid al te gemakkelijk te geven. Denk aan de huidige Verenigde Staten en het groeiend aantal schijndemocratieën dat de wereld helaas kent.