Wetsvoorstel afschaffing lijstencombinaties

Reactie

Vraag1

Ik zou me kunnen voorstellen dat wanneer er sprake was van een pilot over lijstencombinatie, deze beëindigd zou worden als gebleken is dat de pilot niet de gewenste uitwerking krijgt. De mogelijkheid om partijen door middel van een lijstencombinatie te stimuleren tot verdere samenwerking cq samengaan, is echter al in 1973 in de Kieswet opgenomen (meer dan 40 jaar geleden), dat alleen al de gedachte dat het om een pilot zou gaan, onacceptabel is. De mogelijkheid van een lijstcombinatie heeft inmiddels een vaste plaats gekregen. Afschaffen van deze wettelijke mogelijkheid is daarom ongepast.
De wettelijke mogelijkheid om een lijstcombinatie aan te gaan blijkt vooral door kleine partijen te zijn benut. Dat dit vaak in zetelwinst heeft geresulteerd wordt niet betwist. De grote partijen hadden die mogelijkheid ook maar hebben, onderscheiden naar de diverse bestuurslagen, kennelijk weinig of geen behoefte gehad om een lijstencombinatie aan te gaan. Afschaffing van deze mogelijkheid zal dus de kleine partijen nadelig treffen terwijl gesteld kan worden dat de grote partijen die kans over het algemeen hebben laten liggen. Bovendien, was het wel reëel om te veronderstellen dat grote partijen tot meer samenwerking cq fusie zouden overgaan?
Tenslotte is niet onbelangrijk, en anders dan de initiatiefnemers doen vermoeden, dat er wel degelijk ontwikkelingen zijn waarbij partijen, onder invloed van het gewraakte wetsartikel over lijstencombinaties, op lokaal en regionaal niveau elkaar opzoeken en tot samenwerking bereid blijken. De kiezer krijgt daardoor precies wat hij/zij in zijn stem tot uitdrukking wil brengen: een door samenwerking versterkt politiek front van verwante partijen in raden, Staten en Kamers.
Ik ben van mening dat, zo het parlement al zal besluiten tot afschaffing van de lijstencombinatie, dit niet ten koste mag gaan van de voordelen die kleine partijen de afgelopen veertig jaar hebben mogen boeken en de effecten die daaruit voorvloeien op de besluitvorming in de diverse gremia. Het ontgaat mij waarom de Kieswet aangepast moet worden.