BHOS-beleidsnota

Reactie

Naam	Dutch Relief Alliance (Dhr. P.R. van den Berg)
Plaats	Den Haag
Datum	13 april 2022

Vraag3

Nederland heeft sinds 2016 een actieplan beleidscoherentie voor ontwikkeling. Beleidscoherentie voor ontwikkeling heeft als doel om in niet-hulp (OS) beleid schade voor ontwikkelingslanden te verminderen en synergiën en samenwerking te versterken. Het Nederlandse actieplan is in 2018 herzien en geeft een overzicht van vijf Nederlandse beleidsthema’s die een invloed hebben op de ontwikkelingskansen in ontwikkelingslanden. Deze thema’s zijn: (1) het tegengaan van belastingontwijking/ontduiking, (2) ontwikkelingsvriendelijke handelsakkoorden, (3) een ontwikkelingsvriendelijk investeringsregime, (4) verduurzaming van productie en handel en (5) het tegengaan van klimaatverandering.

3. Hoe kan de bovengenoemde Nederlandse inzet op beleidscoherentie voor ontwikkeling verder versterkt of verbeterd worden?

(EN)
The Netherlands has had an action plan on policy coherence for development since 2016. The aim of policy coherence is to reduce the negative effects on developing countries caused by policies in areas other than development, and to strengthen synergies and cooperation. The action plan, which was revised in 2018, identifies five Dutch policy themes that can enhance developing countries’ opportunities for development: (1) combating tax avoidance/evasion, (2) development-friendly trade agreements, (3) a development-friendly investment regime, (4) more sustainable production and trade, and (5) combating climate change.

3. How can the Netherlands’ efforts to achieve policy coherence for development be further strengthened or enhanced?

De ongelukkige totstandkoming van de ‘wet strafbaarstelling verblijf in terroristisch gebied’ liet zien dat de humanitaire principes niet vanzelfsprekend zijn wanneer nieuwe wetgeving wordt geïntroduceerd door de Nederlandse overheid. Pas na politieke druk kwam er een humanitaire uitzondering in de wet, waardoor Nederlandse humanitaire hulpverleners niet vooraf toestemming hoeven te vragen, alvorens af te reizen naar als terroristisch gekwalificeerde gebieden. De DRA beveelt aan om bij toekomstige wetgevingstrajecten die impact hebben op de humanitaire toegang zo snel mogelijk met de Nederlandse humanitaire sector om de tafel te gaan om ervoor zorg te dragen dat de humanitaire beginselen gerespecteerd blijven, en humanitaire organisaties hun werk onafhankelijk en neutraal kunnen blijven uitvoeren. De DRA is verder van mening dat bij nieuwe wetten de zogenaamde SDG-toets in het Integraal Afwegingskader (IAK) altijd moet worden uitgevoerd om ervoor te zorgen dat Nederlandse wetten niet de belangen van ontwikkelingslanden en hun bevolking schaden.

Vraag7

Ontwikkelingssamenwerking
Development cooperation

Nederlandse inzet op Ontwikkelingssamenwerking

Nederland is op verschillende thema’s actief op gebied van ontwikkelingssamenwerking. Zo investeren we in het realiseren van de Sustainable Development Goals (SDG’s) en zetten we extra in op opvang in de regio, toegang tot vaccins, klimaatadaptatie en -mitigatie. Nederland gaat door met wat goed gaat en focust op waar Nederland goed in is, zoals verbinding tussen diplomatie en ontwikkelingssamenwerking. Meer informatie over het ontwikkelingssamenwerkingsbeleid van Nederland is te vinden op www.nlontwikkelingssamenwerking.nl.

7. Waar is Nederland op het gebied van ontwikkelingssamenwerking volgens u goed in? Op welke thema’s zou Nederland een aanjagende rol kunnen vervullen?

