BHOS-beleidsnota
Reactie
| Naam | Food4All Coalitie (H Jansen) |
|---|---|
| Plaats | Utrecht |
| Datum | 14 april 2022 |
Vraag1
(see english below)Nexus (samenhang) Ontwikkelingssamenwerking & Buitenlandse Handel
Het Nederlandse bedrijfsleven kan door middel van handel, investeringen en marktkracht een belangrijke rol spelen bij een aantal van de grote wereldwijde uitdagingen van deze tijd. Om de Nederlandse inzet richting het bedrijfsleven een focus mee te geven wordt gekozen voor een focus op de “twin-transities”; de digitale transitie (via onder meer artificiële intelligentie) en de verduurzamingtransitie. Deze twin-transities op digitale innovatie en verduurzaming zullen de komende jaren een grote rol spelen om de Parijs en Glasgow-doelen voor klimaat te halen. Die doelen moeten we in Nederland halen, maar ook wereldwijd. Hoewel er een grote behoefte is aan Nederlandse expertise en investeringen, zien we dat meer nodig kan zijn om het Nederlandse bedrijven te betrekken bij deze transities in (lage en) midden-inkomenslanden.
1. Hoe kan het Nederlandse bedrijfsleven meer betrokken worden bij de twin-transitie in (lage en) midden-inkomenslanden?
(EN)
Nexus between development cooperation and foreign trade
Through their trade, investment and market position, Dutch businesses can play a key role in tackling some of the major challenges facing the world today. The focus of Dutch policy vis-a-vis the private sector will be on the 'twin transitions' of digitalisation (including artificial intelligence) and sustainability – both of which will be key to achieving the Paris and Glasgow climate goals in the years ahead. We must achieve these goals not only in the Netherlands, but across the world as a whole. While Dutch expertise and investment funding are in great demand, we also see that more may be needed when it comes to getting Dutch companies involved in these transitions in low- and middle-income countries.
1. How can we increase the involvement of Dutch companies in the twin transitions in low- and middle-income countries?
*** De antwoorden op deze consultatie zijn opgesteld door de Food4All Coalitie: een informeel samenwerkingsverband bestaande uit de maatschappelijke organisaties: ActionAid, Both ENDS, Cordaid, Max Foundation, Oxfam Novib, Right2Grow, SNV, Wereld Natuur Fonds, The Hunger Project en Woord en Daad, met als gezamenlijke missie: voldoende, duurzaam geproduceerd en gezond voedsel voor alle mensen. Bijgevoegd: 2 documenten met onze speerpunten voor toekomstige BHOS beleid, inclusief bronnen. ***
Voor het effectief aanpakken van de grondoorzaken van armoede, terreur, irreguliere migratie, biodiversiteitsverlies en klimaatverandering, is het nodig om meer te investeren in voedings- en voedselzekerheid en de transitie naar een duurzaam, regeneratief voedselsysteem te versnellen (SDG 2). De manier waarop hulp en handel elkaar kunnen versterken is een centraal thema in de BHOS-nota. Maar naast voorbeelden waarin hulp en handel elkaar kunnen versterken, blijkt de huidige handelspraktijk een inclusieve en duurzame ontwikkeling vaak juist te ondermijnen, zie de recente IOB evaluatie over hulp en handel. De aanbevelingen “verdere integratie van ontwikkelingsdoelen in het handelsbeleid”; “versterkte inzet op IMVO en de verduurzaming van waardeketens”; “het centraal stellen van ontwikkelingsbehoeften van ontwikkelingslanden bij het betrekken van Nederlandse bedrijven in het hulpbeleid en daarbij minder uit te gaan van commercieel potentieel” zijn essentieel. Binnen het handel- en investeringsbeleid is het daarom noodzakelijk om duurzaamheid en mensenrechten voorop te stellen en de uitvoering van het nieuwe hulp en handel beleid hierop scherper te toetsen. Toekomstige IMVO wetgeving dient dit voldoende te borgen.
Het is goed te vernemen dat deze consultatie door diverse belanghebbenden kan worden ingevuld. Wij roepen op dat de stem en ontwikkelingsbelangen van de vele miljoenen kleinschalige producenten en SMEs in armste gebieden van Afrika en Azië voorop staan in de beleidskeuzes van de minister voor de komende 4 jaar.
