Voorstel voor een Wet op de defensiegereedheid

Reactie

Vraag1

De voorgestelde Wet op Defensiegereedheid beoogt de paraatheid van de Nederlandse staat te versterken bij dreiging of crises. Hoewel het versterken van nationale veiligheid een legitiem doel is, schiet de wet op meerdere punten tekort in het waarborgen van fundamentele rechten en democratische controle.

Ten eerste ontbreekt het aan heldere grenzen voor de inzet van verregaande bevoegdheden, zoals surveillance, gegevensverzameling of beperking van bewegingsvrijheid. De wet spreekt in vage termen over “noodzaak” en “dreiging”, zonder dat duidelijk wordt wie deze dreiging vaststelt en op basis van welke criteria.

Daarnaast is de toetsing door het parlement en onafhankelijke toezichthouders onderbelicht. Zonder verplichte periodieke evaluatie of voorafgaande instemming van de Kamer ontstaat het risico dat tijdelijke maatregelen sluipenderwijs permanent worden.

De ervaring tijdens de coronacrisis heeft geleerd dat grondrechten onder druk komen te staan in uitzonderlijke tijden. Juist daarom moet in nieuwe wetgeving expliciet worden vastgelegd dat inperkingen van rechten altijd tijdelijk, proportioneel en toetsbaar moeten zijn.

Zonder deze garanties is de Wet op Defensiegereedheid niet toekomstbestendig, maar een risico voor de rechtsstaat.