Vernieuwd Beleid Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking

Reactie

Naam Tropical Cooperation s.a.s. (Johan Leestemaker)
Plaats Medellín, Colombia
Datum 2 maart 2018

Vraag1

Voorkomen van conflict en instabiliteit

Nederland richt zich op het voorkomen van conflicten en het aanpakken van grondoorzaken van instabiliteit in de fragiele regio’s rond Europa. De nadruk ligt hierbij op ‘legitieme stabiliteit’. Sociale cohesie tussen bevolkingsgroepen is daarvoor nodig en burgers die bestaande structuren en instituties erkennen. Een stabiele omgeving waarin mensen zich veilig voelen is een voorwaarde voor duurzame ontwikkeling.

Daarnaast geeft het kabinet prioriteit aan het versterken van bescherming en opvang van ontheemden in de regio. Nederland heeft oog voor de nood in de wereld en de hulp aan vluchtelingen zal dan ook worden verhoogd. De Nederlandse inzet zal naast directe noodhulp meer dan voorheen ook gericht zijn op weerbaarheid, preventie en toegankelijkheid. Nederland draagt bij aan noodhulp via professionele humanitaire organisaties van de VN, het Rode Kruis en de Dutch Relief Alliance en geeft daarbij gehoor aan specifieke oproepen van de VN voor bijdragen aan langdurige crises zoals in Syrië, Irak, Jemen, de Hoorn van Afrika, de Sahel en het Grote Merengebied.

Vraag 1: Hoe kan Nederland (overheid, bedrijfsleven, sociale ondernemingen, maatschappelijk middenveld, kennisinstellingen) op de thema´s voorkomen van conflicten en instabiliteit, opvang in de regio en noodhulp meer resultaten bereiken?
Nederland kan meer bereiken door samenwerking binnen de verbanden van de Europese Unie en van de Verenigde Naties, met name door het gaan agenderen van één van de meest complexe taboes van onze tijd: de RE-legalisering van drugs, zoals onder meer voorgesteld door voormalig SG Kofi Annan (en zijn Kofi Annan Foundation) en eveneens door president Juan Manual Santos, tijdens zijn speech tot de Zweedse Rijksdag, na de uitreiking van de Nobel vredesprijs aan hem in Oslo. Groot probleem is de fatale patstelling die door Zweden en de USA vanuit twee conflicterende insteken bij RE-legalisering met kracht in stand gehouden wordt. Er is echter geen alternatief tegenover de meer dan 40 miljard USD maffia-per jaar (zie UNODC), die wereldwijd en vooral ook in West en Noord Afrika, en vanuit de Andes-landen, de Antillen, Mexico en Brazilië, een heel gamma aan misère bewerkstelligt. Voorts kan Nederland veel en veel meer samenwerken met de Folke Bernadotte Academy (Sandö, Zweden) voor daadwerkelijke peace-promoting and peace-keeping.

Vraag2

Jeugdwerkgelegenheid

Prognoses wijzen uit dat het aantal Afrikaanse jongeren (15-24 jaar) tussen 2015 en 2050 zal verdubbelen van 230 miljoen tot meer dan 460 miljoen, en dat in 2050 de helft van de Afrikaanse bevolking jonger zal zijn dan 25. Zonder ingrijpende maatregelen blijft de groei van de werkgelegenheid ver achter bij de bevolkingsgroei. Verbetering van het economisch perspectief van jongeren in Afrika en het Midden-Oosten is hard nodig om migratie aan te pakken en radicalisering te helpen voorkomen.