Vraag2
Nederland kent een lange traditie van publieke private samenwerking. Nu de mondiale uitdagingen steeds groter worden, is het van belang deze publiek-private samenwerkingen te verdiepen en te versnellen. De duurzame ontwikkelingsdoelen zijn in 2015 vastgesteld als actieplan voor overheden, bedrijven, kennisinstellingen en burgers om duurzame ontwikkeling te verwezenlijken wereldwijd.2. Hoe kunnen overheid, bedrijfsleven en kennisinstellingen beter samenwerken om de duurzame ontwikkelingsdoelen te halen?
(EN)
The Netherlands has a long tradition of public-private partnership. As the global challenges grow ever bigger, it is important to deepen and accelerate these partnerships. The Sustainable Development Goals were presented in 2015 as a plan of action for governments, companies, knowledge institutions and private individuals to achieve sustainable development worldwide.
2. How can government, the private sector and knowledge institutions work together better to achieve the Sustainable Development Goals?
Samenwerking tussen overheid, bedrijfsleven en kennisinstellingen is essentieel maar er ontbreekt vaak aandacht en een rol voor maatschappelijke organisaties en burgers. We benadrukken dat betrokkenheid en ondersteuning van (lokale en internationale) maatschappelijke organisaties essentieel is voor bottom-up inclusieve en groene transities in publiek-private samenwerking. Ook moet concurrentie van Nederlandse bedrijven/instellingen ten opzichte van lokale SMEs en/of kennisinstellingen - die in hun eigen context succesvol werken aan ontwikkelingsrelevante transities - voorkomen worden. Lokale partijen en lokale oplossingen moeten leidend zijn en zij moeten veel meer betrokken worden in PPPs (voorwaardelijk).
Participatief actie-onderzoek wordt ondergewaardeerd en veel initiatieven blijken te falen omdat er onvoldoende betrokkenheid was en is van lokale stakeholders die essentieel zijn om inclusiviteit, lokaal eigenaarschap en duurzaamheid te kunnen faciliteren. Zo is het bijvoorbeeld voor oprecht inclusieve groene transities van landbouw- en voedselsystemen van belang dat boerinnen en boeren zelf een rol spelen om hun expertise en kennis in te brengen als uitgangspunt en om d.m.v. inclusieve experimenten zelf hun aandeel te claimen. Dit is niet alleen belangrijk voor technische innovaties maar juist ook voor genderdoelstellingen en beschermen van vrouwenrechten en mensenrechten.
De risico's dat PPPs top-down zijn, te snel worden opgeschaald zonder participatie door lokale stakeholders en daarom niet tot inclusieve en groene uitkomsten leiden, zijn groot. De aanbeveling is dan ook te streven naar partnerschappen die van onderuit worden opgestart met betrokkenheid van maatschappelijke organisaties en actieve burgers, vooral ook vrouwen.
Vraag3
Nederland heeft sinds 2016 een actieplan beleidscoherentie voor ontwikkeling. Beleidscoherentie voor ontwikkeling heeft als doel om in niet-hulp (OS) beleid schade voor ontwikkelingslanden te verminderen en synergiën en samenwerking te versterken. Het Nederlandse actieplan is in 2018 herzien en geeft een overzicht van vijf Nederlandse beleidsthema’s die een invloed hebben op de ontwikkelingskansen in ontwikkelingslanden. Deze thema’s zijn: (1) het tegengaan van belastingontwijking/ontduiking, (2) ontwikkelingsvriendelijke handelsakkoorden, (3) een ontwikkelingsvriendelijk investeringsregime, (4) verduurzaming van productie en handel en (5) het tegengaan van klimaatverandering.3. Hoe kan de bovengenoemde Nederlandse inzet op beleidscoherentie voor ontwikkeling verder versterkt of verbeterd worden?
(EN)
The Netherlands has had an action plan on policy coherence for development since 2016. The aim of policy coherence is to reduce the negative effects on developing countries caused by policies in areas other than development, and to strengthen synergies and cooperation. The action plan, which was revised in 2018, identifies five Dutch policy themes that can enhance developing countries’ opportunities for development: (1) combating tax avoidance/evasion, (2) development-friendly trade agreements, (3) a development-friendly investment regime, (4) more sustainable production and trade, and (5) combating climate change.
3. How can the Netherlands’ efforts to achieve policy coherence for development be further strengthened or enhanced?
Het Nederlandse bedrijfsleven en Nederlandse investeerders spelen een grote rol in de landbouw & voedsel sectoren. Door een gebrek aan beleidscoherentie zijn negatieve klimaat-, milieu- en sociale impacts van de industriële landbouw groot. Dit ondermijnt het bereiken van de ontwikkelingsdoelen. De conclusies van IOB evaluatie over Hulp en Handel laten zien dat het ontbreekt aan lange termijn impact, effectiviteit en synergie. De aanbevelingen om de "ontwikkelingsbehoeften van ontwikkelingslanden centraal te zetten" en daarbij "minder uit te gaan van commercieel potentieel" moet de basis worden voor een coherent kabinetsbreed beleid.
