BHOS-beleidsnota

Reactie

Naam	VNG International (Rolf Swart)
Plaats	'S-GRAVENHAGE
Datum	13 april 2022

Vraag1

(see english below)
Nexus (samenhang) Ontwikkelingssamenwerking & Buitenlandse Handel

Het Nederlandse bedrijfsleven kan door middel van handel, investeringen en marktkracht een belangrijke rol spelen bij een aantal van de grote wereldwijde uitdagingen van deze tijd. Om de Nederlandse inzet richting het bedrijfsleven een focus mee te geven wordt gekozen voor een focus op de “twin-transities”; de digitale transitie (via onder meer artificiële intelligentie) en de verduurzamingtransitie. Deze twin-transities op digitale innovatie en verduurzaming zullen de komende jaren een grote rol spelen om de Parijs en Glasgow-doelen voor klimaat te halen. Die doelen moeten we in Nederland halen, maar ook wereldwijd. Hoewel er een grote behoefte is aan Nederlandse expertise en investeringen, zien we dat meer nodig kan zijn om het Nederlandse bedrijven te betrekken bij deze transities in (lage en) midden-inkomenslanden.

1. Hoe kan het Nederlandse bedrijfsleven meer betrokken worden bij de twin-transitie in (lage en) midden-inkomenslanden?


(EN)
Nexus between development cooperation and foreign trade

Through their trade, investment and market position, Dutch businesses can play a key role in tackling some of the major challenges facing the world today. The focus of Dutch policy vis-a-vis the private sector will be on the 'twin transitions' of digitalisation (including artificial intelligence) and sustainability – both of which will be key to achieving the Paris and Glasgow climate goals in the years ahead. We must achieve these goals not only in the Netherlands, but across the world as a whole. While Dutch expertise and investment funding are in great demand, we also see that more may be needed when it comes to getting Dutch companies involved in these transitions in low- and middle-income countries.

1. How can we increase the involvement of Dutch companies in the twin transitions in low- and middle-income countries?

In algemene zin geldt dat zekerheid en voorspelbaarheid noodzakelijk zijn voor bedrijven en investeerders en daarvoor heb je een goed functionerende overheid nodig. Dat geldt op macro-economisch niveau, maar zeker ook op lokaal niveau waar de overheid een belangrijke rol speelt in het faciliteren van economische ontwikkeling (denk aan basis dienstverlening, lokale infrastructuur, wet en regelgeving, belasting regime) maar ook in het reguleren om ongewenste effecten (zoals ernstige vervuiling van de leefomgeving; grote ongelijkheid of uitsluiting; aantasting van toekomstig ontwikkelingspotentieel) tegen te gaan. Nederlandse organisaties en onderdelen van de Nederlandse overheid, nationaal en lokaal, hebben daarin veel te bieden. Benut die aanwezige en internationaal gewaardeerde kennis en expertise.

Wij onderschrijven het belang van de twin-transities waarbij publieke waarden en goede Nederlandse voorbeelden op het gebied van digitale innovatie en verduurzaming behulpzaam kunnen zijn. Echter om dit soort voorbeelden te laten slagen, dient het zich niet alleen te beperken tot het bedrijfsleven alleen. Ervaringen van fondsen gericht op vergroening van steden benadrukken hoe belangrijk bestuurlijke inbedding en lokaal leiderschap is. Lokale overheden spelen een cruciale rol in het duurzaam en transparant beleggen van oplossingen op een inclusieve manier. Met betrekking tot de twin-transitie is het van belang dat lokale behoeften worden geïdentificeerd en leidend zijn in het vinden van oplossingen. Een goede samenwerking tussen (lokale) overheid, kennisinstellingen en het bedrijfsleven is hierbij cruciaal.

Door in te zetten op e-governance, kan digitalisering zorgen voor meer transparantie en accountability naar de maatschappij. Dit versterkt de democratie. Wees helder in je doelen met betrekking tot de digitaliseringsagenda en benoem processen, data en digitaal leiderschap nodig om de transities mogelijk te maken.

Vraag2

Nederland kent een lange traditie van publieke private samenwerking. Nu de mondiale uitdagingen steeds groter worden, is het van belang deze publiek-private samenwerkingen te verdiepen en te versnellen. De duurzame ontwikkelingsdoelen zijn in 2015 vastgesteld als actieplan voor overheden, bedrijven, kennisinstellingen en burgers om duurzame ontwikkeling te verwezenlijken wereldwijd.

