BHOS-beleidsnota

Reactie

Naam het Grote Midden Oosten Platform (S van Rosse)
Plaats Amsterdam
Datum 14 april 2022

Vraag1

(see english below)
Nexus (samenhang) Ontwikkelingssamenwerking & Buitenlandse Handel

Het Nederlandse bedrijfsleven kan door middel van handel, investeringen en marktkracht een belangrijke rol spelen bij een aantal van de grote wereldwijde uitdagingen van deze tijd. Om de Nederlandse inzet richting het bedrijfsleven een focus mee te geven wordt gekozen voor een focus op de “twin-transities”; de digitale transitie (via onder meer artificiële intelligentie) en de verduurzamingtransitie. Deze twin-transities op digitale innovatie en verduurzaming zullen de komende jaren een grote rol spelen om de Parijs en Glasgow-doelen voor klimaat te halen. Die doelen moeten we in Nederland halen, maar ook wereldwijd. Hoewel er een grote behoefte is aan Nederlandse expertise en investeringen, zien we dat meer nodig kan zijn om het Nederlandse bedrijven te betrekken bij deze transities in (lage en) midden-inkomenslanden.

1. Hoe kan het Nederlandse bedrijfsleven meer betrokken worden bij de twin-transitie in (lage en) midden-inkomenslanden?


(EN)
Nexus between development cooperation and foreign trade

Through their trade, investment and market position, Dutch businesses can play a key role in tackling some of the major challenges facing the world today. The focus of Dutch policy vis-a-vis the private sector will be on the 'twin transitions' of digitalisation (including artificial intelligence) and sustainability – both of which will be key to achieving the Paris and Glasgow climate goals in the years ahead. We must achieve these goals not only in the Netherlands, but across the world as a whole. While Dutch expertise and investment funding are in great demand, we also see that more may be needed when it comes to getting Dutch companies involved in these transitions in low- and middle-income countries.

1. How can we increase the involvement of Dutch companies in the twin transitions in low- and middle-income countries?
Voor de MENA-regio: Door vooroordelen over deze gebieden weg te nemen. De vooroordelen en stereotypen in Nederland over de MENA zitten diep en zijn niet met een handelsmissie weg te nemen. Die vooroordelen voorkomen namelijk zelfs dat bedrijven en investeerders überhaupt nadenken over deelname aan handelsmissie richting de regio. Het inzetten van goede voorbeelden (zoals https://www.youtube.com/watch?v=B4idSw3vrjM) en laagdrempelige informatie en advies kunnen aan NL bedrijven een ander, veelzijdiger en interessanter beeld laten zien van de MENA-regio.

Subsidies/ regelingen waardoor het eerste risico voor Nederlandse bedrijven om in specifieke (lage en) midden-inkomenslanden hun expertise aan te bieden gedeeld wordt, als aanjager van het betrekken van het Nederlandse bedrijfsleven bij de twin-transities.

Nederland is ver in verduurzaming en in het digitale domein, dus deze expertise is er en kan nog meer internationaal ingezet worden.
Wel is het belangrijk om te onthouden dat technologie niet neutraal is. (Technologische) oplossingen moeten worden beheerd en eigendom moeten zijn van lokale gebruikers en gemeenschappen. Op dezelfde manier hebben lokale boeren het recht om zelf hun zaden landbouwmethodes te kiezen, onafhankelijk van bedrijfsinmenging of controle door buitenstaanders.

Identificeer door vrouwen geleide antwoorden en bedachte (digitale) innovaties om de klimaatcrisis te bestrijden en versterk deze zoveel mogelijk, via zowel de Handels- als OS-agenda.

Vraag2

Nederland kent een lange traditie van publieke private samenwerking. Nu de mondiale uitdagingen steeds groter worden, is het van belang deze publiek-private samenwerkingen te verdiepen en te versnellen. De duurzame ontwikkelingsdoelen zijn in 2015 vastgesteld als actieplan voor overheden, bedrijven, kennisinstellingen en burgers om duurzame ontwikkeling te verwezenlijken wereldwijd.

2. Hoe kunnen overheid, bedrijfsleven en kennisinstellingen beter samenwerken om de duurzame ontwikkelingsdoelen te halen?

(EN)
The Netherlands has a long tradition of public-private partnership. As the global challenges grow ever bigger, it is important to deepen and accelerate these partnerships. The Sustainable Development Goals were presented in 2015 as a plan of action for governments, companies, knowledge institutions and private individuals to achieve sustainable development worldwide.

2. How can government, the private sector and knowledge institutions work together better to achieve the Sustainable Development Goals?
De MENA-regio is een van de meest diverse regio’s in de wereld met daarin zowel de armste (Jemen) als de rijkste (Qatar) landen. Dat vraagt om een gedifferentieerde aanpak.

Publiek-private samenwerking is niet zo eenvoudig in de MENA vanwege nepotisme en dictatoriale regiems. Werk vooral aan het herstel van het vertrouwen en aan kleinere projecten waarbij het maatschappelijk middenveld in de MENA betrokken wordt. Ondersteun sociale ondernemers ter plaatse, die op diverse manieren en samen met lokale gemeenschappen werken aan de duurzame ontwikkelingsdoelen.

Sluit aan bij bestaande initiatieven en leg verbindingen tussen Nederland en de MENA-regio. Verbind bijvoorbeeld ondernemers in ondersteunende diensten (marketing, programmeren) uit de MENA met NL ondernemers die hun producten en diensten in de MENA willen gaan aanbieden.

