BHOS-beleidsnota

Reactie

Naam Anoniem
Plaats Utrecht
Datum 11 april 2022

Vraag1

(see english below)
Nexus (samenhang) Ontwikkelingssamenwerking & Buitenlandse Handel

Het Nederlandse bedrijfsleven kan door middel van handel, investeringen en marktkracht een belangrijke rol spelen bij een aantal van de grote wereldwijde uitdagingen van deze tijd. Om de Nederlandse inzet richting het bedrijfsleven een focus mee te geven wordt gekozen voor een focus op de “twin-transities”; de digitale transitie (via onder meer artificiële intelligentie) en de verduurzamingtransitie. Deze twin-transities op digitale innovatie en verduurzaming zullen de komende jaren een grote rol spelen om de Parijs en Glasgow-doelen voor klimaat te halen. Die doelen moeten we in Nederland halen, maar ook wereldwijd. Hoewel er een grote behoefte is aan Nederlandse expertise en investeringen, zien we dat meer nodig kan zijn om het Nederlandse bedrijven te betrekken bij deze transities in (lage en) midden-inkomenslanden.

1. Hoe kan het Nederlandse bedrijfsleven meer betrokken worden bij de twin-transitie in (lage en) midden-inkomenslanden?


(EN)
Nexus between development cooperation and foreign trade

Through their trade, investment and market position, Dutch businesses can play a key role in tackling some of the major challenges facing the world today. The focus of Dutch policy vis-a-vis the private sector will be on the 'twin transitions' of digitalisation (including artificial intelligence) and sustainability – both of which will be key to achieving the Paris and Glasgow climate goals in the years ahead. We must achieve these goals not only in the Netherlands, but across the world as a whole. While Dutch expertise and investment funding are in great demand, we also see that more may be needed when it comes to getting Dutch companies involved in these transitions in low- and middle-income countries.

1. How can we increase the involvement of Dutch companies in the twin transitions in low- and middle-income countries?
In mijn ogen zit het groeipotentieel van het Nederlandse bedrijfsleven bij twin-transities in (lage en) midden-inkomenslanden bij de vrouwelijke ondernemers in Nederland. Uit onderzoek blijkt dat vrouwen intrinsiek(er) gemotiveerd zijn om bij te dragen aan maatschappelijke problemen ('Mannen gaan voor een gat in de markt, vrouwen gaan voor een gat in de maatschappij'). Vrouwelijke ondernemers ervaren echter nog veel drempels waar het gaat om internationaal ondernemen. Als zij hierin de komende jaren door krachtig beleid vanuit Buitenlandse Handel & Ontwikkelingssamenwerking beter worden ondersteund, en gestimuleerd worden tot internationaal ondernemen, kan het aandeel vanuit het Nederlandse bedrijfleven bij twin-transities globaal opschalen.

Vraag2

Nederland kent een lange traditie van publieke private samenwerking. Nu de mondiale uitdagingen steeds groter worden, is het van belang deze publiek-private samenwerkingen te verdiepen en te versnellen. De duurzame ontwikkelingsdoelen zijn in 2015 vastgesteld als actieplan voor overheden, bedrijven, kennisinstellingen en burgers om duurzame ontwikkeling te verwezenlijken wereldwijd.

2. Hoe kunnen overheid, bedrijfsleven en kennisinstellingen beter samenwerken om de duurzame ontwikkelingsdoelen te halen?

(EN)
The Netherlands has a long tradition of public-private partnership. As the global challenges grow ever bigger, it is important to deepen and accelerate these partnerships. The Sustainable Development Goals were presented in 2015 as a plan of action for governments, companies, knowledge institutions and private individuals to achieve sustainable development worldwide.

2. How can government, the private sector and knowledge institutions work together better to achieve the Sustainable Development Goals?
Door meer strategisch en vanuit een lange-termijn de samenwerking in te vullen. Mijn ervaring is dat de overheid publiek-private samenwerkingen opstart met een horizon van 1 - 3 jaar op basis van een gewenste impact, maar zonder langer termijn strategie en/of borgingsstrategie. De overheid start met behulp van subsidie iets op vanuit een duurzaamheidsdoelstelling, en betrekt daar publieke partijen bij. Doel is dat de overheid op termijn haar subsidie kan stoppen en publieke partijen het overnemen. Hier wordt echter niet vanaf het begin een 'businessplan' op opgesteld. Dan blijkt aan het einde van de looptijd dat niet duidelijk is wie wat hoe kan overnemen. Gevolg: het project sterft een stille dood. Alles was opgezet is (lees: alle tijd en geld dat hierin is gestoken) ligt hierna ongebruikt op de plank. Vaak wordt een aantal jaar later exact hetzelfde weer opgestart. Of meer dan eens op het zelfde moment door een ander ministerie. Dus aanvullend op dit advies: zorg niet alleen voor duurzamere (publiek-private samenwerkingen, maar ook voor duurzamere interdepartementale samenwerkingen!