1) Belastingontwijking: om mensenrechten en vrouwenrechten beter te waarborgen dienen aanvullende maatregelen genomen te worden tegen de negatieve belastingontwijking via invloed van Nederlands belastingbeleid. Landen in het mondiale zuiden lopen jaarlijks minimaal 1,8 miljard euro mis door belastingontwijking. Dit zorgt voor een verslechtering van de mensenrechtensituatie, waarbij vooral vrouwen het hardst worden getroffen door ontbreken van publieke diensten.
4) en 5): De wereldwijde klimaatverandering, afname in biodiversiteit en toenemende sociaaleconomische en genderongelijkheid zijn intrinsiek met elkaar verbonden. Het oplossen van deze urgente uitdagingen moet daarom in samenhang gebeuren. Deze noodzaak tot coherentie van beleid moet Nederland ook internationaal meer uitdragen. Onder andere in het nieuwe Global Biodiversity Framework (GBF). Een fundamentele verandering is nodig, evenals nieuw leiderschap, nieuwe perspectieven en nieuwe kennis. Nederland kan hierin een cruciale rol spelen. De Nederlandse overheid toont al jaren leiderschap door o.a. vrouwenrechten en gendergelijkheid centraal te stellen in het BHOS beleid. Nederland is internationaal een belangrijke en succesvolle pleitbezorger voor klimaat- en biodiversiteitsbeleid met specifieke aandacht voor gender, bijvoorbeeld binnen het Green Climate Fund (GCF). Nederland heeft het geld, de middelen en het trackrecord om de klimaat- en biodiversiteitscrisis op een integrale en inclusieve manier aan te pakken. Zodoende moeten er ook voldoende middelen worden uitgetrokken om ontwikkelende landen te ondersteunen in het beschermen en versterken van de biodiversiteit. Zie in de bijlage onze concrete aanbevelingen voor de Nederlandse inzet voor de VN-top over biodiversiteit en het samenstellen van het nieuwe Global Biodiversity Framework.
Vraag4
Buitenlandse HandelInternationale handel en investeringen zijn van groot belang voor de Nederlandse welvaart en werkgelegenheid. De Nederlandse welvaart wordt voor een derde verdiend door internationale handel en een derde van onze banen zijn verbonden aan internationale handel. Onze internationale concurrentiepositie is onderhevig aan de “twin-transities” (digitalisering/innovatie en klimaat/duurzaamheid) en verschuivende geopolitieke verhoudingen. Het is voor Nederland van groot belang om het verdienvermogen te versterken nu en in de toekomst.
Strategisch en duurzaam handelsbeleid
In anticipatie op de geopolitieke en transitie-ontwikkelingen sturen ook buitenlandse staten sterker op hun nationale en internationale beleid. Zo passen staten in toenemende mate assertievere economische diplomatie toe en zetten zij economische machtsinstrumenten in om hun internationale doelen na te jagen. Nederland kan hierin niet achter blijven. De verwevenheid van ons land met de rest van de wereld is groter en kwetsbaarder dan ooit. Als onderdeel van een samenhangend buitenland beleid, zal Nederland zich toeleggen op een strategisch en duurzaam handelsbeleid.
4. Hoe kan de overheid het duurzame verdienvermogen van Nederlandse bedrijven in het buitenland versterken?
Foreign trade
International trade and investment are crucial to prosperity and jobs in the Netherlands. International trade accounts for a third of our national income and is linked to a third of our jobs. But our international competitiveness faces risks posed by the twin transitions (digitalisation/innovation and climate/sustainability) and the shifting geopolitical balance of power. It is therefore vital for the Netherlands to strengthen its earning capacity, both now and in the future.
Strategic and sustainable trade policy
Other states are also anticipating the above-mentioned transitions and geopolitical shifts, and are adjusting their national and international policies accordingly, for instance by pursuing their international objectives through more aggressive economic diplomacy and the use of economic instruments of power. The Netherlands cannot afford to fall behind. Our country’s interconnections with the rest of the world are both greater and more fragile than ever. The Netherlands will therefore focus on strategic and sustainable trade policy as part of its coherent foreign policy.
