Voorstel voor een Wet op de defensiegereedheid

Reactie

Vraag1

Het wetsvoorstel voor de Wet op de Defensiegereedheid (Wodg) is begrijpelijk en relevant in een tijd van toegenomen geopolitieke instabiliteit. Het biedt een juridisch kader om in vredestijd voorbereidingen te treffen op crises of gewapend conflict. Positief is de centrale regie, de samenwerking met het bedrijfsleven en de transparantie vooraf ten opzichte van ad-hoc noodbevoegdheden. Ook draagt de wet bij aan de NAVO- en EU-verplichtingen van Nederland.

Toch roepen delen van het voorstel zorgen op. De activeringscriteria zijn vaag: begrippen als ‘dreiging’ of ‘voorbereiding’ geven de overheid ruime bevoegdheden zonder heldere afbakening. De rechtsbescherming van burgers en bedrijven is beperkt; bezwaar, compensatie en onafhankelijke toetsing zijn onvoldoende gewaarborgd. Ook de verhouding tot bestaande wetgeving is onduidelijk, wat tot juridische frictie kan leiden. De uitvoerbaarheid in de praktijk is nog vaag uitgewerkt, terwijl het voorstel aanzienlijke inzet van private en publieke partijen vraagt.

Tot slot verdient een voorstel met zulke verstrekkende gevolgen bredere maatschappelijke bespreking en politieke reflectie. Ik adviseer het voorstel te herzien, met nadrukkelijke aandacht voor rechtsstatelijkheid, uitvoerbaarheid, en het borgen van fundamentele vrijheden — juist in tijden van crisis.