Wet voorkomen misbruik Wob

Reactie

Vraag1

Ik ondersteun het voorstel tegen misbruik van de Wob. Openbaarheid is een groot goed en overheden moeten m.i. niet kinderachtig zijn met het reageren op Wobverzoeken. In de kern behoren zij te trachten om burgers, media en bedrijven waar mogelijk behulpzaam te zijn bij hun verzoeken. Maar sinds de komst van de Wet dwangsom is het aantal verzoeken in onze gemeente meer dan vertienvoudigd. Deze stijging valt niet te verklaren zonder het oneigenlijk gebruik. De kosten van deze stijging zijn aanzienlijk. In de praktijk keren gemeenten weinig dwangsommen uit omdat er veel ambtelijke uren worden ingezet om de toename van vragen te beantwoorden. Maar die ambtelijke uren worden ook betaald uit belastinggeld.
Inhoudelijk gezien acht ik de loskoppeling van Wob en Wet Dwangsom een goed begin maar het zal Wobmisbruik onvoldoende tegengaan. De mogelijkheid blijft bestaan voor "woblichters" (en met hen samenwerkende adviesbureautjes) om het recht aan te wenden en proceskosten te verzoeken. De risico’s voor overheden in de bezwaar- en beroepsfase zijn relatief groot: een gegrond bezwaar tegen een Wob-besluit leidt vrijwel automatisch tot een veroordeling in de proceskosten. Dit is bijvoorbeeld al wanneer er een pagina per ongeluk niet is meegekopieerd of wanneer de bedoeling van de verzoeker niet volledig werd begrepen en er daardoor stukken ontbreken. Dit geeft een prikkel om cryptische vragen te stellen waarbij veel documenten zijn betrokken of welke dubbelzinnig zijn opgeschreven. In de praktijk blijkt dat veel woblichters niet goed meewerken aan het helder krijgen van hun vragen. Dit voorstel zal dan ook slechts ten dele werken.
Een uiteindelijke oplossing van de problematiek moet mijns inziens niet van de wetgever komen maar van de bestuursrechter, die meer mogelijkheden moet krijgen (voor zover deze er nu niet reeds zijn) om bij oneigenlijke verzoeken op te treden. Bijvoorbeeld door verzoekers in de proceskosten te kunnen veroordelen, door (i.t.t. bestuursorganen) wel een belang te mogen wegen of door hun beroepen niet ontvankelijk te mogen verklaren wegens misbruik.
Mocht de oplossing toch van de wetgever moeten komen, dan zou ik, in aanvulling op dit wetsvoorstel, pleiten voor een zo groot mogelijke loskoppeling van Wob en het kunnen verkrijgen van financiële middelen en daarom het uitsluiten van toekennen van proceskosten bij Wob-gerelateerde bezwaar- en beroepsprocedures. Het mag gewoon niet lonen om lastig te beantwoorden vragen te stellen.