2. Hoe kunnen overheid, bedrijfsleven en kennisinstellingen beter samenwerken om de duurzame ontwikkelingsdoelen te halen?

(EN)
The Netherlands has a long tradition of public-private partnership. As the global challenges grow ever bigger, it is important to deepen and accelerate these partnerships. The Sustainable Development Goals were presented in 2015 as a plan of action for governments, companies, knowledge institutions and private individuals to achieve sustainable development worldwide.

2. How can government, the private sector and knowledge institutions work together better to achieve the Sustainable Development Goals?

Nederlandse kennis en ervaring op dit gebied is zeer waardevol om internationaal te delen. Denk bijvoorbeeld aan city- of regiodeals, green deals etc.. Het DEALS programma van VNG International is geënt op deze manier van samenwerken waarbij lokale overheden worden ondersteund om samen met kennisinstellingen, burgers en bedrijven integrale plannen te maken om tot gezamenlijke oplossingen te komen en bij te dragen aan de SDG’s. In Beira (Mozambique), Perreira (Colombia) en Manila (Filipijnen) zijn hiervan goede voorbeelden te vinden waarbij gemeenten ownership en leiderschap tonen.

Vraag3

Nederland heeft sinds 2016 een actieplan beleidscoherentie voor ontwikkeling. Beleidscoherentie voor ontwikkeling heeft als doel om in niet-hulp (OS) beleid schade voor ontwikkelingslanden te verminderen en synergiën en samenwerking te versterken. Het Nederlandse actieplan is in 2018 herzien en geeft een overzicht van vijf Nederlandse beleidsthema’s die een invloed hebben op de ontwikkelingskansen in ontwikkelingslanden. Deze thema’s zijn: (1) het tegengaan van belastingontwijking/ontduiking, (2) ontwikkelingsvriendelijke handelsakkoorden, (3) een ontwikkelingsvriendelijk investeringsregime, (4) verduurzaming van productie en handel en (5) het tegengaan van klimaatverandering.

3. Hoe kan de bovengenoemde Nederlandse inzet op beleidscoherentie voor ontwikkeling verder versterkt of verbeterd worden?

(EN)
The Netherlands has had an action plan on policy coherence for development since 2016. The aim of policy coherence is to reduce the negative effects on developing countries caused by policies in areas other than development, and to strengthen synergies and cooperation. The action plan, which was revised in 2018, identifies five Dutch policy themes that can enhance developing countries’ opportunities for development: (1) combating tax avoidance/evasion, (2) development-friendly trade agreements, (3) a development-friendly investment regime, (4) more sustainable production and trade, and (5) combating climate change.

3. How can the Netherlands’ efforts to achieve policy coherence for development be further strengthened or enhanced?

Het tegengaan van het silo denken en het stimuleren van integrale, gebiedsgerichte aanpakken is wellicht een belangrijke stap voorwaarts. Koppel inclusieve groene groei aan fiscale maatregelen, inclusief bestuur en accountability aan stedelijke ontwikkeling en duurzame productie etc..

Vraag4

Buitenlandse Handel
Internationale handel en investeringen zijn van groot belang voor de Nederlandse welvaart en werkgelegenheid. De Nederlandse welvaart wordt voor een derde verdiend door internationale handel en een derde van onze banen zijn verbonden aan internationale handel. Onze internationale concurrentiepositie is onderhevig aan de “twin-transities” (digitalisering/innovatie en klimaat/duurzaamheid) en verschuivende geopolitieke verhoudingen. Het is voor Nederland van groot belang om het verdienvermogen te versterken nu en in de toekomst.

Strategisch en duurzaam handelsbeleid
In anticipatie op de geopolitieke en transitie-ontwikkelingen sturen ook buitenlandse staten sterker op hun nationale en internationale beleid. Zo passen staten in toenemende mate assertievere economische diplomatie toe en zetten zij economische machtsinstrumenten in om hun internationale doelen na te jagen. Nederland kan hierin niet achter blijven. De verwevenheid van ons land met de rest van de wereld is groter en kwetsbaarder dan ooit. Als onderdeel van een samenhangend buitenland beleid, zal Nederland zich toeleggen op een strategisch en duurzaam handelsbeleid.

4. Hoe kan de overheid het duurzame verdienvermogen van Nederlandse bedrijven in het buitenland versterken?

Foreign trade
International trade and investment are crucial to prosperity and jobs in the Netherlands. International trade accounts for a third of our national income and is linked to a third of our jobs. But our international competitiveness faces risks posed by the twin transitions (digitalisation/innovation and climate/sustainability) and the shifting geopolitical balance of power. It is therefore vital for the Netherlands to strengthen its earning capacity, both now and in the future.

