Onderwijs op een andere locatie dan school

Reactie

Naam J. van Tent
Plaats Sliedrecht
Datum 28 januari 2017

Vraag1

Voorgesteld wordt dat leerlingen in bijzondere gevallen met rijksmiddelen tijdelijk onderwijs kunnen volgen bij een niet-bekostigde school. Welke effecten verwacht u van dit voorstel? Is dit voorstel voor u in de rol van ouder, leraar of onderwijsbestuurder werkbaar? Zo nee, waarom niet? Kleven er volgens u risico’s aan de voorgestelde maatregelen? Zo ja, welke?
Geen mening

Vraag2

Voorgesteld wordt dat sportieve en culturele toptalenten in het basisonderwijs mogen afwijken van de onderwijslocatie en onderwijs mogen volgen buiten reguliere lestijden, als daarover overeenstemming wordt bereikt tussen ouders en de school. Welke effecten verwacht u van dit voorstel? Is dit voorstel voor u in de rol van ouder, leraar of onderwijsbestuurder werkbaar? Zo nee, waarom niet? Kleven er volgens u risico’s aan de voorgestelde maatregelen? Zo ja, welke?
Geen mening

Vraag3

Voorgesteld wordt dat leerlingen die met hun ouders langdurig in het buitenland verblijven tijdelijk onderwijs op afstand kunnen volgen, als daarover overeenstemming wordt bereikt tussen ouders en de school. Welke effecten verwacht u van dit voorstel? Is dit voorstel voor u in de rol van ouder, leraar of onderwijsbestuurder werkbaar? Zo nee, waarom niet? Kleven er volgens u risico’s aan de voorgestelde maatregelen? Zo ja, welke?
Geen mening

Vraag4

Voorgesteld wordt dat kinderen via het volgen van thuisonderwijs aan de leerplicht kunnen voldoen indien het thuisonderwijs aan minimum kwaliteitsnormen voldoet waarop de onderwijsinspectie toezicht houdt. Welke effecten verwacht u van dit voorstel? Is dit voorstel voor u in de rol van ouder, leraar of onderwijsbestuurder werkbaar? Zo nee, waarom niet? Kleven er volgens u risico’s aan de voorgestelde maatregelen? Zo ja, welke?
Het wetsvoorstel beoogt de kwaliteit van onderwijs te borgen, ook voor de kinderen die thuis onderwijs ontvangen. Het doel is dus dat alle kinderen goed onderwijs ontvangen. Dat doel moet te allen tijde voorop staan. Het thuisonderwijs verschilt in vele opzichten van school en hoewel ze hetzelfde doel hebben is de weg waarlangs dit doel bereikt wordt zeer verschillend. Onderwijs op school is sterk gebonden aan vaste vormen, tijden en locatie. Niet omdat dat nodig is voor goed onderwijs, maar die beperking is het gevolg van lesgeven aan een groep. Thuisonderwijs, mits door de ouders gegeven, heeft deze beperkingen niet waardoor er veel meer mogelijkheden zijn om flexibel om te gaan met de onderwijslocatie en -tijd.

Het huidige voorstel doet geen recht aan deze verschillen, waarbij het thuisonderwijs langs een schoolse maatlat wordt gelegd. En dat niet met het oog op goed onderwijs maar slechts op de controleerbaarheid ervan. Dit geeft ernstige belemmeringen aan de wijze waarop thuisonderwijs gegeven kan worden en doet daarmee schade aan het doel: namelijk het kind goed onderwijs geven.

Een aantal punten waar dit blijkt:
- Nadruk op 1 vaste locatie van het onderwijs. Maar waarom zou je biologieles niet geven in de natuur? En geschiedenis in Kamp Westerbork? Om nog maar te zwijgen over wat je op vakantie allemaal kunt leren.