Vraag 2: Hoe kan Nederland (overheid, bedrijfsleven, sociale ondernemingen, maatschappelijk middenveld, kennisinstellingen) de bevolkingsgroei in Afrika het best adresseren en werkgelegenheid onder jongeren in Afrika en het Midden-Oosten stimuleren?
Nederland kan binnen de Europese Unie bewerkstelligen dat een immens, Keynesiaans publiek investeringsprogramma wordt ontwikkeld, voor de aanleg van een uitgebreid netwerk aan treinen en andere vormen van publiek transport in Noord en West Afrika, volgens de OECD een veelbelovend snel urbaniserend gebied. De mogelijkheden voor groot- en kleinschalige opwekking, opslag, transport en distibutie en vermarkting van waterstof, gebaseerd op opwekking vanuit vernieuwbare bronnen (zon, wind, geo, getijden, zoet-zout chemie, en hydro) zijn inmens, en kan bijdragen aan de volledige transformatie van de Sahel-Sahara in een enorme energie-economie die monopolisering zoals bij fossiele energie geschied is, uitsluit, door de creatie van genereuze overdaad in plaats van gebaseerd te zijn op schaarste. Deze enorme energie en transport transformatie zou tot miljoenen hoogwaardige vaste banen leiden, en ook hele nieuwe vormen van (eco-)toerisme kunnen genereren, gekoppeld aan de opbouw van sterke National Trust systemen zoals in Schotland etc, ter redding, conservering, wederopbouw en verantwoorde eco-exploitatie van erfgoed in de allerbreedste zin van het woord. De Sahel herbergt enorme schatten van de geschiedenis én de toekomst van de mensheid.

Vraag3

Verminderen van armoede en ongelijkheid

We zien de resultaten van de wereldwijde samenwerking: extreme armoede en honger zijn teruggedrongen; kindersterfte neemt af en we worden ouder dan ooit. Een historisch aantal kinderen gaat naar school. Dat is te danken aan economische ontwikkeling, ontwikkelingssamenwerking en wetenschappelijke vooruitgang. Maar economische ongelijkheid neemt tegelijkertijd toe.

Daarnaast staan, na een periode van bijna wereldwijde versterking van fundamentele rechten, democratie en vrijheden in veel landen onder druk. De vorderingen op het gebied van gelijke rechten en kansen voor vrouwen zijn traag en beperkt. Organisaties die opkomen voor mensenrechten en rechten van minderheden lopen op veel plaatsen gevaar. Het ontwikkelingsperspectief van landen, met name in Sub-Sahara Afrika, wordt uitgehold door een vicieuze cirkel van instabiliteit, bevolkingsgroei, werkloosheid (met name onder jongeren) en klimaatverandering. Deze trends vormen een bedreiging voor de sociale samenhang in meerdere landen, en voor Nederland.

Nederlandse ontwikkelingssamenwerking richt zich momenteel op voedselzekerheid en landbouw, water; seksuele en reproductieve gezondheid en rechten (bijvoorbeeld voorbehoedsmiddelen, veilige abortussen), en veiligheid en rechtsorde. Zoals ook in het regeerakkoord wordt aangekaart zal het vernieuwde beleid een grotere nadruk leggen op het aanpakken van onderliggende oorzaken van instabiliteit, armoede, ongelijkheid en irreguliere migratie, met een extra aandacht voor de meest kwetsbaren zoals vrouwen en kinderen.

Vraag 3: Welke nieuwe aandachtsgebieden zou het kabinet kunnen identificeren? De middelen zijn beperkt dus we moeten kiezen, daarom ook aan u de vraag: welk aandachtsgebied behoeft minder nadruk?
1. Nieuw: het DURVEN agenderen van de RE-legalisering van drugs en de actieve afbraak van de maffia, in EU, UN en Folke Bernadotte verband. is OOK erg goed voor Rotterdam...
2. Minder nadruk op de hoogst inefficiënte ketens van plantaardige producten in de tropen en verwerking / toegevoegde waarde creatie in Nederland. Denk aan biodiesel (palmolie uit Indonesië), denk aan varkens (soja uit Brazilië). Onmiddellijke beëindiging van steenkolen import vanuit Cerrejon, Colombia, en omgekeerd, compensatie en smartegeld vanuit OS-DGIS naar de Guajira, Colombia.

Vraag4

Verduurzamen

Het kabinet wil de internationale actie tegen klimaatverandering versterken en zet in op vergroting van de weerbaarheid tegen de effecten van klimaatverandering (SDG13). Het nieuwe nationale klimaatfonds zal zich op deze beide aspecten richten, waarbij wordt ingezet op het mobiliseren van private bijdragen in samenwerking met het (Nederlandse) bedrijfsleven. Nederland wil ertoe bijdragen dat in de periode naar 2030 vijftig miljoen mensen toegang krijgen tot hernieuwbare energie (SDG7). Ook activiteiten op het gebied van duurzaam waterbeheer (SDG6) en klimaatbestendige landbouw in kwetsbare gebieden (SDG2) dragen bij aan de klimaatdoelstellingen van het akkoord van Parijs.