Strategic and sustainable trade policy
Other states are also anticipating the above-mentioned transitions and geopolitical shifts, and are adjusting their national and international policies accordingly, for instance by pursuing their international objectives through more aggressive economic diplomacy and the use of economic instruments of power. The Netherlands cannot afford to fall behind. Our country’s interconnections with the rest of the world are both greater and more fragile than ever. The Netherlands will therefore focus on strategic and sustainable trade policy as part of its coherent foreign policy.

4. How can the government strengthen Dutch companies’ sustainable earning capacity abroad?

Nederlandse bedrijven met banden in het buitenland dienen de Do No Harm principes toe te passen, en zoveel mogelijk het principe van consultatie en eerlijke compensatie. Waar Nederlandse organisaties toegang hebben tot de grondstoffen nodig voor hun productie dient dit op ethische wijze te geschieden. Door zo te handelen kan Nederland een strategische positie verzekeren. Lokale betrokkenheid, transparantie en accountability zal bijdragen tot de duurzaamheid van deze positie.

Vraag5

Thema’s en sectoren van de toekomst
Nu de wereld in transitie is om een goede toekomst voor ons en de generaties na ons te bewerkstelligen verandert de focus van bedrijven, overheid en kennisinstellingen.

5. Op welke thema’s of sectoren ziet u kansen om internationaal te ondernemen?

(EN)
Themes and sectors of the future
The focus of companies, governments and knowledge institutions is changing in light of the global transition to ensure a bright future for current and future generations.

5. In which themes or sectors do you see opportunities for international enterprise?

Vanuit de VNG zien wij belangrijke kansen voor het stimuleren van de digitale overheid, gemeentelijke dienstverlening, verantwoording aan burgers, klachtenprocedures, lokale belastingheffing, voorlichting. Ervaringen opgedaan in samenwerking met Kadaster International voor registratie van eigendommen draagt bij aan de eerder genoemde belangrijke zekerheid voor bedrijven en investeerders.

Daarnaast ligt er een enorme noodzaak om groene investeringen te koppelen aan bestuurlijke inbedding voor lokaal draagvlak. Deze laatste component wordt te vaak vergeten bij de opzet van groene fondsen.

In meer algemene zin moet de Nederlandse kennis van een effectieve en betrouwbare overheid als ‘enabling environment’ gezien worden als een topsector.

Vraag6

Samenwerking publiek-privaat en rol Midden en Klein Bedrijf (MKB)
Een succesvolle aanpak op het gebied van internationale handel vraagt samenwerking tussen burgers, bedrijven, maatschappelijke organisaties en de overheid. Het is nuttig om aan te sluiten op de behoeftes van de markt. Waar zijn bedrijven (specifiek het MKB) mee geholpen om de exportkracht en innovatiekracht te vergroten?

6. Hoe kan de overheid het bedrijfsleven (specifiek het MKB) dat internationaal onderneemt (of dat zou willen) beter ondersteunen om zaken te doen in het buitenland?
a. Welke ondersteuning hebben bedrijven nodig om internationaal succesvol te zijn op terreinen van digitale innovatie (innovatiesamenwerking) en verduurzaming?
b. Voor handel met welke landen (of regio’s of markten) zou ondersteuning moeten zijn?
c. Wat zou de overheid op het gebied van handelsbevordering niet meer moeten doen?

(EN)
Public-private cooperation and role of SMEs
A successful approach to international trade requires cooperation between the public, companies, civil society and government. It is also useful to align with market demand. What would help companies, and SMEs in particular, to increase their export performance and innovative capacity?

6. How can the government better support companies (and SMEs specifically), that are doing or wish to do business abroad?
a. What type of support do companies need in order to achieve international success in the areas of digital innovation (innovation partnerships) and sustainability?
b. For what countries, regions or markets should the government provide private sector support?
c. What type of trade promotion activities should the government stop doing?

Zoals eerder benoemd is het belangrijk dat er binnen transities aandacht is voor de bestuurlijke inbedding, het draagvlak en de randvoorwaarden die een (lokale) overheid kan bieden.

