Wetsvoorstel strafbaarstelling verheerlijken van terrorisme en openbare steunbetuiging aan terroristische organisaties

Reactie

Vraag1

Het wetsvoorstel tot strafbaarstelling van het verheerlijken van terrorisme en de openbare steunbetuiging aan terroristische organisaties roept ernstige zorgen op. Zowel de delictsomschrijvingen als de verhouding tot fundamentele vrijheden zijn problematisch.

De kernbegrippen verheerlijken en openbare steunbetuiging zijn onvoldoende duidelijk afgebakend. Hierdoor ontstaat onzekerheid over de grens tussen strafwaardig gedrag en legitieme meningsuiting in maatschappelijk en politiek debat. De memorie van toelichting biedt hiervoor te weinig houvast. Rechtszekerheid en voorspelbaarheid zijn juist op dit terrein cruciaal.

Daarnaast is de noodzaak van het wetsvoorstel onvoldoende aangetoond. Handelingen zoals opruiing, haatzaaien of het aanzetten tot geweld zijn reeds strafbaar in het Wetboek van Strafrecht. Het blijft daarom onduidelijk welke lacune wordt gedicht en waarom bestaande instrumenten niet toereikend zouden zijn. Het strafrecht behoort ultimum remedium te zijn, geen middel om politiek gevoelige uitingen te beperken.

Ook het fundamentele spanningsveld met de vrijheid van meningsuiting en het demonstratierecht is onvoldoende uitgewerkt. Artikel 7 Grondwet en artikel 10 EVRM waarborgen juist de ruimte om ook confronterende of schurende meningen te uiten, zolang er geen directe oproep tot geweld plaatsvindt. Het wetsvoorstel erkent deze spanning, maar verantwoordt niet overtuigend waarom de inperking van deze vrijheden proportioneel en noodzakelijk zou zijn.

Verder ontbreekt een duidelijke reflectie op het politieke en maatschappelijke klimaat waarin dit voorstel wordt gedaan. Juist in tijden van verhard debat en polarisatie is het van belang om de ruimte voor vreedzaam protest en maatschappelijk gesprek te beschermen. Het risico bestaat dat het strafrecht wordt ingezet als instrument om ongewenste politieke uitingen te onderdrukken.

Ik adviseer de Tweede Kamer de delictsomschrijvingen te verduidelijken, een strikte proportionaliteitstoets op te nemen en uitvoeriger in te gaan op de maatschappelijke context. Tevens verdient het aanbeveling een evaluatiebepaling op te nemen, zodat binnen enkele jaren kan worden vastgesteld of deze wet daadwerkelijk bijdraagt aan veiligheid zonder onaanvaardbare beperkingen van grondrechten.
Alleen langs die weg kan dit wetsvoorstel recht doen aan zowel de bescherming van de samenleving als de fundamenten van onze democratische rechtsstaat.