Wetsvoorstel afschaffing lijstencombinaties

Reactie

Vraag1

Afschaffen van de mogelijkheid tot lijstverbindingen is een slechte zaak.

Niet alleen omdat de argumentatie van zowel de onderliggende motie als de toelichting op het wetsvoorstel mank gaat, maar bovendien omdat de zo gewenste politieke stabiliteit eronder zal lijden.

Dat het aangaan van een lijstverbinding slechts nog tot doel zou hebben om extra restzetels te behalen, terwijl het onderliggend doel zou zijn geweest om samengaan van partijen te bevorderen is een gezocht argument. Het feitelijke effect van het aangaan van een lijstverbinding, te weten dat ideologisch verwante kandidaten samen meer zetels kunnen halen, blijft namelijk overeind. Daarmee neemt dus de kans op groepen gelijkgezinde gekozen vertegenwoordigers toe, hetgeen de vorming van coalities en samenhangende besluiten bevordert.

Verder wordt in de toelichting op het wetsvoorstel gesproken over verdeling van restzetels, waarbij voorbij wordt gegaan aan het feit dat door samenvoeging van kieslijsten het aantal werkelijke restzetels afneemt. Zetels die aan een lijstencombinatie worden toegekend doordat de overschotten van de onderscheiden lijsten bij elkaar geteld de kiesdeler overtreffen zijn niet restzetels. Pas bij de onderlinge verdeling binnen de lijstencombinatie moeten zetels worden toegekend gebaseerd op gedeelten van de kiesdeler, maar ook daarmee leidt het bestaande systeem tot een eerlijker en meer evenredige verdeling op grond van politieke kleur en feitelijke stemverhoudingen dan het nu voorgestelde.

Dat het ‘oorspronkelijke doel uit het zicht is verdwenen’ omdat er nu sinds 15 jaar geen fusies zijn geweest, terwijl de drie genoemde fusiepartijen tussen 1973 en 2000 (27 jaar, dus 1 per 9 jaar gemiddeld) is statistisch ook niet erg overtuigend. Gegeven de actuele versnippering van fracties zou een fusie in de nabije toekomst wellicht nog te verwachten zijn.

Alles overwegend zie ik niet voor welk probleem deze wijziging nu een oplossing beoogt te zijn, en beschouw de voorgenomen wetswijziging als een verarming van het Nederlandse kiesstelsel.