Vraag 4: Welke innovatieve oplossingen kan de Nederlandse overheid, NGO’s en het bedrijfsleven stimuleren om 1) CO2-emissies terug te dringen (klimaatmitigatie) en 2) samenlevingen helpen zich aan te passen aan klimaatverandering (klimaatadaptatie)?
ad 1. Zie mijn aanbevelingen sub 2 en sub 3.

ad 2. Veel meer doen om de CO2 en NOX emissie financieringsregelingen daadwerkelijk in te zetten zowel in Afrika als in Latijns Amerika, vooral ook daar waar de echte hotspots van bio-diversiteit bestaan, maar waar CEPF (GEF etc) nog niet of in geringe mate acteren. Veel meer doen om oprichting van National Trusts in handen van de lokale bevolkingen te promoten. Het de-politiseren van redding, behoud, herstel en exploitatie. Meer macht naar civil society, maar tegelijk ook oog hebben voor risico´s van ´onbewaakte´ civil participatie. Ergo: kritische en onafhankelijke journalistiek bevorderen, en de prijzen van boeken etc subsidieren, conform het Franse systeem, en de wereldwijde uitbouw van bibliotheken.

Vraag5

Verduurzamen

De Nederlandse inzet voor de mondiale verduurzaming van productie, handel en investeringen (SDG8 en SDG12) ligt op het snijvlak van buitenlandse handel en ontwikkelingssamenwerking. De grootste uitdagingen op het gebied van sociale en ecologische verduurzaming van productieprocessen liggen in ontwikkelingslanden. Om duurzame inclusieve markten te creëren zijn partnerschappen van bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties, kennisinstellingen en de overheid nodig (SDG17).

Vraag 5: Waar liggen volgens u kansen om in productie, handel en investeringen vooruitgang te boeken op maatschappelijke uitdagingen op sociaal vlak (zoals betere arbeidsomstandigheden, hogere lonen, extra kansen voor vrouwen en jongeren) of op ecologisch vlak (zoals water, klimaat, biodiversiteit)?

Met name op het vlak van de bevordering van de opbouw van zelf-organisatie van burgers, zoals de immense coop systemen in Scandinavie overtuigend hebben aangetoond, begeleid en gesteund door ABF (Zweden) achtige instellingen. Waren wereldwidj gemeengoed, maar verdienen een wederopstanding, zoals heden de Cooperatieve Universiteit van Colombia.

Vraag6

Eerlijke handel

In het regeerakkoord staat dat het kabinet actief zal inzetten op eerlijke vrijhandel, exportbevordering en handelsverdragen, die rekening houden met VN-standaarden en rechtszekerheid.

Vraag 6: Heeft u concrete suggesties voor hoe het kabinet kan bevorderen dat internationale handel en investeringen bijdragen aan de Duurzame Ontwikkelingsdoelen?
Belangrijk is om de burgers in Nederland veel meer te betrekken bij de (prima) instrumenten die er in Nederland sinds Tinbergen-Pronkl-Lubbers bestaan. CBI, PUM, FMO etc etc.
Dat meer betrekken van burgers kan morgen beginnen door in de Kalverstraat in Amsterdam, of op de Coolsingel en in een winkelstraat in Den Haag (etc etc) pubieke informatie plekken in te richten, waar publiek terecht kan met vragen, opmerkingen, kritiek en ideeën. Voorts dient met onmiddellijke ingang de professionele opleiding en uitzending van Nederlandse (jonge) (assistent-)deskundigen ter hand genomen te worden. De schandvlek die E. Herfkens heeft aangericht door afschaffing van DGIS-APO, dient erkend en gecorrigeerd te worden. Geen betere leerschool voor critici van OS dan uitzending naar de vele haarden van ellende van de mensheid.

Vraag7

Verdienvermogen van Nederland

De overkoepelende ambitie is om de export- en investeringspositie van Nederland versterken zodat we in 2030 meer aan het buitenland verdienen en daardoor meer banen genereren. Via handel leveren wij een actieve bijdrage aan het realiseren van de SDG’s.

