BHOS-beleidsnota
Reactie
| Naam | Anoniem |
|---|---|
| Plaats | Utrecht |
| Datum | 14 april 2022 |
Vraag2
Nederland kent een lange traditie van publieke private samenwerking. Nu de mondiale uitdagingen steeds groter worden, is het van belang deze publiek-private samenwerkingen te verdiepen en te versnellen. De duurzame ontwikkelingsdoelen zijn in 2015 vastgesteld als actieplan voor overheden, bedrijven, kennisinstellingen en burgers om duurzame ontwikkeling te verwezenlijken wereldwijd.2. Hoe kunnen overheid, bedrijfsleven en kennisinstellingen beter samenwerken om de duurzame ontwikkelingsdoelen te halen?
(EN)
The Netherlands has a long tradition of public-private partnership. As the global challenges grow ever bigger, it is important to deepen and accelerate these partnerships. The Sustainable Development Goals were presented in 2015 as a plan of action for governments, companies, knowledge institutions and private individuals to achieve sustainable development worldwide.
2. How can government, the private sector and knowledge institutions work together better to achieve the Sustainable Development Goals?
Het is belangrijk de rol van maatschappelijke organisaties in publiek-private samenwerking te erkennen en te ondersteunen. Kennisdeling en samenwerking tussen overheid, maatschappelijk middenveld, bedrijven en kennisinstellingen, brengt ons in Nederland en wereldwijd dichter bij het behalen van de duurzame ontwikkelingsdoelen. Ingevolge de Nederlandse commitments horen SDG’s leidend te zijn in het maken van beleid. De positie van vrouwen, meisjes en gender in al zijn diversiteit (SDG 5) loopt terecht dwars door de gehele SDG-agenda heen. In het bijzonder ten aanzien van het bevorderen van inclusieve, participatieve en representatieve besluitvorming op alle niveaus, voor vrede, veiligheid en rechtvaardigheid (SDG 16).
Maatschappelijke organisaties en in het bijzonder vrouwenorganisaties speelden een fundamentele rol in de totstandkoming van de SDG’s en zijn een onmisbare partner in het behalen ervan. Maatschappelijke organisaties wereldwijd haalden ervaringen en kennis op bij groepen uit de samenleving, deelden die tijdens consultatiesessies, leverden input voor overheden in onderhandelingen, en coördineerden met nationale, regionale en internationale netwerken. Ook in de uitvoer zijn maatschappelijke organisaties cruciale partners. Zij signaleren als eerste de uitwerking van beleid of van beleidsuitvoering, halen ervaringen op, adviseren overheid en bedrijfsleven en werken daarin nauw samen met kennisinstellingen.
Handel en economische samenwerking kunnen, indien goed ingebed, ook processen van vredesopbouw ondersteunen (vredesdividend) en democratie en rechtsstaat bevorderen. Maar dat vergt expliciete aandacht daarvoor.
Vraag3
Nederland heeft sinds 2016 een actieplan beleidscoherentie voor ontwikkeling. Beleidscoherentie voor ontwikkeling heeft als doel om in niet-hulp (OS) beleid schade voor ontwikkelingslanden te verminderen en synergiën en samenwerking te versterken. Het Nederlandse actieplan is in 2018 herzien en geeft een overzicht van vijf Nederlandse beleidsthema’s die een invloed hebben op de ontwikkelingskansen in ontwikkelingslanden. Deze thema’s zijn: (1) het tegengaan van belastingontwijking/ontduiking, (2) ontwikkelingsvriendelijke handelsakkoorden, (3) een ontwikkelingsvriendelijk investeringsregime, (4) verduurzaming van productie en handel en (5) het tegengaan van klimaatverandering.3. Hoe kan de bovengenoemde Nederlandse inzet op beleidscoherentie voor ontwikkeling verder versterkt of verbeterd worden?
(EN)
The Netherlands has had an action plan on policy coherence for development since 2016. The aim of policy coherence is to reduce the negative effects on developing countries caused by policies in areas other than development, and to strengthen synergies and cooperation. The action plan, which was revised in 2018, identifies five Dutch policy themes that can enhance developing countries’ opportunities for development: (1) combating tax avoidance/evasion, (2) development-friendly trade agreements, (3) a development-friendly investment regime, (4) more sustainable production and trade, and (5) combating climate change.
