Wet tot wijziging van de Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen
Reactie
| Naam | Cliëntenraad Amphia ziekenhuis Breda (drs A.M.L. van Es) |
|---|---|
| Plaats | Breda |
| Datum | 10 november 2016 |
Vraag1
De regering vindt dat cliënten en cliëntenraden in de zorg beter gepositioneerd moeten worden om (1) de belangen van de cliënt te behartigen en (2) meer medezeggenschap te hebben over beslissingen die door de zorgaanbieder genomen worden. De zorgaanbieder moet de cliënt de ruimte geven om tegenwicht te bieden aan de belangen van andere betrokkenen in de zorginstelling. Door maatwerk kan de medezeggenschap worden afgestemd op de afhankelijkheid van de cliënt van de zorgaanbieder. Om dit te bereiken wil de regering de wet aanscherpen. In paragraaf 6 van het algemeen deel van de Memorie van Toelichting zijn de wijzigingen op hoofdlijn beschreven.>> Vindt u het wetvoorstel effectief om de gestelde doelen te bereiken? Indien niet, heeft u suggesties voor verbetering? En zo ja, welke?
De regeling voor medezeggenschap in de zorg is nu gekoppeld aan één zorgaanbieder. In de praktijk gaan de zorgaanbieders steeds meer samenwerken in ketens of netwerken en wordt de zorg multidisciplinair aangeboden. Hoe moet, afhankelijk van de juridische vormgeving van de samenwerking, de medezeggenschap binnen deze netwerken tot stand komen of worden belegd?
Tav punt 1, belangenbehartiging, is de huidige regeling voldoende en volledig afhankelijk van de inzet van de Cliëntenraad.
Tav punt 2, meer medezeggenschap over beslissingen. In artikel 3 staan een groot aantal zaken waarover in ieder geval advies over uit gebracht moet worden. Deze lijst is ruimer dan de praktijk op dit moment. Advies over investeringen wordt gemist maar ook over de contractering zou advies uitgebracht kunnen of moeten worden waardoor voor de cliënt vooraf duidelijk is met welke zorgverzekeraars zaken gedaan worden
Gezien het grote aantal en de diversiteit van de onderwerpen, heeft dit direct invloed op de samenstelling van de CR. Bepaalde onderwerpen vragen specifieke deskundigheid. Daarnaast zal het grotere aantal onderwerpen ook betekenen dat meer tijd benodigd zal zijn. De andere kant van deze wijziging betekent dat de CR dichter op de stoel van de bestuurder kruipt. De vraag daarbij is of dat wel een gewenste situatie is uit oogpunt van bestuurbaarheid? De CR is en blijft in 1ste termijn een adviesorgaan maar wordt door deze wijziging verleid tot medebesturing en medeverantwoordelijkheid voor beslissingen.
In de omschrijving is geen rol terug te vinden over de rol van de CR bij de benoeming/voordracht van de leden van de RVC zoals dat nu in het Amphia ziekenhuis is geregeld.
Vraag2
In artikel 2 van het wetsontwerp is een bepaling opgenomen die zich specifiek richt op zorgaanbieders die een instelling hebben waarin cliënten in de regel langdurig verblijven. Op basis van dit artikel worden zij verplicht om hun cliënten de mogelijkheid te bieden om inspraak te hebben op aangelegenheden die direct van invloed zijn op het dagelijks leven van de cliënt. Deze verplichting geldt naast de meer algemene verplichting voor zorgaanbieders om zorg te dragen voor een cliëntenraad en is ongeacht de omvang van de zorgaanbieder (zie naast artikel 2 ook artikel 3, lid 1).>> Heeft u opmerkingen bij de inspraakverplichting in artikel 2?
De onafhankelijkheid van de Cliëntenraad is in het geding wanneer de zorgaanbieder bepaalt hoeveel leden de CR zal tellen? Naar onze mening is dat een zaak die de Clientenraad zelf moet bepalen mede gezien het feit dat het aantal onderwerpen en de diversiteit daarvan worden vergroot en dus meer deskundigheden vergen.
Vraag3
In het wetsontwerp wordt op diverse plaatsen ruimte voor maatwerk in het organiseren van medezeggenschap geboden. Daardoor is het mogelijk dat cliëntenraden en zorgaanbieders eigen afspraken maken. Deze kunnen afwijken van de algemene regeling in de wet. Bijvoorbeeld wanneer directe participatie van cliënten meer op de voorgrond komt te staan. Het wetsontwerp biedt hiertoe de ruimte. Het horen van de stem van de cliënt kan immers op veel verschillende manieren gebeuren.>> Vindt u dat dit wetsontwerp voldoende ruimte biedt aan zorgaanbieders en cliëntenraden voor maatwerk?
