Conceptwetsvoorstel voor de implementatie van de herziende EU richtlijn hernieuwbare energie, over de artikelen gericht op het versnellen van vergunningsprocessen voor hernieuwbare-energieprojecten

Reactie

Naam	Dataresearch Energie Mobiliteit Buitenruimte (MSc G Douma)
Plaats	Leiden
Datum	17 maart 2025

Vraag1

Het conceptwetsvoorstel gaat over zuivere implementatie van een EU richtlijn, waarbij het aantal keuzes beperkt is. Voor de consultatie zijn wij benieuwd naar uw zienswijze op de volgende keuzes:
- Algemene zienswijze en verwachte effecten van het wetsvoorstel

Op zich bevat het voorstel veel verbetermogelijkheden. Jammer is dat, met de sluitingstermijn van deze consultatie op 20 maart 2025, niet gereageerd kan worden op de aan te wijzen gebieden waarvan de publicatie van de inventarisatie gepland staat in mei 2025. Het is waarschijnlijk dat daar wel gebieden aangeleverd worden, waarvan vermoed kan worden dat er niet echt een “redelijk” alternatief voor te vinden is, en dus een discussie over de proportionaliteit van de kosten gevoerd zou moeten worden. Kan er in de REDIII voorzien worden in een mechanisme dat afweegt wat redelijk is aan een alternatief?

Vraag2

- In het wetsvoorstel is ervoor gekozen de bevoegdheid voor het aanwijzen van versnellingsgebieden te leggen bij het Rijk en bij de provincies. Het Rijk als verantwoordelijke voor de doelstelling van de richtlijn en de provincies als gebiedsregisseur bij de energietransitie. Een andere keuze zou kunnen zijn om ook gemeenten deze bevoegdheid te geven.

Gemeenten de versnellingsgebieden mede te laten aanwijzen biedt hen de kans de regie bij zichzelf te houden en zij zijn vaak ook vergunningverlenend en organiseren ook participatie dus dat zou zeker kansen bieden.

Vraag3

- De richtlijn biedt de mogelijkheid om de bepaling dat hernieuwbare-energieprojecten van hoger openbaar belang worden vermoed te zijn te beperken. Van deze mogelijkheid tot beperking wordt geen gebruik gemaakt. Zo worden de mogelijkheden die de herziene richtlijn biedt maximaal benut.

Ook als deze beperking tot nog toe niet wordt gebruikt, kan het toch zinvol zijn de mogelijkheid erin te laten. Immers met deze REDIII komt er al veel prioritering en versnelling, voor de checks en balances zou het goed zijn dat het wel kan.

Vraag4

- Vanwege het belang van wind- en zonne-energie voor het halen van de REDIII doelstelling maakt het conceptwetsvoorstel maximaal gebruik van de mogelijkheid om wind- en fotovoltaïsche zonprojecten generiek vrij te stellen van natuurbeoordelingen, ook als uit de screening blijkt dat er toch negatieve effecten zijn voor natuur- en milieu. De richtlijn biedt dan de mogelijkheid van financiële compensatie. Met de richtlijn kunnen overigens ook infrastructuurprojecten gebruik maken van financiële compensatie (hier biedt de richtlijn geen keuze).

Voor benodigde infrastructuur tbv elektrificatie en windenergie kan het beperken van natuurtoetsen gerechtvaardigd zijn, maar zonneparken hebben vaak een groot ruimtebeslag op greenfields terwijl de opties op daken en ander meervoudig ruimtegebruik nog lang niet uitgenut zijn. Dus technieken die gestimuleerd kunnen worden op brownfields, daken of ander niet natuurlijke ondergrond gewoon natuurtoetsplicht handhaven, zodat daar een businesscase gevonden wordt.