Vraag3

Nederland heeft sinds 2016 een actieplan beleidscoherentie voor ontwikkeling. Beleidscoherentie voor ontwikkeling heeft als doel om in niet-hulp (OS) beleid schade voor ontwikkelingslanden te verminderen en synergiën en samenwerking te versterken. Het Nederlandse actieplan is in 2018 herzien en geeft een overzicht van vijf Nederlandse beleidsthema’s die een invloed hebben op de ontwikkelingskansen in ontwikkelingslanden. Deze thema’s zijn: (1) het tegengaan van belastingontwijking/ontduiking, (2) ontwikkelingsvriendelijke handelsakkoorden, (3) een ontwikkelingsvriendelijk investeringsregime, (4) verduurzaming van productie en handel en (5) het tegengaan van klimaatverandering.

3. Hoe kan de bovengenoemde Nederlandse inzet op beleidscoherentie voor ontwikkeling verder versterkt of verbeterd worden?

(EN)
The Netherlands has had an action plan on policy coherence for development since 2016. The aim of policy coherence is to reduce the negative effects on developing countries caused by policies in areas other than development, and to strengthen synergies and cooperation. The action plan, which was revised in 2018, identifies five Dutch policy themes that can enhance developing countries’ opportunities for development: (1) combating tax avoidance/evasion, (2) development-friendly trade agreements, (3) a development-friendly investment regime, (4) more sustainable production and trade, and (5) combating climate change.

3. How can the Netherlands’ efforts to achieve policy coherence for development be further strengthened or enhanced?


Wederom kom ik terug op het (nu nog onbenut) potentieel dat zit bij de vrouwelijke ondernemers in Nederland. Vrouwen hebben van nature een intrinsiek gewetensvoller waardenkompas. Hoewel ik het niet bij de hand heb, zal hier vast ook onderzoek naar gedaan zijn: vrouwen zijn minder geneigd belasting te ontduiken en meer gemotiveerd om bij te dragen aan de andere punten (2 t/m 5). Zij zijn ook bereid een deel van de winst hiervoor op te geven. M.a.w.: bereid om meer kosten te maken als het bijdraagt aan ontwikkelingsvriendelijke en duurzamere handel en/of positieve klimaatverandering.

Vraag4

Buitenlandse Handel
Internationale handel en investeringen zijn van groot belang voor de Nederlandse welvaart en werkgelegenheid. De Nederlandse welvaart wordt voor een derde verdiend door internationale handel en een derde van onze banen zijn verbonden aan internationale handel. Onze internationale concurrentiepositie is onderhevig aan de “twin-transities” (digitalisering/innovatie en klimaat/duurzaamheid) en verschuivende geopolitieke verhoudingen. Het is voor Nederland van groot belang om het verdienvermogen te versterken nu en in de toekomst.

Strategisch en duurzaam handelsbeleid
In anticipatie op de geopolitieke en transitie-ontwikkelingen sturen ook buitenlandse staten sterker op hun nationale en internationale beleid. Zo passen staten in toenemende mate assertievere economische diplomatie toe en zetten zij economische machtsinstrumenten in om hun internationale doelen na te jagen. Nederland kan hierin niet achter blijven. De verwevenheid van ons land met de rest van de wereld is groter en kwetsbaarder dan ooit. Als onderdeel van een samenhangend buitenland beleid, zal Nederland zich toeleggen op een strategisch en duurzaam handelsbeleid.

4. Hoe kan de overheid het duurzame verdienvermogen van Nederlandse bedrijven in het buitenland versterken?

Foreign trade
International trade and investment are crucial to prosperity and jobs in the Netherlands. International trade accounts for a third of our national income and is linked to a third of our jobs. But our international competitiveness faces risks posed by the twin transitions (digitalisation/innovation and climate/sustainability) and the shifting geopolitical balance of power. It is therefore vital for the Netherlands to strengthen its earning capacity, both now and in the future.

Strategic and sustainable trade policy
Other states are also anticipating the above-mentioned transitions and geopolitical shifts, and are adjusting their national and international policies accordingly, for instance by pursuing their international objectives through more aggressive economic diplomacy and the use of economic instruments of power. The Netherlands cannot afford to fall behind. Our country’s interconnections with the rest of the world are both greater and more fragile than ever. The Netherlands will therefore focus on strategic and sustainable trade policy as part of its coherent foreign policy.