Ja, maar ook de omgekeerde weg moet mogelijk zijn dwz dat de CR meer ruimte vraagt aan de zorgaanbieder.
In de toelichting op artikel 3.3 (pagina 30) staat dat - als de cliëntenraad in een vroegtijdige fase van de besluitvorming kan meepraten over te maken keuzes - er in dat geval, in de fase van finale besluitvorming, geen behoefte is aan instemmingsrecht en een adviesrecht volstaat. Hoe moet deze toelichting worden geïnterpreteerd in relatie tot artikel 8.1, waar ruimte wordt geboden om de onderwerpen van het wettelijk instemmingsrecht te verruimen of op onderdelen juist te beperken, indien zorgaanbieder en de cliëntenraad het daar samen over eens zijn ? Wordt het zogeheten instemmingsrecht nu eerst vastgelegd in het medezeggenschapsregeling en /of kan (ook) gaandeweg de besluitvorming, instemming worden omgezet in advies? Het is overigens ook denkbaar, dat ondanks vroegtijdige betrokkenheid, de cliëntenraad niet kan of wil instemmen met het finale besluit.
Vraag4
In de Jeugdwet zijn bepalingen opgenomen over de medezeggenschap bij jeugdhulpaanbieders en gecertificeerde instellingen (artikelen 4.2.4 tot en met 4.2.12 Jeugdwet). Door de voorgestelde wijzigingen in dit wetsontwerp ontstaan er verschillen tussen de regels die gelden voor de jeugdhulpaanbieders en gecertificeerde instellingen en de regels voor de zorgaanbieders waarop dit wetsvoorstel zich richt. Voor een beeld van deze verschillen wordt verwezen naar paragraaf 6 van bijgevoegde Memorie van Toelichting. Met name bij jeugd-GGZ en jeugd-LVB kan het voorkomen dat een jeugdhulpaanbieder ook wordt aangemerkt als een zorgaanbieder in de zin van dit wetsontwerp, omdat ook GGZ-zorg of LVB-zorg voor niet-jeugdigen wordt aangeboden. Hierdoor zouden twee afwijkende regimes op deze aanbieders van toepassing zijn, hetgeen niet de bedoeling is. De regering is daarom van plan om aan het onderhavige wetsontwerp een onderdeel toe te voegen waarin de Jeugdwet zodanig wordt gewijzigd dat het regime van de nieuwe Wmcz ook van toepassing wordt op alle jeugdhulpaanbieders en gecertificeerde instellingen in de zin van de Jeugdwet.>> Wat is uw oordeel over een zodanige wijziging?
Uniformiteit en eenduidigheid zijn altijd beter
Vraag5
Heeft u nog overige opmerkingen?In de toelichting op artikel 7.1. wordt aangegeven dat de invloed van cliëntenraden op de bouw van ziekenhuizen is komen te vervallen, omdat het in de curatieve zorg veeleer gaat over de kwaliteit van de zorg. (Bij instellingen waar de cliënten langdurig verblijven wordt de invloed van de cliëntenraad wel van belang geacht, omdat de omgeving van invloed is op de kwaliteit van leven en welbevinden van de cliënt)
Een ingrijpende verbouwing, nieuwbouw of verhuizing of huisvestingsbeleid van een instelling is eveneens van de belang voor de cliëntenraad in de curatieve zorg. Huisvesting hangt samen met het accommoderen van een continue ontwikkeling van zorgaanbod (portfoliokeuze). Huisvesting dient ook de zorgprocessen optimaal te ondersteunen. Een goede bouwkundige infrastructuur leidt tot een optimale zorglogistiek en patiëntveiligheid alsook tot privacy (kamerindeling, mantelzorg) De investeringskosten werken ook door in de zorgkosten. De Cliëntenraad van het Amphia ziekenhuis heeft een positieve ervaring bij de betrokkenheid voor de nieuwbouw zoals die zeer recent in gang is gezet en had deze betrokkenheid op geen enkele wijze willen missen.Derhalve bij artikel 7.1.h alsook 8.1.h de toevoeging “langdurig verblijven” laten vervallen.
De vraag is en blijft of door deze wet de cliënt, als hij dat wil, gemakkelijker kan kiezen voor de zorgaanbieder die bij hem en zijn zorgvraag past, en dat de cliënt goede zorg krijgt die is afgestemd op zijn behoeften.
In de curatieve zorg is in toenemende mate sprake van schaalvergroting agv fusies en andere vormen van samenwerking. Hierdoor neemt het aantal keuzemogelijkheden fors af of de cliënt moet bereid zijn zijn/haar zorg aanmerkelijk verder te halen. In die zin zal de wet het kiezen zeker niet eenvoudiger maken.