3. How can the Netherlands’ efforts to achieve policy coherence for development be further strengthened or enhanced?
De SDG’s leidend maken voor niet alleen het Nederlandse ontwikkelingsbeleid, maar Rijksbreed in te voeren. Nederland scoort momenteel bijzonder slecht als het gaat om zogenaamde ‘spillover effects’. PAX adviseert daarom om:
1. De realisering van de SDG’s in 2030 een overkoepelende doelstelling van het hele kabinet te maken.
2. De centrale rol van de SDG’s in het Nederlandse beleid voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking te behouden.
3. Voortvarend gebruik te maken van de SDG-toets (sinds 2019 beschikbaar).
Vraag4
Buitenlandse HandelInternationale handel en investeringen zijn van groot belang voor de Nederlandse welvaart en werkgelegenheid. De Nederlandse welvaart wordt voor een derde verdiend door internationale handel en een derde van onze banen zijn verbonden aan internationale handel. Onze internationale concurrentiepositie is onderhevig aan de “twin-transities” (digitalisering/innovatie en klimaat/duurzaamheid) en verschuivende geopolitieke verhoudingen. Het is voor Nederland van groot belang om het verdienvermogen te versterken nu en in de toekomst.
Strategisch en duurzaam handelsbeleid
In anticipatie op de geopolitieke en transitie-ontwikkelingen sturen ook buitenlandse staten sterker op hun nationale en internationale beleid. Zo passen staten in toenemende mate assertievere economische diplomatie toe en zetten zij economische machtsinstrumenten in om hun internationale doelen na te jagen. Nederland kan hierin niet achter blijven. De verwevenheid van ons land met de rest van de wereld is groter en kwetsbaarder dan ooit. Als onderdeel van een samenhangend buitenland beleid, zal Nederland zich toeleggen op een strategisch en duurzaam handelsbeleid.
4. Hoe kan de overheid het duurzame verdienvermogen van Nederlandse bedrijven in het buitenland versterken?
Foreign trade
International trade and investment are crucial to prosperity and jobs in the Netherlands. International trade accounts for a third of our national income and is linked to a third of our jobs. But our international competitiveness faces risks posed by the twin transitions (digitalisation/innovation and climate/sustainability) and the shifting geopolitical balance of power. It is therefore vital for the Netherlands to strengthen its earning capacity, both now and in the future.
Strategic and sustainable trade policy
Other states are also anticipating the above-mentioned transitions and geopolitical shifts, and are adjusting their national and international policies accordingly, for instance by pursuing their international objectives through more aggressive economic diplomacy and the use of economic instruments of power. The Netherlands cannot afford to fall behind. Our country’s interconnections with the rest of the world are both greater and more fragile than ever. The Netherlands will therefore focus on strategic and sustainable trade policy as part of its coherent foreign policy.
4. How can the government strengthen Dutch companies’ sustainable earning capacity abroad?
Het is belangrijk dat Nederland de reële risico’s van bedrijven die in conflictgebieden opereren onder ogen ziet en inzet op een ‘verhoogde’ due dilligence voor bedrijven in conflictgebieden.
Nederland moet werken aan zowel nationale als Europese IMVO-wetgeving waardoor bedrijven verplicht moeten worden om hun standaard human rights impact assessment uit te breiden met specifieke procedures gericht op het in kaart brengen en aanpakken van de specifieke risico’s waar zij mee te maken hebben in conflictgebieden.
Nederland moet zich tevens actief inzetten voor herziening van de OESO-richtlijnen. De link tussen bedrijfsactiviteiten en conflictgebieden moet in de OESO-richtlijnen worden opgenomen als aandachtsgebied in de richtlijnen, alsook de noodzaak om bij operaties in conflictgebieden verhoogde due diligence uit te voeren.