4. How can the government strengthen Dutch companies’ sustainable earning capacity abroad?
Er zal geen stabiliteit voor meer duurzaam verdienvermogen komen zolang ongelijkheid en daarmee de ongelijke machtsverhoudingen tussen en binnen landen toeneemt. Zowel de mondiale klimaatcrisis, conflicten, alsmede handel met en investeringen in landen waar de repressie toeneemt resulteert in sociaalpolitieke marginalisering van grote bevolkingsgroepen. Sociaal-politieke onrust, economische teruggang, de noodzaak te vluchten, maar ook de dreiging van groeiende terroristische groepen neemt toe met nieuwe conflicten in delen van landen die voorheen redelijk vreedzaam waren. In dit perspectief wordt ook aanbevolen om hulp & handel en hulp voor handel tijdens recente regeerperiodes in landen zoals Ethiopië, Mozambique en Oeganda vanuit een mensenrechten, civic space en conflict perspectief te evalueren om daar lering uit te trekken.
Vervolgens zal Nederland zich veel meer moeten toespitsen op het investeren van oprecht inclusieve en duurzame samenwerking in wederzijds en mondiaal belang. Zoals het investeren in landbouw- en voedsel transities in eigen land en mondiaal op basis van water –en landrechten voor lokale bedrijven, economische activiteiten waarin vrouwen leidende posities innemen, versterken van lokale markten en waardeketens inclusief vermarkten van kwalitatief goede en gezonde producten. Alleen dan is het verdienvermogen voor Nederlandse bedrijven echt duurzaam. Indien enkel concurrerend vermogen, winst en de 'race-to-the-bottom' leidend blijven, zonder win-win en internationale vrede en armoedebestrijding als hoogste goed worden uiteindelijk ook de eigen Nederlandse glazen ingegooid.
Vraag5
Thema’s en sectoren van de toekomstNu de wereld in transitie is om een goede toekomst voor ons en de generaties na ons te bewerkstelligen verandert de focus van bedrijven, overheid en kennisinstellingen.
5. Op welke thema’s of sectoren ziet u kansen om internationaal te ondernemen?
(EN)
Themes and sectors of the future
The focus of companies, governments and knowledge institutions is changing in light of the global transition to ensure a bright future for current and future generations.
5. In which themes or sectors do you see opportunities for international enterprise?
De huidige industriële landbouw- en voedselsystemen zijn sterk afhankelijk van grootverbruik van fossiele brandstoffen. Een transitie naar meer agro-ecologische landbouw zou het gebruik van energie voor onder andere de productie van kunstmest en chemische bestrijdingsmiddelen sterk doen afnemen. Het innovatieve MKB in Nederland én in het mondiale zuiden zouden een sleutelrol kunnen spelen bij het introduceren van innovaties voor meer inclusieve, duurzame, gezondere en klimaatresistente landbouw- en voedselsystemen, waarbij gekeken wordt naar mensen en niet enkel naar technologie.
Vraag6
Samenwerking publiek-privaat en rol Midden en Klein Bedrijf (MKB)Een succesvolle aanpak op het gebied van internationale handel vraagt samenwerking tussen burgers, bedrijven, maatschappelijke organisaties en de overheid. Het is nuttig om aan te sluiten op de behoeftes van de markt. Waar zijn bedrijven (specifiek het MKB) mee geholpen om de exportkracht en innovatiekracht te vergroten?
6. Hoe kan de overheid het bedrijfsleven (specifiek het MKB) dat internationaal onderneemt (of dat zou willen) beter ondersteunen om zaken te doen in het buitenland?
a. Welke ondersteuning hebben bedrijven nodig om internationaal succesvol te zijn op terreinen van digitale innovatie (innovatiesamenwerking) en verduurzaming?
b. Voor handel met welke landen (of regio’s of markten) zou ondersteuning moeten zijn?
c. Wat zou de overheid op het gebied van handelsbevordering niet meer moeten doen?
(EN)
Public-private cooperation and role of SMEs
A successful approach to international trade requires cooperation between the public, companies, civil society and government. It is also useful to align with market demand. What would help companies, and SMEs in particular, to increase their export performance and innovative capacity?
6. How can the government better support companies (and SMEs specifically), that are doing or wish to do business abroad?
a. What type of support do companies need in order to achieve international success in the areas of digital innovation (innovation partnerships) and sustainability?
b. For what countries, regions or markets should the government provide private sector support?
c. What type of trade promotion activities should the government stop doing?