4. How can the government strengthen Dutch companies’ sustainable earning capacity abroad?
De overheid kan het duurzame verdienvermogen van Nederlandse bedrijven in het buitenland versterken door in te zetten het versterken van de groep waar op dit moment het grootste onbenut potentieel zit: de vrouwelijke ondernemer. Uit cijfers (2018) blijkt dat in NL ongeveer 1 op de 3 ondernemer vrouw is, maar van het aantal EXPORTERENDE ondernemers is slechts 1 op de 8 vrouw. Vrouwen in Nederland vinden het lastig om de stap over de grens te zetten (zie De positie van de vrouwelijke internationale ondernemer.pdf (rvo.nl)).
Investeren in versterken van vrouwelijk ondernemerschap ligt in lijn met SDG 5: gendergelijkheid. Uit onderzoek van het Wereld Economisch Forum blijkt dat als alle landen wereldwijd investeren in gendergelijkheid, er in 4 jaar tijd (!) een economische groei van bijna 30% (!) te realiseren is; dat is zo'n 26 biljoen euro (!). Daarnaast maken genderdiverse bedrijven meer winst, doen het beter in moeilijke tijden (zoals COVID) én ze trekken meer talenten aan omdat jonge mensen het aantrekkelijker vinden te werken voor een bedrijf dat een diverse (bestuurs)samenstelling heeft. Zie vlog: https://www.youtube.com/watch?v=bCBbOe_T8rQ.

Vraag5

Thema’s en sectoren van de toekomst
Nu de wereld in transitie is om een goede toekomst voor ons en de generaties na ons te bewerkstelligen verandert de focus van bedrijven, overheid en kennisinstellingen.

5. Op welke thema’s of sectoren ziet u kansen om internationaal te ondernemen?

(EN)
Themes and sectors of the future
The focus of companies, governments and knowledge institutions is changing in light of the global transition to ensure a bright future for current and future generations.

5. In which themes or sectors do you see opportunities for international enterprise?
In lijn met mijn pleidooi voor inzetten op stimuleren van internationalisering van vrouwelijke ondernemers zou ik de sectoren kiezen waarin relatief veel vrouwen zijn vertegenwoordigd , maar nog weinig de stap naar internationaal ondernemen hebben gezet.. Denk hierbij aan de Creatieve Industrie en Life Science & Health. Maar ook de TECH sector heeft veel potentie. Vergeet hierbij niet de lange-termijn blik: in welke studie-richtingen stromen vrouwen in. Dit is ondernemerspotentieel (steeds meer jongeren beginnen eigen bedrijf vanuit hun kennis en expertise)

Vraag6

Samenwerking publiek-privaat en rol Midden en Klein Bedrijf (MKB)
Een succesvolle aanpak op het gebied van internationale handel vraagt samenwerking tussen burgers, bedrijven, maatschappelijke organisaties en de overheid. Het is nuttig om aan te sluiten op de behoeftes van de markt. Waar zijn bedrijven (specifiek het MKB) mee geholpen om de exportkracht en innovatiekracht te vergroten?

6. Hoe kan de overheid het bedrijfsleven (specifiek het MKB) dat internationaal onderneemt (of dat zou willen) beter ondersteunen om zaken te doen in het buitenland?
a. Welke ondersteuning hebben bedrijven nodig om internationaal succesvol te zijn op terreinen van digitale innovatie (innovatiesamenwerking) en verduurzaming?
b. Voor handel met welke landen (of regio’s of markten) zou ondersteuning moeten zijn?
c. Wat zou de overheid op het gebied van handelsbevordering niet meer moeten doen?

(EN)
Public-private cooperation and role of SMEs
A successful approach to international trade requires cooperation between the public, companies, civil society and government. It is also useful to align with market demand. What would help companies, and SMEs in particular, to increase their export performance and innovative capacity?

6. How can the government better support companies (and SMEs specifically), that are doing or wish to do business abroad?
a. What type of support do companies need in order to achieve international success in the areas of digital innovation (innovation partnerships) and sustainability?
b. For what countries, regions or markets should the government provide private sector support?
c. What type of trade promotion activities should the government stop doing?
Met name vrouwelijke (MKB) ondernemers hebben behoefte aan extra ondersteuning waar het gaat om het realiseren van hun internationale ambities. Uit onderzoek blijkt o.a. dat toegang tot financiering nog een groot probleem is voor vrouwelijke ondernemers. Zowel banken als private investeerders hebben een bias waar het gaat om vrouwelijke ondernemers. De overheid zou (tijdelijk) een financieringsfonds kunnen instellen bijvoorbeeld, of projecten opstarten om die bias weg te halen/verminderen. Voor meer goede ideeen verwijs ik naar dit onderzoek, waarin best practices van andere landen staan vermeld waar het gaat om ondersteuning van vrouwelijke ondernemers:
https://www.rvo.nl/sites/default/files/2021-10/Onderzoek-buitenlandse-best-practices-ter-bevordering-van-internationalisering-van-vrouwelijke-ondernemers-in-Nederland.pdf