Vraag6
Samenwerking publiek-privaat en rol Midden en Klein Bedrijf (MKB)Een succesvolle aanpak op het gebied van internationale handel vraagt samenwerking tussen burgers, bedrijven, maatschappelijke organisaties en de overheid. Het is nuttig om aan te sluiten op de behoeftes van de markt. Waar zijn bedrijven (specifiek het MKB) mee geholpen om de exportkracht en innovatiekracht te vergroten?
6. Hoe kan de overheid het bedrijfsleven (specifiek het MKB) dat internationaal onderneemt (of dat zou willen) beter ondersteunen om zaken te doen in het buitenland?
a. Welke ondersteuning hebben bedrijven nodig om internationaal succesvol te zijn op terreinen van digitale innovatie (innovatiesamenwerking) en verduurzaming?
b. Voor handel met welke landen (of regio’s of markten) zou ondersteuning moeten zijn?
c. Wat zou de overheid op het gebied van handelsbevordering niet meer moeten doen?
(EN)
Public-private cooperation and role of SMEs
A successful approach to international trade requires cooperation between the public, companies, civil society and government. It is also useful to align with market demand. What would help companies, and SMEs in particular, to increase their export performance and innovative capacity?
6. How can the government better support companies (and SMEs specifically), that are doing or wish to do business abroad?
a. What type of support do companies need in order to achieve international success in the areas of digital innovation (innovation partnerships) and sustainability?
b. For what countries, regions or markets should the government provide private sector support?
c. What type of trade promotion activities should the government stop doing?
Ondersteuning van internationaal ondernemen moet hand in hand gaan met ondersteuning bij verantwoord ondernemen, zeker in conflict- en hoog-risicogebieden.
B. In conflictgebieden lopen bedrijven een verhoogd risico om betrokken te raken bij, of direct bij te dragen aan, ernstige mensenrechtenschendingen en zelfs oorlogsmisdaden. Een goed voorbeeld hiervan is het Zweedse olie- en gasbedrijf Lundin2, dat onlangs door de Zweedse officier van justitie is belast met oorlogsmisdaden in Sudan, of de president van mijnbouwbedrijf Drummond3 dat door de Colombiaanse aanklager is belast met medeplichtigheid aan grove mensenrechtenschendingen. Naast het verplicht stellen van verhoogde due diligence in conflict- en hoogrisicogebieden in Nederlandse en Europese IMVO-wetgeving, dient Nederland bedrijven die overwegen bedrijfsactiviteiten te ontplooien in conflictgebieden goed te informeren en deze specifieke risico’s tevens onder te brengen in het een IMVO-steunpunt. Dit steunpunt moet zorgen voor stimulering en facilitering van betekenisvolle stakeholderbetrokkenheid bij elke stap van het due diligence-proces, als ook voor extra aandacht voor het bieden van herstel en verhaal aan benadeelden.
C. Handelsmissies organiseren zonder het lokale maatschappelijke middenveld een vaste en betekenisvolle plek te geven in het programma. Het is belangrijk dat deze organisaties en personen geconsulteerd worden, om een realistisch beeld te scheppen van de gevolgen van bepaalde industrieën en productieketens, met name in conflictgebieden.
Vraag7
OntwikkelingssamenwerkingDevelopment cooperation
Nederlandse inzet op Ontwikkelingssamenwerking
Nederland is op verschillende thema’s actief op gebied van ontwikkelingssamenwerking. Zo investeren we in het realiseren van de Sustainable Development Goals (SDG’s) en zetten we extra in op opvang in de regio, toegang tot vaccins, klimaatadaptatie en -mitigatie. Nederland gaat door met wat goed gaat en focust op waar Nederland goed in is, zoals verbinding tussen diplomatie en ontwikkelingssamenwerking. Meer informatie over het ontwikkelingssamenwerkingsbeleid van Nederland is te vinden op www.nlontwikkelingssamenwerking.nl.
7. Waar is Nederland op het gebied van ontwikkelingssamenwerking volgens u goed in? Op welke thema’s zou Nederland een aanjagende rol kunnen vervullen?