De huidige industriële landbouw- en voedselsystemen zijn sterk afhankelijk van grootverbruik van fossiele brandstoffen. Een transitie naar meer agro-ecologische landbouw zou het gebruik van energie voor onder andere de productie van kunstmest en chemische bestrijdingsmiddelen sterk doen afnemen. Het innovatieve MKB in Nederland én in het mondiale zuiden zouden een sleutelrol kunnen spelen bij het introduceren van innovaties voor meer inclusieve, duurzame, gezondere en klimaatresistente landbouw- en voedselsystemen, waarbij gekeken wordt naar mensen en niet enkel naar technologie.
Vraag7
OntwikkelingssamenwerkingDevelopment cooperation
Nederlandse inzet op Ontwikkelingssamenwerking
Nederland is op verschillende thema’s actief op gebied van ontwikkelingssamenwerking. Zo investeren we in het realiseren van de Sustainable Development Goals (SDG’s) en zetten we extra in op opvang in de regio, toegang tot vaccins, klimaatadaptatie en -mitigatie. Nederland gaat door met wat goed gaat en focust op waar Nederland goed in is, zoals verbinding tussen diplomatie en ontwikkelingssamenwerking. Meer informatie over het ontwikkelingssamenwerkingsbeleid van Nederland is te vinden op www.nlontwikkelingssamenwerking.nl.
7. Waar is Nederland op het gebied van ontwikkelingssamenwerking volgens u goed in? Op welke thema’s zou Nederland een aanjagende rol kunnen vervullen?
(EN)
Dutch development cooperation activities
The Netherlands is actively pursuing a number of policy themes in the area of development cooperation. For example, we're investing in efforts to advance the Sustainable Development Goals (SDGs), reception in the region, access to vaccines, and climate adaptation and mitigation. The Netherlands will continue its efforts in areas where progress is being made and will focus on its strengths, such as linking diplomacy and development. For more information about Dutch development policy, go to www.nlontwikkelingssamenwerking.nl.
7. In your opinion, what are the Netherlands’ strengths when it comes to development cooperation? In which policy themes could the Netherlands play a leading role?
Nederland is traditioneel een groot voorvechter van vrouwenrechten en gendergelijkheid. Deze focus wordt niet genoemd in het coalitieakkoord. Het is van groot belang dat gendergelijkheid en vrouwenrechten hoog op de agenda blijven en worden versterkt als dwarsdoorsnijdende focus binnen alle beleidsterreinen van het BHOS-beleid.
SDG 2 moet hét speerpunt worden, met minimaal hetzelfde budget en zo mogelijk extra additionele investeringen. De honger en ondervoeding nemen sinds 2017 toe door economische ongelijkheid, de Covid-19 pandemie, biodiversiteitsverlies, klimaatverandering en conflicten. Nederland staat wereldwijd bekend als koploper op agro en food. Maar de aanname dat Nederland de wereld gaat voeden is achterhaald; ons huidige landbouw- en voedselsysteem drukt een te grote stempel op sociale- en planetaire grenzen (zie ook bijlage). De voortrazende ontbossing als gevolg van een groeiende mondiale vraag naar vee, soja, palmolie, cacao en koffie vormt een existentiële bedreiging voor biodiversiteit en het klimaat, vooral voor vrouwen en inheemse volkeren.
Nederland kan een sleutelrol hebben in het realiseren van duurzame handel en gezonde voedselsystemen, mits de volgende punten centraal staan in het BHOS beleid:
1.Focus al het BHOS beleid op ondersteunen van kleinschalige boeren en boerinnen die het merendeel van het voedsel in lage- en middeninkomenslanden produceren, focus op gezonde voeding en voedselsoevereiniteit;
2.Omarm de kringloop- of agroecologische principes als uitgangspunt voor de verduurzaming van de landbouwsector om zo de veerkracht, diversiteit en efficiëntie van voedselproductie te vergroten;
3.Versterk lokale markten en voedselketens in ontwikkelingslanden, om veerkracht, lokale voedselzekerheid en economische groei te bevorderen en afhankelijkheid van handel en voedselimport te verkleinen. Zowel de Covid-19 pandemie, de klimaatcrisis en nu ook de oorlog Oekraïne tonen de zwaktes van het huidige internationale landbouw- en voedselsysteem, met desastreuze gevolgen voor de kwetsbaarsten: vrouwen en kinderen.