We verwelkomen de nieuwe Afrika Strategie. Tegelijkertijd zijn regio-strategieën relevant voor meerdere regio's, zoals Europa en het Midden-Oosten. Dit stelt Nederland in staat in te spelen op geopolitieke veranderingen, inclusief de machtsprojecties van Rusland en Turkije. Hoewel dergelijke programmering begrijpelijkerwijs 4 tot 5 jaar is, is het goed deze te verankeren in een lange termijn visie van bijvoorbeeld 10 jaar. Gezien de verbeterde verhoudingen met Suriname lijkt het gepast om daar in het beleid verdere invulling aan te geven.

Klimaat effecten en CO2 uitstoot zijn belangrijke criteria die dienen te worden meegenomen bij afwegingen rond handelsbevordering.

Vraag7

Ontwikkelingssamenwerking
Development cooperation

Nederlandse inzet op Ontwikkelingssamenwerking

Nederland is op verschillende thema’s actief op gebied van ontwikkelingssamenwerking. Zo investeren we in het realiseren van de Sustainable Development Goals (SDG’s) en zetten we extra in op opvang in de regio, toegang tot vaccins, klimaatadaptatie en -mitigatie. Nederland gaat door met wat goed gaat en focust op waar Nederland goed in is, zoals verbinding tussen diplomatie en ontwikkelingssamenwerking. Meer informatie over het ontwikkelingssamenwerkingsbeleid van Nederland is te vinden op www.nlontwikkelingssamenwerking.nl.

7. Waar is Nederland op het gebied van ontwikkelingssamenwerking volgens u goed in? Op welke thema’s zou Nederland een aanjagende rol kunnen vervullen?

(EN)
Dutch development cooperation activities

The Netherlands is actively pursuing a number of policy themes in the area of development cooperation. For example, we're investing in efforts to advance the Sustainable Development Goals (SDGs), reception in the region, access to vaccines, and climate adaptation and mitigation. The Netherlands will continue its efforts in areas where progress is being made and will focus on its strengths, such as linking diplomacy and development. For more information about Dutch development policy, go to www.nlontwikkelingssamenwerking.nl.

7. In your opinion, what are the Netherlands’ strengths when it comes to development cooperation? In which policy themes could the Netherlands play a leading role?

Het democratisch tekort en de toename van autoritaire regimes vereist grote aandacht. Nederland heeft de verplichting hieraan te werken en kan hierbij ook een beroep doen op haar eigen ervaringen. Vanuit de VNG delen wij graag de kennis opgebouwd rond effectief en innovatief lokaal bestuur, bijvoorbeeld in het onlangs gestarte partnerschap met BZ. Wij besteden expliciet aandacht aan het aanjagen van burgerparticipatie, inclusie en gelijkheid (vrouwen, jongeren, minderheden).

Ook bij klimaatmitigatie en -adaptatie is capaciteitsopbouw nodig van lokale instanties en organisaties. Een goed voorbeeld is de steun van Nederland in Kumasi (Ghana) waar een circular hub is opgezet met de gemeente Almere, Noorderwind en de VNG. Gedurende de covid crisis en in een steeds fragieler wordende wereld is Nederland goed gebleken in adaptieve programmering en economische wederopbouw.

Opvang in de regio moet gepaard gaan met opbouwen van lokale capaciteit, met name van lokaal bestuur en instituties. In Oeganda draagt Nederland o.a. bij aan het versterken van het sociale contract tussen vluchtelingen, burgers en de overheid.

Verder heeft Nederland veel ervaring op het gebied van crisis preventie, wederopbouw en de samenwerking met humanitaire hulp. Na een crisis is het essentieel gebleken dat er geïnvesteerd moet worden in herstel van vertrouwen in de overheid, zoals onder andere in Sint Maarten gebeurt (of is gebeurd) na de orkaan in 2017. De ontwikkelingssector kan meeliften op Nederlandse tech-kennis uit de gaming industrie, bijvoorbeeld voor realistische scenario-planning en/of crisis response training (mogelijk met gebruik van 3D technologie e.d.).

Vraag8

Innoveren op OS

Nederlandse internationale samenwerking is flexibel en kennisintensief, we zijn vernieuwend. Zo ontwikkelt Nederland nieuwe manieren van werken en partnerschappen die daarna door bijv. de Europese Commissie en Wereldbank worden opgepakt of opgeschaald. De Nederlandse internationale samenwerking fungeert dus veelal als een creatieve en kennisintensieve incubator (een broedplaats voor nieuwe ideeën. Nederland is een relatief kleine donor, maar als lidstaat van de EU en via bilaterale hulp kan Nederland de zichtbaarheid van EU-hulp vergroten en additionele relevante kapitaalstromen generen.