(EN)
Dutch development cooperation activities
The Netherlands is actively pursuing a number of policy themes in the area of development cooperation. For example, we're investing in efforts to advance the Sustainable Development Goals (SDGs), reception in the region, access to vaccines, and climate adaptation and mitigation. The Netherlands will continue its efforts in areas where progress is being made and will focus on its strengths, such as linking diplomacy and development. For more information about Dutch development policy, go to www.nlontwikkelingssamenwerking.nl.
7. In your opinion, what are the Netherlands’ strengths when it comes to development cooperation? In which policy themes could the Netherlands play a leading role?
De Strategische Partnerschappen zijn een bijzondere financieringsmodaliteit waarmee Nederland zich binnen de EU positief onderscheidt. Strategische samenwerking met maatschappelijke organisaties is van grote meerwaarde voor de effectiviteit van beleid en het behalen van de gezamenlijke doelstellingen, in het bijzonder het versterken van vreedzame burgerbewegingen in reactie op toenemende repressie wereldwijd. PAX pleit daarom voor de voorzetting van deze partnerschappen.
Nederland heeft zich met succes ingezet voor de bescherming van het maatschappelijk middenveld. Helaas staan democratie en pluralisme wereldwijd onder toenemende druk. De opkomst en bestendiging van autoritaire regimes is om meerdere redenen zorgwekkend, maar bovenal omdat ze bij uitstek instabiel zijn. Teneinde bij te dragen aan vrede en stabiliteit in de wereld, dient Nederland daarom te investeren in prodemocratische bewegingen. PAX pleit voor een krachtig thematisch accent binnen het BHOS-beleid op democratie en democratisering.
1. Hiervoor is een algemene beleidsvisie nodig op de bevordering van democratie wereldwijd. In deze visie is het belangrijk dat steun voor vreedzame burger- en democratiseringsbewegingen in conflictlanden centraal staat.
2. In postconflictgebieden verloopt democratisering en versterking van instituties die de rechtsstaat moeten waarborgen vaak moeizaam omdat nationale machthebbers zich ertegen verzetten. Juist ook dan moet inclusief burgerschap bevorderd worden en met ingezet worden op versterking van (lokale) democratische krachten.
3. Breng de bestaande instrumenten ten behoeve van de versterking van de democratie wereldwijd in kaart en toets hun effectiviteit.
Mede dankzij Nederlandse inzet kunnen dappere vrouwen en jongeren bouwen aan vreedzame samenlevingen, vergroten van gelijke toegang tot recht en beleidsprocessen o.a. op VN-niveau beïnvloeden. De invloed van anti-gender bewegingen is helaas wereldwijd toegenomen, waardoor geweld tegen met name vrouwelijke vredesactivisten wordt genormaliseerd.
1. Investeer voor de lange termijn in vrouwen-vredesactivisten en feministische actiebewegingen. Zet hierbij in op flexibele core-financiering.
2. Til gendermainstreaming naar een hoger plan: maak werk van coherent gender-responsief beleid. Dat betekent dat voor alle beleidsterreinen duidelijk moet zijn hoe deze de rechten en positie van vrouwen, meisjes, mannen, jongens en gender non-conforme mensen behouden en versterken.
Vraag8
Innoveren op OSNederlandse internationale samenwerking is flexibel en kennisintensief, we zijn vernieuwend. Zo ontwikkelt Nederland nieuwe manieren van werken en partnerschappen die daarna door bijv. de Europese Commissie en Wereldbank worden opgepakt of opgeschaald. De Nederlandse internationale samenwerking fungeert dus veelal als een creatieve en kennisintensieve incubator (een broedplaats voor nieuwe ideeën. Nederland is een relatief kleine donor, maar als lidstaat van de EU en via bilaterale hulp kan Nederland de zichtbaarheid van EU-hulp vergroten en additionele relevante kapitaalstromen generen.
8. Op welke manier en op welk vlak kan de Nederlandse ontwikkelingssamenwerking nog meer innoveren?
(EN)
Innovative development cooperation
Dutch international cooperation is flexible and knowledge-intensive. We are also innovative, developing new ways of working and new types of partnership that are subsequently adopted or scaled up by others, like the European Commission and the World Bank. In this respect, Dutch international cooperation is like a creative and knowledge-intensive incubator. We are a relatively small donor, but as an EU member state and through bilateral aid we can make EU aid more visible and generate additional, relevant capital flows.