4.Verscherp de beleidscoherentie: zie antwoord vraag 3. In dit kader benadrukken wij dat uitkomsten van het lopend IOB onderzoek – Coherentie van het Nederlands beleid en effecten op voedselzekerheid, water en klimaat in ontwikkelingslanden - moeten worden opgenomen in het nieuwe BHOS beleid.
Vraag9
Een donor met durfDe Nederlandse internationale inzet is gedurfd, omdat we financiële investeringen koppelen aan onze diplomatieke inzet en expertise. We continueren thema’s waar we traditionele meerwaarde hebben: seksuele en reproductieve rechten en gezondheid (SRGR), water, voedselzekerheid en veiligheid & rechtsorde. Daarbij kunnen we nog meer gebruik maken van het diplomatieke gewicht van o.a. de EU. We investeren in systeemverandering om te zorgen dat we de SDG’s in 2030 realiseren. Met systeemverandering bedoelen we dat we de systemen die armoede en ongelijkheid in stand houden aanpakken.
9. Op welke manier/welk vlak kan Nederland als donor nog meer durf te tonen?
(EN)
A bold donor
Dutch international efforts can be characterised as bold, because we link financial investment to diplomatic efforts and expertise. We will continue our work on themes where we have always added value: sexual and reproductive health and rights (SRHR), water, food security, and security and the rule of law. We will also make better use of the diplomatic weight of the EU. To ensure we achieve the SDGs by 2030, we will invest in systemic change, i.e. tackling the structures that maintain poverty and inequality.
9. In what ways or areas could the Netherlands, as a donor, be even bolder?
Nederland dient meer durf te tonen door hand in eigen boezem te steken. Handel en investeringen van Nederlandse bedrijven of (kennis)instellingen in LMICs die niet aantoonbaar en direct bijdragen aan ontwikkelingsdoelen van de armsten mensen in het betreffende land krijgen geen steun of financiering van de overheid. Er dienen duidelijke richtlijnen te komen voor het investeren in en handelen met repressieve landen met krimpende civic space en schending vrouwenrechten en mensenrechten.
Er dient internationaal beter gecoördineerd te worden tussen donorlanden en OECD landen maar ook met alliantie van landen in het mondiale zuiden. Ten behoeve van een oprecht gelijk speelveld en in het belang van brede welvaart en groene ontwikkeling dienen er hervormingen in WB-IMF, WTO, UNCTAD en UN in brede zin doorgevoerd te worden om ongelijke machtsverhoudingen volledig ongedaan te maken. De gevolgen van het onvoldoende en laat aanpakken van de klimaatcrisis, voedselcrisis en krimpende ''civic space'' en oplaaiende conflicten dienen niet onderschat te worden. Nederland kan leiderschap en durf tonen door internationaal het diplomatiek voortouw hierop te nemen.
Voor al deze ambities is een passend budget noodzakelijk, voor meer capaciteit (middelen en menskracht) in beleidsvorming en uitvoering, kennis en diplomatie. Nederland zou echt durf tonen door het BHOS budget te vergroten naar 1% BNP.
Vraag10
Afrondende algemene vraag10. Heeft u nog andere punten van aandacht die u vindt dat meegenomen dienen te worden in de nieuwe beleidsnota?
(EN)
General closing question
10. Are there any other points that you believe should be included in the new policy document?
De actuele situatie rondom de oorlog in Oekraïne die de - door de COVID pandemie- al hoge voedsel- en grondstof en energieprijzen naar ongekende hoogte te stuwen, kan leiden tot honger, instabiliteit en andere negatieve gevolgen voor arme mensen in lage- en middeninkomenslanden met name in Afrika en het Midden-Oosten. De VN heeft berekent dat een extra 12 tot 18 miljoen mensen humanitaire hulp nodig hebben a.g.v. de oorlog in Oekraïne. De 2e ramp is een voedselcrisis: de VN berekent een extra 8 tot 13 miljoen mensen die acute honger leiden. Wij hopen dat in dit licht Nederland zich op korte termijn in internationaal verband (o.a. EU, IMF) hard maakt voor het veiligstellen van voedselzekerheid in Afrikaanse landen en voedsel- en noodhulp biedt aan landen waar acute tekorten ontstaan. Maar dat de minister nu start met een langere termijn inzet op het versterken en veerkrachtiger maken van lokale voedselproductie- en distributiesystemen, zodat ook lage- en middeninkomenslanden in Afrika en daarbuiten minder afhankelijk wordt van externe import van voedsel en brandstoffen. Dat zou een hoofddoel binnen het BHOS beleid moeten worden.