Conceptwetsvoorstel voor de implementatie van de herziende EU richtlijn hernieuwbare energie, over de artikelen gericht op het versnellen van vergunningsprocessen voor hernieuwbare-energieprojecten
Reactie
| Naam | Anoniem |
|---|---|
| Plaats | De Haukes (Wieringen) |
| Datum | 20 maart 2025 |
Vraag1
Het conceptwetsvoorstel gaat over zuivere implementatie van een EU richtlijn, waarbij het aantal keuzes beperkt is. Voor de consultatie zijn wij benieuwd naar uw zienswijze op de volgende keuzes:- Algemene zienswijze en verwachte effecten van het wetsvoorstel
Het wetsvoorstel zal negatieve effecten op het zeemilieu en de zeenatuur hebben, via schadelijke bodemberoering (kabels door kwetsbare Waddengebied) evenals op kwetsbare natuur in kustgebieden die reeds onder druk staat. Dat is strijdig met SDG14, 'leven onder water' en SDG15 'leven op land' van de 2030 agenda van de Verenigde Naties (volgend uit Klimaatakkoord in Parijs) die de Nederlandse regering onderschrijft en de Convention on Biological Diversity.
Internationale verdragen voor natuurbescherming mogen niet ter zijde worden geschoven via een algemene maatregel van bestuur, die rechtsongelijkheid veroorzaakt. Er zijn bovendien kosteneffectiever oplossingen om klimaatdoelen te halen, die minder natuurlijke ruimte innemen. Daarmee vervalt het ‘hoger openbaar belang’ dat Nederland hanteert.
De wijze waarop Nederland de EU richtlijn implementeert creëert rechtsongelijkheid, waarbij voorkeurspartijen van de overheid de Habitatrichtlijn - bij politiek besluit dat ‘hoger openbaar belang’ geldt- mogen overtreden. Terwijl voor andere sectoren juist via nationale koppen een rigide interpretatie wordt gehanteerd van die richtlijn (artikel 6 lid 3)
De formulering 'zuivere implementatie' van de EU Richtlijn is ongelukkig gekozen, omdat de richtlijn juist ruimte biedt om het 'hoger openbaar belang' van windturbines en zonnevelden te beperken. De argumentatie dat 'volksgezondheid' gebaat zou zijn (artikel 3 RED3) met meer windturbines op het land en in de zee is in strijd met wetenschappelijk onderzoek. Niet alleen dreigt verdere natuurschade, terwijl dagelijkse natuurbeleving een bewezen gezondheidseffect heeft. Ook kan gezondheidsschade optreden door laag frequent geluid van windturbines op korte afstand.
Vraag2
- In het wetsvoorstel is ervoor gekozen de bevoegdheid voor het aanwijzen van versnellingsgebieden te leggen bij het Rijk en bij de provincies. Het Rijk als verantwoordelijke voor de doelstelling van de richtlijn en de provincies als gebiedsregisseur bij de energietransitie. Een andere keuze zou kunnen zijn om ook gemeenten deze bevoegdheid te geven.
Om de gemaakte rechtsongelijkheid te minimaliseren - voor zover deze volgens Europees Recht legaal is- dienen gemeentes evenzeer bevoegdheid te krijgen bij aanwijzing, zodat maximale inspraak van bevolking en (lokale) natuurorganisaties zonder subsidierelatie met de overheid is gewaarborgd. Het'Beleidskompas REDIII versnellen' vermeldt dat de Rijksoverheid partijen aanwijst die over natuurcompensatie mogen beslissen en wie 'belanghebbende' zou zijn. Daarmee dreigt het gevaar dat de overheid enkel partijen uitnodigt die haar eigen visie delen. Daarmee wordt de democratische rechtstaat ondermijnd. Ook lokale onafhankelijke natuurorganisaties en onafhankelijke burgerplatforms dienen vanaf het begin bij het proces betrokken te zijn.
Vraag3
- De richtlijn biedt de mogelijkheid om de bepaling dat hernieuwbare-energieprojecten van hoger openbaar belang worden vermoed te zijn te beperken. Van deze mogelijkheid tot beperking wordt geen gebruik gemaakt. Zo worden de mogelijkheden die de herziene richtlijn biedt maximaal benut.Het is een nationale keuze om de Europese richtlijn te rigide te implementeren, en die keuze kan nodeloze schade aan beschermde natuur tot gevolg hebben. Ook kan deze keuze illegaal zijn in het licht van Europees recht en strijdig zijn met de Grondwet. Daarnaast kan Nederland zo via een Amvb in strijd handelen met internationale natuurwetgeving zoals de Habitatrichtlijn en de door Nederland ondertekende Convention on Biological Diversity (CBD), het No Net Loss Principe. De Europese wet staat boven nationale koppen die de Nederlandse overheid toevoegt via een algemene maatregel van bestuur (amvb).
Vraag4
- Vanwege het belang van wind- en zonne-energie voor het halen van de REDIII doelstelling maakt het conceptwetsvoorstel maximaal gebruik van de mogelijkheid om wind- en fotovoltaïsche zonprojecten generiek vrij te stellen van natuurbeoordelingen, ook als uit de screening blijkt dat er toch negatieve effecten zijn voor natuur- en milieu. De richtlijn biedt dan de mogelijkheid van financiële compensatie. Met de richtlijn kunnen overigens ook infrastructuurprojecten gebruik maken van financiële compensatie (hier biedt de richtlijn geen keuze).Het beschadigen van waardevolle bestaande natuur wordt nooit gecompenseerd door deze schade af te kopen. Zo is ook het Waddenfonds gebruikt om energieprojecten te financieren, waar dit bedoeld was om natuurwaarden te versterken. Daardoor veroorzaakt de overheid- naast de rechtsongelijkheid- het fenomeen dat de rijkste partijen de meeste natuur mogen beschadigen, waarbij de overheid bovendien zelf financier is.
Het vrijstellen van een natuurbeoordeling van projecten voor windturbines is in strijd met wetenschappelijk onderzoek, dat de schade aan natuur door grootschalige windparken onderstreept. Er dienen in het traject voor natuurcompensatie dus ook onafhankelijke partijen betrokken te worden ter beoordeling, en niet enkel lobbyisten die de overheid zelf aanwijst.