8. In what other ways and areas could Dutch development cooperation innovate more?
Binnen het kader van de versterking en bescherming van het maatschappelijk middenveld kan Nederland inzetten op steun aan democratisering van onderop. Democratische vernieuwing en/of transitie ontstaat vaak vanuit grass roots burgerbewegingen. Er zijn verschillende innovatieve manieren waarop Nederland hierin kan investeren:
1. Financiële ondersteuning d.m.v. een ‘Quick Reaction Fund’ in gevallen van geweldsescalaties, maar ook flexibele basisfinanciering.
2. Capaciteitsopbouw, zoals het faciliteren van de internationale uitwisseling van kennis en ervaring op het gebied van geweldloze actie en democratisering.
3. Synergie zoeken tussen de verschillende initiatieven op het gebied van actie door burgers. Lokale overheden, civil society en andere actoren met elkaar verbinden en het ontwikkelen van best practices op het gebied van geweldloze actie en democratisering van onderop.
4. Ondersteun vrouwelijke activisten en jongeren in geweldloze acties en/of vreedzaam verzet.
In veel samenlevingen worden mannen en jongens nog steeds gezien als de beschermer en kostwinner. Er is wereldwijd sprake van een gemilitariseerde kijk op mannelijkheid (military masculinities), waarnaar zij zich horen te gedragen. Bij (dreigend) conflict leidt dat eerder tot gewapend conflict. Gewapende conflicten kunnen alleen duurzaam transformeren wanneer die maatschappelijke rollen veranderen en demilitariseren. Nederland kan hierin een voortrekkersrol spelen.
1. Ontwikkel een duidelijke visie op gemilitariseerde mannelijkheid en de rol van mannen en jongens in gendergelijkheid in conflictgebieden en financier onderzoek naar de samenhang tussen mannelijkheid en gewapend geweld.
2. Maak zowel mannelijkheid alsook de rol van mannen en jongens onderdeel van programma’s rond gendergelijkheid en vrouwenrechten in (post)conflictgebieden. Staar niet blind op versterken van de politieke invloed van vrouwen en meisjes alleen, maar werk aan de herverdeling van macht in een samenleving, conform o.a. VNVR Resolutie 2242.
Vraag9
Een donor met durfDe Nederlandse internationale inzet is gedurfd, omdat we financiële investeringen koppelen aan onze diplomatieke inzet en expertise. We continueren thema’s waar we traditionele meerwaarde hebben: seksuele en reproductieve rechten en gezondheid (SRGR), water, voedselzekerheid en veiligheid & rechtsorde. Daarbij kunnen we nog meer gebruik maken van het diplomatieke gewicht van o.a. de EU. We investeren in systeemverandering om te zorgen dat we de SDG’s in 2030 realiseren. Met systeemverandering bedoelen we dat we de systemen die armoede en ongelijkheid in stand houden aanpakken.
9. Op welke manier/welk vlak kan Nederland als donor nog meer durf te tonen?
(EN)
A bold donor
Dutch international efforts can be characterised as bold, because we link financial investment to diplomatic efforts and expertise. We will continue our work on themes where we have always added value: sexual and reproductive health and rights (SRHR), water, food security, and security and the rule of law. We will also make better use of the diplomatic weight of the EU. To ensure we achieve the SDGs by 2030, we will invest in systemic change, i.e. tackling the structures that maintain poverty and inequality.
9. In what ways or areas could the Netherlands, as a donor, be even bolder?
PAX pleit voor continuering van de strategische partnerschappen. PAX wil ook pleiten voor ruimte voor verdere ontwikkeling van de partnerschappen, nadrukkelijk op basis van de huidige uitgangspunten, zoals het versterken van ‘zuidelijk’ eigenaarschap, gender en de veranderkracht van jongeren. Teneinde veranderingen op systeemniveau te realiseren, is het essentieel dat Nederland strategische partnerschappen aangaat die toegerust zijn op het realiseren van duurzame ontwikkelingen. Denk hierbij aan langer lopende partnerschappen die periodiek getoetst worden en ruimte bieden voor institutionele financiering (core funding). Maar ook aan meer ruimte om de ondersteuning van vreedzame (informele) grassroots bewegingen verder vorm te geven (zie vraag 8) en verantwoordingsmechanismes die beter aansluiten bij de dynamiek van werken met dergelijke actoren.