Vraag8

Innoveren op OS

Nederlandse internationale samenwerking is flexibel en kennisintensief, we zijn vernieuwend. Zo ontwikkelt Nederland nieuwe manieren van werken en partnerschappen die daarna door bijv. de Europese Commissie en Wereldbank worden opgepakt of opgeschaald. De Nederlandse internationale samenwerking fungeert dus veelal als een creatieve en kennisintensieve incubator (een broedplaats voor nieuwe ideeën. Nederland is een relatief kleine donor, maar als lidstaat van de EU en via bilaterale hulp kan Nederland de zichtbaarheid van EU-hulp vergroten en additionele relevante kapitaalstromen generen.

8. Op welke manier en op welk vlak kan de Nederlandse ontwikkelingssamenwerking nog meer innoveren?

(EN)
Innovative development cooperation

Dutch international cooperation is flexible and knowledge-intensive. We are also innovative, developing new ways of working and new types of partnership that are subsequently adopted or scaled up by others, like the European Commission and the World Bank. In this respect, Dutch international cooperation is like a creative and knowledge-intensive incubator. We are a relatively small donor, but as an EU member state and through bilateral aid we can make EU aid more visible and generate additional, relevant capital flows.

8. In what other ways and areas could Dutch development cooperation innovate more?

Zoals bij eerder vraag vermeld: de sleutel ligt bij de vrouwelijke ondernemers in Nederland. Vrouwen zijn intrinsiek(er) gemotiveerd tot ontwikkelingssamenwerking. Alleen ervaren vrouwelijke ondernemers nog drempels waar het gaat om internationaal (samen)werken. Door vrouwelijke ondernemersnetwerken in Nederland te ondersteunen in samenwerking met internationaal vrouwelijke ondernemersnetwerken. kunnen projecten makkelijke worden opgestart en meer innovatie worden bereikt. "Sisterhood"

Vraag9

Een donor met durf

De Nederlandse internationale inzet is gedurfd, omdat we financiële investeringen koppelen aan onze diplomatieke inzet en expertise. We continueren thema’s waar we traditionele meerwaarde hebben: seksuele en reproductieve rechten en gezondheid (SRGR), water, voedselzekerheid en veiligheid & rechtsorde. Daarbij kunnen we nog meer gebruik maken van het diplomatieke gewicht van o.a. de EU. We investeren in systeemverandering om te zorgen dat we de SDG’s in 2030 realiseren. Met systeemverandering bedoelen we dat we de systemen die armoede en ongelijkheid in stand houden aanpakken.

9. Op welke manier/welk vlak kan Nederland als donor nog meer durf te tonen?


(EN)
A bold donor

Dutch international efforts can be characterised as bold, because we link financial investment to diplomatic efforts and expertise. We will continue our work on themes where we have always added value: sexual and reproductive health and rights (SRHR), water, food security, and security and the rule of law. We will also make better use of the diplomatic weight of the EU. To ensure we achieve the SDGs by 2030, we will invest in systemic change, i.e. tackling the structures that maintain poverty and inequality.

9. In what ways or areas could the Netherlands, as a donor, be even bolder?
De sleutel voor het wereldwijd terugdringen van armoede en ongelijkheid ligt bij de vrouw(elijke ondernemer): zij zijn intrinsiek(er) gemotiveerd tot het oplossen van maatschappelijke problemen. Vrouwelijke ondernemers ervaren echter nog drempels bij internationaal handelen. Nederland kan meer durf tonen door openlijk fors in te zetten op het versterken van de doelgroep 'ondernemende vrouwen met grenzeloze ambities'. Dit begint bij jonge meisjes (opleidingskeuzes), en gaat door op extra ondersteuning bij opstarten van een onderneming ('denk meteen grenzeloos (= internationaal), tot hulp bij het internationaal uitbouwen van bestaande bedrijven die SDG-impact hebben.

Vraag10

Afrondende algemene vraag

10. Heeft u nog andere punten van aandacht die u vindt dat meegenomen dienen te worden in de nieuwe beleidsnota?


(EN)
General closing question

10. Are there any other points that you believe should be included in the new policy document?

Er liggen veel quick wins door betere samenwerking met andere ministeries. Van elkaar weten welke projecten er spelen zodat je overlap in activiteiten kunt terugdringen, waarmee je veel geld en fte's bespaart.

Bijlage