Wijziging van de Mediawet 2008 houdende aanpassing van de rijksmediabijdrage

Reactie

Vraag1

Er heerst een hardnekkige verwarring in het politieke en publieke debat over de publieke omroep. Vaak wordt gesteld dat het “verouderde” en “inefficiënt” functionerende omroepbestel hervormd moet worden om het toekomstbestendig te maken. Die redenering wordt echter onterecht gekoppeld aan de aangekondigde bezuinigingen van 156 miljoen euro op de publieke omroep.

De bezuinigingen die nu via de internetconsultatie worden voorgesteld hebben geen directe relatie met de voorgenomen hervorming. Ze gaan al in vanaf 2027, terwijl het nieuwe bestel pas per 1 januari 2029 wordt ingevoerd. Er wordt dus eerst fors gesneden zonder dat duidelijk is hoe de omroep daarna zal worden ingericht. Dat maakt deze bezuinigingen geen onderdeel van een efficiencyslag, maar eerder een politiek gemotiveerde ingreep die de publieke omroep verzwakt nog vóór de hervorming plaatsvindt.

Het demissionaire kabinet volgt grotendeels de koers van partijen die al langer weinig draagvlak tonen voor het huidige bestel. De PVV wil de NPO volledig afschaffen, terwijl de VVD pleit voor een drastische inperking van middelen. Daarmee is duidelijk dat een deel van het politieke spectrum de rol van de publieke omroep aanzienlijk wil verkleinen. Bepaalde stromingen hebben geen baat bij een sterke controlerende vierde macht als steunpilaar van de democratie, omdat een goed functionerende democratie hun gewenste wereldbeeld belemmert.

Hervormen om toekomstbestendiger te worden is een legitiem doel. Maar deze bezuinigingen staan daar los van. Ze zijn niet onderbouwd met feiten of cijfers over efficiency of kostenbesparing — iets waar zowel de NPO als omroepbestuurders meermaals voor hebben gewaarschuwd. Ze lijken vooral ingegeven door politiek wantrouwen en publieke scepsis dat de afgelopen jaren bewust is aangewakkerd.

Mijn overtuiging is dat deze bezuinigingen geschrapt moeten worden. Hervormingen kunnen daarna plaatsvinden op basis van een feitelijke analyse van publieke taken, mediagebruik en maatschappelijke rol. Eventuele besparingen die daaruit volgen zijn dan een logisch neveneffect — niet het doel op zich.