Het kabinet wil werken aan eerlijke vrijhandel, verduurzaming en aanpassing van het handelssysteem aan de nieuwe economie (o.a. digitalisering) en een proactieve handelsagenda neerleggen om de internationale positie van ondernemend Nederland te versterken. Het kabinet wil investeren in markttoegang voor Nederlandse bedrijven en strategische positionering op bestaande markten en groeimarkten. Nederlandse bedrijven en kennisinstellingen krijgen hulp om de kansen te pakken die de Duurzame Ontwikkelingsdoelen bieden. De ontwikkeling en uitvoering van een nieuwe gezamenlijke publiek-private internationaliseringsstrategie zal leiden tot effectievere handelsbevordering om de groeiende concurrentie het hoofd te bieden en kansen te verzilveren.

Ondersteuning innovatieve oplossingen
Nederland heeft veel potentieel in huis om innovatieve én betaalbare oplossingen te bieden op het terrein van water, voedsel, smart cities, circulaire economie, stedelijke ontwikkeling, duurzame energie, logistiek en gezondheidszorg mede door inzet van nieuwe technologieën zoals nanotechnologie, robotica en fotonica en gebruik van big data, blockchain en kunstmatige intelligentie.

Vraag 7: Met welke innovatieve en creatieve oplossingen en op welke terreinen zou de overheid het bedrijfsleven en kennisinstellingen nog beter kunnen ondersteunen om wereldwijd kennis en kunde te vermarkten?
Door het bedrijfsleven en kennisinstellingen voor te houden en voor te leven, dat het meer loont om solidair samen te werken met partners ´overzee´ dan een houding van hebben, halen, houden te cultiveren. Samen met partners in landen ´overzee´ problemen identificeren, formuleren en daar samen oplossingen voor bedenken en genereren, en daar ook mede risico-dragend in investeren, creeërt uiteindelijk de ¨optimale¨ meerwaarde en effectieve vraag die tot duurzame, inclusieve groei voor allen leidt. En bij alle inzet geldt: eerlijk duur het langst.

Vraag8

Excellente dienstverlening

Dit kabinet wil een proactieve handelsagenda presenteren om bedrijven en kennisinstellingen te helpen toegang te krijgen tot markten die voor hen belangrijk zijn. Dat lukt alleen met excellente economische dienstverlening en diplomatie en een actieve handelspolitiek. Elke ondernemer die wil internationaliseren moet kunnen rekenen op steun van de overheid op het gebied van informatie- en advies, financiering en dienstverlening wereldwijd.

Vraag 8: Hoe kan het bedrijfsleven en in het bijzonder het MKB op alle noodzakelijke punten beter worden ondersteund in het traject van internationalisering, en op welke markten verdient dit een extra steun in de rug?
Met name op het terrein van culturele ´sensibilisering´ binnen bedrijven en kennisinstellingen in Nederland zelf.
Japanse bedrijven hebben na 1945 wereldwijd getoond hoe dat kan en hoogst effectief is.
Die aanpak dient Nederland weer terug te brengen: een grondtoon van gentlewomen en gentlemen gedrag, en daadwerkelijke interesse in de culturen en de zeden en gewoontes van de volkeren ´overzee´. Zoals Maxima Zorreguieta bij de Paus, of Sigrid Kaag bij de President van Iran: een doek over het haar, als dat graag zo gezien wordt aan de andere kant. Erkennen dat een ander anders kan en mag zijn, en ook erkennen dat inmiddels zeer grote groepen hoog opgeleide lieden overzee klaar staan als (gespreks-)partners.

Vraag9

Tot slot

Vraag 9: Heeft u naast uw inbreng op bovenstaande vragen nog andere aanbevelingen op het gebied van Buitenlands handel en Ontwikkelingssamenwerking?
Het zou de politiek in Nederland (wie de schoen past trekke hem aan) sieren als men zich realiseert dat handel niet louter uit export vanuit Nederland naar elders bestaat, maar ook uit import van elders naar Nederland. Het komt tamelijk potsierlijk over om buitenlandse handel alleen in termen van export verwoord te horen en zien worden.
Het CBI is een lichtend en schitterend voorbeeld van Nederlands initiatief en leiderschap. Een publieke instelling van uitzonderlijk hoog kwaliteitsniveau, een voorbeeld voor de wereld, en een instituut om trots op te zijn.