(EN)
Dutch development cooperation activities

The Netherlands is actively pursuing a number of policy themes in the area of development cooperation. For example, we're investing in efforts to advance the Sustainable Development Goals (SDGs), reception in the region, access to vaccines, and climate adaptation and mitigation. The Netherlands will continue its efforts in areas where progress is being made and will focus on its strengths, such as linking diplomacy and development. For more information about Dutch development policy, go to www.nlontwikkelingssamenwerking.nl.

7. In your opinion, what are the Netherlands’ strengths when it comes to development cooperation? In which policy themes could the Netherlands play a leading role?

Het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken is overwegend een betrouwbare, en ruimhartige partner op het gebied van noodhulpfinanciering. Het is belangrijk dat Nederland een aanjaagfunctie blijft vervullen op de commitments van de Grand Bargain (2.0). Het betreft dan onder andere het beschikbaar stellen van flexibele, meerjarige, innovatieve en impactvolle middelen; het belang van risk-sharing, zodat de risico's in de noodhulpketen tussen donoren en lokale uitvoeringsorganisaties op een gebalanceerde wijze worden gedeeld; en het verder trekken van de lokalisatie agenda.

Het partnerschap van het Ministerie met de Dutch Relief Alliance (DRA) is wereldwijd een unieke constellatie die een proeftuin is van innovatieve, steeds meer gelokaliseerde humanitaire hulp. Wij moedigen het ministerie aan om met andere donoren in gesprek te gaan om (onderdelen) van de DRA te co-financieren of het DRA model te repliceren. Én met de DRA in gesprek te gaan over nadere samenwerking en uitwisseling over geleerde lessen.

Nederland heeft de afgelopen jaren goede stappen vooruit gezet op de lokalisatie agenda. Maar het blijft nodig om andere donoren en uitvoeringsorganisaties aan te moedigen om lokale organisaties een steeds grotere rol en verantwoordelijkheid te geven in de besluitvormingsmechanismen, als wel in het ontwerp en de uitvoering van noodhulpprogramma's. Hierin pleiten wij voor ‘localisation by design’ in plaats van 'localisation by default, waarin ook de toegevoegde waarde van internationale NGOs in noodhulpprogramma's zo goed mogelijk wordt uitgenut.

Tot slot, de DRA heeft grote zorgen over de toenemende politisering van noodhulp, de schending en ondermijning van het internationaal humanitair recht, en de krimpende manoeuvreerruimte van hulporganisaties. Wij bevelen het ministerie aan om de actieve, consistente inzet op het gebied van humanitaire diplomatie met kracht te continueren, en ook aan bewustwording en kennisoverdracht te werken over het belang van de humanitaire principes richting niet-humanitaire stakeholders waarmee het ministerie samenwerkt. Daarbinnen vragen wij bijzondere aandacht voor de humanitaire toegang tot gemeenschappen verstoken van hulp, aan internationale bescherming van mensen op de vlucht, en aan de veiligheid van hulpverleners werkzaam in conflictgebieden.

Vraag8

Innoveren op OS

Nederlandse internationale samenwerking is flexibel en kennisintensief, we zijn vernieuwend. Zo ontwikkelt Nederland nieuwe manieren van werken en partnerschappen die daarna door bijv. de Europese Commissie en Wereldbank worden opgepakt of opgeschaald. De Nederlandse internationale samenwerking fungeert dus veelal als een creatieve en kennisintensieve incubator (een broedplaats voor nieuwe ideeën. Nederland is een relatief kleine donor, maar als lidstaat van de EU en via bilaterale hulp kan Nederland de zichtbaarheid van EU-hulp vergroten en additionele relevante kapitaalstromen generen.