8. Op welke manier en op welk vlak kan de Nederlandse ontwikkelingssamenwerking nog meer innoveren?

(EN)
Innovative development cooperation

Dutch international cooperation is flexible and knowledge-intensive. We are also innovative, developing new ways of working and new types of partnership that are subsequently adopted or scaled up by others, like the European Commission and the World Bank. In this respect, Dutch international cooperation is like a creative and knowledge-intensive incubator. We are a relatively small donor, but as an EU member state and through bilateral aid we can make EU aid more visible and generate additional, relevant capital flows.

8. In what other ways and areas could Dutch development cooperation innovate more?

Nederland kan initiatieven ondersteunen die toegang bieden bij grotere development partners als de EU en de Wereldbank. Als NL Nederlandse kennis wil exporteren, dan kunnen we met kleine pilotinitiatieven door NL gefinancierd beginnen, die later overgenomen kunnen worden. Zo zorgen we dat Nederlandse expertise en innovatie breder wordt geëxporteerd. Dat komt ook weer ten goede van het Nederlandse bedrijfsleven – interessant voor de ondernemer én voor ontwikkelingssamenwerkingsorganisaties.

Vraag9

Een donor met durf

De Nederlandse internationale inzet is gedurfd, omdat we financiële investeringen koppelen aan onze diplomatieke inzet en expertise. We continueren thema’s waar we traditionele meerwaarde hebben: seksuele en reproductieve rechten en gezondheid (SRGR), water, voedselzekerheid en veiligheid & rechtsorde. Daarbij kunnen we nog meer gebruik maken van het diplomatieke gewicht van o.a. de EU. We investeren in systeemverandering om te zorgen dat we de SDG’s in 2030 realiseren. Met systeemverandering bedoelen we dat we de systemen die armoede en ongelijkheid in stand houden aanpakken.

9. Op welke manier/welk vlak kan Nederland als donor nog meer durf te tonen?


(EN)
A bold donor

Dutch international efforts can be characterised as bold, because we link financial investment to diplomatic efforts and expertise. We will continue our work on themes where we have always added value: sexual and reproductive health and rights (SRHR), water, food security, and security and the rule of law. We will also make better use of the diplomatic weight of the EU. To ensure we achieve the SDGs by 2030, we will invest in systemic change, i.e. tackling the structures that maintain poverty and inequality.

9. In what ways or areas could the Netherlands, as a donor, be even bolder?

We verwelkomen meer durf. Dat betekent dat je eerlijk moet snijden in investeringen die armoede, ongelijkheid en klimaatverandering in de hand werken. Dat je keuzes maakt op basis van analyses die klimaateffecten of ongelijkheidseffecten in kaart brengen. Versterk de analyse capaciteit van het apparaat en / of zoek aansluiting bij wat andere donoren op dit gebied doen.

Nederland moet zich inzetten om Nederlandse organisaties meer toegang te geven tot middelen van de EU via delegated cooperation. Nu profiteren Franse en Duitse organisaties hier onevenredig veel van. Breid de EU support facility verder uit, zorg dat ambassades hier een aanjagende rol vervullen.

Houd kritisch de stapel effecten in de gaten die optreden bij investeren via de multilaterale kanalen. Het mag best wat ‘leaner’, zo besteden multilaterale donoren nu opdrachten uit aan VN-organisaties, die op hun beurt weer deelopdrachten besteden aan kleinere organisaties. Al die stappen brengen administratieve lasten met zich mee. Het lijkt of de aanbesteding helder is belegd, maar leidt het tot een heel management-zwaar en versnipperde aanpak door organisaties die niet per definitie het meest innoverend zijn.

Vraag10

Afrondende algemene vraag

10. Heeft u nog andere punten van aandacht die u vindt dat meegenomen dienen te worden in de nieuwe beleidsnota?


(EN)
General closing question

10. Are there any other points that you believe should be included in the new policy document?

Grondoorzaken van armoede, terreur, migratie en klimaatverandering blijven onderdeel van het beleid. Echter, zouden we hier graag een grotere en prominentere rol (en budget) voor zien.

Wederopbouw in de Oekraïne verdient aandacht en de solidariteit van het Nederlandse lokaal bestuur is een instrument om te investeren in de kracht van de samenleving, betrokkenheid van de burgers, en verdere vormgeving van lokale democratie.

Tot slot geven we mee dat de thema ambassadeurs (o.a. SDGs, Water en Klimaat) van toegevoegde waarde zijn voor Nederland in het Buitenland en wij moedigen het dan ook aan om dit voort te zetten.