Meerdere gidslanden op het gebied van internationale samenwerking, waaronder Canada, Zweden en Frankrijk, voeren een Feministisch Buitenlandbeleid. Een Feministisch Buitenlandbeleid richt zich op het tegengaan van ongelijke machtsverhoudingen en het versterken van de rechten en positie van mensen in een kwetsbare positie en gemarginaliseerde groepen, als voorwaarde voor een vreedzame, inclusieve en rechtvaardige samenleving (SDG 16). Juist in tijden van toenemende misogynie, autoritair populisme en militarisme is een sterke tegenbeweging essentieel. PAX ondersteunt de oproep van WO=MEN aan Nederland om een Feministisch Buitenlandbeleid te omarmen en samen te werken met andere koplopers. Zo verbetert Nederland niet alleen zijn eigen beleid, maar geeft het ook internationaal een krachtig signaal af.
Vraag10
Afrondende algemene vraag10. Heeft u nog andere punten van aandacht die u vindt dat meegenomen dienen te worden in de nieuwe beleidsnota?
(EN)
General closing question
10. Are there any other points that you believe should be included in the new policy document?
In het beleid voor Ontwikkelingssamenwerking hebben vorige regeringen nadrukkelijk gekozen voor een regionale focus, met name op delen van Afrika en het Midden-Oosten / Westelijk Azië. Het zou nuttig zijn die regionale focus van het beleid ter heroverwegen, vooral ten gevolge van de oorlog in Oekraïne en de langetermijneffecten daarvan voor het oostelijk deel van Europa. Goed ingerichte ontwikkelingssamenwerking kan een bijdrage leveren aan vredesopbouw en versterking van democratie, rechtsstaat en stabiliteit; juist daar is aan de oostelijke flank van Europa en staten van de voormalige Sovjet-Unie in de komende periode sterke behoefte aan. Zo’n stap zou het ministerie natuurlijk niet lichtvoetig moeten nemen. De problematiek in de regio’s die nu focus van het beleid zijn, zal beslist niet voorbij zijn. En terugtrekking van middelen uit andere regio’s kan ook behaalde resultaten in gevaar brengen en leiden tot kapitaalvernietiging. Daarom stelt PAX voor dat het ministerie in het komende jaar de tijd neemt voor een goede inventarisatie, onderzoek en consultatie of de huidige regionale focus nog passend is voor het beleid voor komende jaren. Het ministerie zou daartoe bij voorbeeld een advies van de AIV in kunnen winnen.
Wereldwijd is er sprake van een pushback op de Women, Peace & Security (WPS) agenda. Overal staan vrouwenrechten onder druk, en het gebrek aan politieke wil van overheden om de volledige WPS-agenda te implementeren is een groot obstakel. NL dient zich ondubbelzinnig als een leider op dit gebied op te stellen, zich in duidelijke termen en te allen tijde vóór de WPS-agenda uit te spreken, en op te komen voor de uitvoerders ervan:
1. Implementeer alle NL WPS-commitments, vooral in hard security issues. Leg daar structureel verantwoording voor af, in Nederland, de EU en op VN-niveau.
2. Prioriteer de ondersteuning van vrouwelijke mensenrechtenverdedigers en feministische vredesbewegingen in vredesprocessen, dwing indien nodig vrouwenquota af voor delegaties.
3. Alloceer, conform VN-standaarden, 15% van het ODA-budget voor voldoende, flexibele, strategische en duurzame financiering aan maatschappelijke organisaties en vrouwelijke mensenrechtenverdedigers die betrokken zijn bij de uitvoer van de WPS-agenda. Pleit hier internationaal voor. Behoud deze focus, ook in tijden van conflict en crisis zoals nu in Oekraïne.