8. Op welke manier en op welk vlak kan de Nederlandse ontwikkelingssamenwerking nog meer innoveren?

(EN)
Innovative development cooperation

Dutch international cooperation is flexible and knowledge-intensive. We are also innovative, developing new ways of working and new types of partnership that are subsequently adopted or scaled up by others, like the European Commission and the World Bank. In this respect, Dutch international cooperation is like a creative and knowledge-intensive incubator. We are a relatively small donor, but as an EU member state and through bilateral aid we can make EU aid more visible and generate additional, relevant capital flows.

8. In what other ways and areas could Dutch development cooperation innovate more?

Door humanitaire innovatie zijn humanitaire responses beter voorbereid en in staat flexibeler, effectiever en tijdiger assistentie te verlenen en de effectiviteit en efficientie te verhogen. De DRA heeft de afgelopen jaren flink ingezet op humanitaire innovatie wat heeft geleid tot een rijk portfolio van humanitaire innovatieprojecten. Ook zijn er pilots opgezet voor systeem- en paradigma-innovaties rond versterkt eigenaarschap van lokale en nationale NGOs en direct funding.
De humanitaire sector kan op de volgende manieren, met ondersteuning en aanmoediging vanuit het ministerie van Buitenlandse Zaken, verder innoveren:
- Innovatie is relatief duur, maar wordt efficiënt als het schaalbaar is. Het is van groot belang om ook de opschalingsfase te financieren. Het DRA DIF fund is hiervoor heel behulpzaam gebleken. De DRA heeft de potentie om humanitaire innovaties op te schalen via haar eigen programmering.
- De ruimte creëren met flexibele financiering om te investeren in het lokaal onderzoeken van prominente humanitaire vraagstukken, als contingency planning en embedding resilience, direct funding, anticipatie en preparedness, en via co-creatie te zoeken naar de juiste oplossingen, die vervolgens repliceerbaar zijn in andere contexten;
- Met het KUNO (Kennisuitwisseling Netwerk voor Noodhulp) heeft de Nederlandse noodhulpsector een goed uitwisselingsplatform tussen beleidsmakers, practioners en academici; maar er is ruimte voor verbetering als het gaat om het beter op elkaar aan laten sluiten van verschillende humanitaire initiatieven en het leren van successen en mislukkingen;
- De DRA moedigt het ministerie en de posten, maar ook de private sector en niet-humanitaire organisaties, aan om de samenwerking op te zoeken met het maatschappelijk middelveld. In partnerschappen met (lokale) ondernemers, academische- en onderzoeksinstituten en jongeren zit naar onze overtuiging veel potentie in de landen waar we actief zijn;
- In de landen waar 'protracted crises’ gaande zijn, is er veel synergie mogelijk tussen het werk van humanitaire en ontwikkelingsorganisaties. Met toenemende crises en afnemende middelen is het inzetten op Disaster Risk Reduction en de Triple Nexus van groot belang. De DRA verschaft noodhulp bij overstromingen en droogtes, maar het actief betrekken van gerenommeerde universiteiten als Delft en Wageningen, en lokale kennisinstellingen, zal landen beter in staat stellen om toekomstige rampen te voorkomen.

Vraag9

Een donor met durf

De Nederlandse internationale inzet is gedurfd, omdat we financiële investeringen koppelen aan onze diplomatieke inzet en expertise. We continueren thema’s waar we traditionele meerwaarde hebben: seksuele en reproductieve rechten en gezondheid (SRGR), water, voedselzekerheid en veiligheid & rechtsorde. Daarbij kunnen we nog meer gebruik maken van het diplomatieke gewicht van o.a. de EU. We investeren in systeemverandering om te zorgen dat we de SDG’s in 2030 realiseren. Met systeemverandering bedoelen we dat we de systemen die armoede en ongelijkheid in stand houden aanpakken.

9. Op welke manier/welk vlak kan Nederland als donor nog meer durf te tonen?


(EN)
A bold donor

Dutch international efforts can be characterised as bold, because we link financial investment to diplomatic efforts and expertise. We will continue our work on themes where we have always added value: sexual and reproductive health and rights (SRHR), water, food security, and security and the rule of law. We will also make better use of the diplomatic weight of the EU. To ensure we achieve the SDGs by 2030, we will invest in systemic change, i.e. tackling the structures that maintain poverty and inequality.