- Vastgelegde onderwijstijden: ouders leven dag in dag uit met hun kinderen samen. Dat betekent dat het leren niet beperkt is tot schooltijden en ook niet ophoudt als je op vakantie bent. Het begrip verzuim is in de context van een thuisonderwijsgezin nonsens, want er is geen strikt onderscheid tussen onderwijstijd en overige tijd. Daar geldt het principe van een leven lang leren.

Andere bezwaren
- Het voorstel richt zich niet op goed thuisonderwijs, maar op, veelal niet wezenlijke, makkelijk controleerbare randvoorwaarden.
- Het voorstel doet absoluut geen recht aan het onderscheid tussen onderwijs door ouders en andere personen. Het onderwijs in een gezin is zeer verschillend van onderwijs door een buitenstaander.
- Het voorstel voorziet niet in een procedure waarbij thuisonderwijzers de mogelijkheid hebben om nav de bevindingen van de inspectie het thuisonderwijs te verbeteren. Een school sluit toch ook niet direct als er verbeterpunten zijn?
- Het voorstel voorziet niet in een bezwaarprocedure. Deze is nodig om te borgen dat geschillen tussen aanvragers en de onderwijsinspectie niet ten koste gaan van het kind.

Vraag5

Hoe zou een thuisonderwijzer zijn pedagogisch-didactische bekwaamheid kunnen aantonen? Kunt u dit toelichten?
De thuisonderwijzer zoals in het voorstel gedefinieerd, kent twee groepen: de ouders/verzorgers van het kind kunnen als thuisonderwijzer optreden maar ook een persoon buiten het gezin. Hier dient onderscheid gemaakt te worden omdat dit twee totaal verschillende situaties zijn. Het belangrijkste verschil is dat ouders in een totaal andere relatie staan tot hun kinderen dan deze buitenstaander. Behoudens een enkele uitzondering zullen ouders hun kind veel beter kennen, hier veel meer tijd mee door brengen en de veel meer de verantwoordelijkheid voelen, niet alleen voor het onderwijs van hun kind nu, maar voor het welzijn van hun kind voor de rest van het leven als het onderwijs voorbij is.

De ouders hebben een enorme voorsprong in het onderwijzen van hun kind ten opzichte van leerkrachten op school: zowel in de relatie die zij met dit kind hebben, als ook in de jarenlange ervaring die ze reeds hebben met het opvoeden en onderwijzen van dit specifieke kind voordat het leerplichtig was. Dit levert een schat aan pedagogische en didactische bekwaamheden. Daarnaast blijven zij de gehele leerplichtige periode optreden als onderwijzers, waardoor de voorsprong steeds verder toeneemt tov school waar deze ervaring ieder jaar weer verloren gaat.
In praktisch opzicht wordt veel minder van een thuisonderwijzer gevraagd dan van een leraar op school. Naast de genoemde voorsprong heeft de thuisonderwijzer veel meer tijd per kind, meer kennis van het kind en veel meer flexibiliteit om aan te sluiten bij het kind.

Om bovenstaande punten in een voorbeeld te vatten:
Als je onderwijs vergelijkt met het lopen van de 100m sprint. Een leraar op school is als een coach die iemand leert om die 100m binnen 10 seconden te lopen. Die coach moet heel wat in zijn mars hebben om iemand tot die prestatie te brengen. Dat rechtvaardigt stevige eisen, zoals een PABO-diploma. Een thuisonderwijzer is ook als een coach die iemand leert om die 100m te lopen. In zijn geval hoeft diezelfde 100m slechts in 1 minuut gelopen te worden. Voor zo’n prestatie zijn de huidige vaardigheden van de coach waarschijnlijk genoeg.

Het bovenstaande is natuurlijk maar een voorbeeld, maar er is onderzoek gedaan waaruit blijkt dat een ouder prima als thuisonderwijzer kan optreden en dat daar geen bijzonder opleidingsniveau of bekwaamheden voor nodig zijn.
Als reeds toegezien wordt op goed onderwijs dan zijn de gestelde eisen aan de thuisonderwijzer, als dit de ouders zijn, overbodig.

Bijlage