9. In what ways or areas could the Netherlands, as a donor, be even bolder?

Wij constateren dat er nog altijd teveel verschotting is tussen humanitaire hulp en structurele hulpprogramma's. Er wordt internationaal veel gesproken over de triple nexus, maar er zijn tot nu toe maar weinig concrete ervaringen mee opgedaan, behoudens wat pilots. Het zou heel goed zijn wanneer Nederland, via de posten, in de komende jaren stappen gaat zetten om in de focusregio's en daarbuiten triple nexus programma's te financieren. De DRA, waarin organisaties samenwerken die humanitaire hulp, structurele hulp en vredesopbouw kunnen combineren, is zeer bereid om hiervoor ideeën aan te leveren en in de uitvoering een rol te spelen. De complexe contexten waarin we actief zijn, en waar de crises langjarig en zeer gelaagd zijn, vereisen een aanpak die veel verder gaat dan louter het bieden van levensreddende hulp. Nederland zou daarbij naar onze mening ook meer inzet moeten plegen om de zogenaamde 'delegated cooperation’ fondsen uit Brussel naar zich toe te trekken.
In 2016 nam de VN-Veiligheidsraad resolutie 2286 unaniem aan. Deze resolutie veroordeelde het groeiend aantal aanvallen op medische faciliteiten en belemmering van toegang tot noodhulp tijdens gewapende conflicten. Het is schrijnend om te zien dat sindsdien de aanvallen op ziekenhuizen en klinieken gewoon zijn doorgegaan in landen als Ethiopië, Afghanistan, Zuid-Soedan, Syrië, Jemen en Centraal Afrika. Recent nieuw dieptepunt is de oorlog in Oekraïne waar volgens de WHO op moment van schrijven 83 aanvallen op medische faciliteiten zijn geteld sinds 24 februari. Nederland heeft een belangrijke rol gespeeld in de totstandkoming van VN-Veiligheidsraadresolutie 2417, dat uithongering als oorlogswapen verbiedt. Dat is volkomen terecht, maar daarnaast is het ook belangrijk dat Nederland zich pal stelt achter Resolutie 2286.
Nederland was een belangrijke aanjager van het thema risk-sharing in de Grand Bargain. Nu de Grand Bargain 2.0 van start is gegaan is het zaak ‘to lead by example’ om zowel het momentum voor dit onderwerp vast te houden, als ook aan andere donoren te laten zien dat risicodeling niet alleen moreel juist is, maar ook bijdraagt aan een effectiever en efficiënter noodhulpsysteem. De DRA is van harte bereid om hierin samen op te trekken met het ministerie, en we zullen er ook in onze mondiale advocacy aandacht voor blijven vragen.

Vraag10

Afrondende algemene vraag

10. Heeft u nog andere punten van aandacht die u vindt dat meegenomen dienen te worden in de nieuwe beleidsnota?


(EN)
General closing question

10. Are there any other points that you believe should be included in the new policy document?

De DRA beveelt aan om het humanitaire beleidskader te actualiseren. De humanitaire situatie wereldwijd is sinds het verschijnen van het vorige kader in 2019 drastisch verslechterd en het speelveld is flink veranderd. Ten gevolge van conflicten, natuurrampen en klimaatverandering zijn meer mensen dan ooit op de vlucht en ontheemd. Verder staan de humanitaire principes meer dan ooit onder druk, en is humanitaire toegang in contexten als Afghanistan, Yemen en Oekraïne zeer uitdagend, en voor hulpverleners vaak levensgevaarlijk. Vanzelfsprekend is de DRA, en de partnerorganisaties, van harte bereid om mee te denken over de inhoud van een dergelijk geüpdate beleidskader.