Het stimuleren van handel is een goede manier om landen met uitdagingen zoals een grote vluchtelingenpopulatie (Jordanië, Libanon) een extra steuntje in de rug te geven. Daarbij is het wel belangrijk dat handel verder gaat dan alleen producten of diensten over en weer aanbieden. De echte kansen zitten vooral in het doorwerkende effect voor de economie en de bevolking in deze landen indien er lokaal geproduceerd kan gaan worden of er mensen kunnen worden opgeleid.

Vraag3

Nederland heeft sinds 2016 een actieplan beleidscoherentie voor ontwikkeling. Beleidscoherentie voor ontwikkeling heeft als doel om in niet-hulp (OS) beleid schade voor ontwikkelingslanden te verminderen en synergiën en samenwerking te versterken. Het Nederlandse actieplan is in 2018 herzien en geeft een overzicht van vijf Nederlandse beleidsthema’s die een invloed hebben op de ontwikkelingskansen in ontwikkelingslanden. Deze thema’s zijn: (1) het tegengaan van belastingontwijking/ontduiking, (2) ontwikkelingsvriendelijke handelsakkoorden, (3) een ontwikkelingsvriendelijk investeringsregime, (4) verduurzaming van productie en handel en (5) het tegengaan van klimaatverandering.

3. Hoe kan de bovengenoemde Nederlandse inzet op beleidscoherentie voor ontwikkeling verder versterkt of verbeterd worden?

(EN)
The Netherlands has had an action plan on policy coherence for development since 2016. The aim of policy coherence is to reduce the negative effects on developing countries caused by policies in areas other than development, and to strengthen synergies and cooperation. The action plan, which was revised in 2018, identifies five Dutch policy themes that can enhance developing countries’ opportunities for development: (1) combating tax avoidance/evasion, (2) development-friendly trade agreements, (3) a development-friendly investment regime, (4) more sustainable production and trade, and (5) combating climate change.

3. How can the Netherlands’ efforts to achieve policy coherence for development be further strengthened or enhanced?


De SDG’s horen leidend te zijn in het maken van beleid. De positie van vrouwen, meisjes en gender in al zijn diversiteit (SDG 5) vormt de rode draad van de SDG-agenda.

Maatschappelijke organisaties speelden een fundamentele rol in de totstandkoming van de SDGs. Richt samenwerking om de SDG’s te behalen daarom dan ook op: de overheid, het maatschappelijk middenveld, het bedrijfsleven en academia en onderzoeksinstellingen. Maak daarbij SDG 5 dwarsdoorsnijdend.

Voor advies rond beleidscoherentie rond verduurzaming en tegengaan klimaatverandering zie onze whitepaper over de EU Green Deal en de MENA-regio, opgesteld met partners uit Green MENA Network: https://www.hetgrotemiddenoostenplatform.nl/whitepaper-de-eu-green-deal-en-het-midden-oosten-noord-afrika/.

Ondersteun democratisering en vrijheiden van burgers. De Arabische lente is niet mislukt, maar ziet een taaie tegenstander voor zich. Dat blijkt uit de krimpende ruimte voor maatschappelijk middenveld en burgerinspraak.
Nederland moet de opbouwende krachten en maatschappelijk middenveld consequent blijven steunen. En: economische ontwikkeling meer vraagt dan enkel banen creëren en ondernemerschap, dus ook investeren in financiële infrastructuur, anti-corruptie programma’s, plattelandsontwikkeling, etc. Medium size financiering mogelijk maken.

NL is koploper op het gebied van mensenrechten. Zorg voor coherentie in beleid tussen handel en mensenrechten. Dit bepaalt de keuzes die Nederland maakt en met wie Nederland samenwerkt. Wapendeals met autoritaire regimes lijken op de korte termijn lucratief, maar gaan in tegen principiële uitgangspunten als mensenrechten en zijn op de lange termijn contraproductief. Een ander voorbeeld: Voor de energietransitie kijken Europese landen naar Marokko als mogelijke partner in de levering van zonne-energie. De mensenrechten en internationale rechterlijke vraagstukken (zoals Westelijke Sahara) moeten daar niet als ruilmiddel worden ingezet.

Vraag4

Buitenlandse Handel
Internationale handel en investeringen zijn van groot belang voor de Nederlandse welvaart en werkgelegenheid. De Nederlandse welvaart wordt voor een derde verdiend door internationale handel en een derde van onze banen zijn verbonden aan internationale handel. Onze internationale concurrentiepositie is onderhevig aan de “twin-transities” (digitalisering/innovatie en klimaat/duurzaamheid) en verschuivende geopolitieke verhoudingen. Het is voor Nederland van groot belang om het verdienvermogen te versterken nu en in de toekomst.

Strategisch en duurzaam handelsbeleid
In anticipatie op de geopolitieke en transitie-ontwikkelingen sturen ook buitenlandse staten sterker op hun nationale en internationale beleid. Zo passen staten in toenemende mate assertievere economische diplomatie toe en zetten zij economische machtsinstrumenten in om hun internationale doelen na te jagen. Nederland kan hierin niet achter blijven. De verwevenheid van ons land met de rest van de wereld is groter en kwetsbaarder dan ooit. Als onderdeel van een samenhangend buitenland beleid, zal Nederland zich toeleggen op een strategisch en duurzaam handelsbeleid.

4. Hoe kan de overheid het duurzame verdienvermogen van Nederlandse bedrijven in het buitenland versterken?

Foreign trade
International trade and investment are crucial to prosperity and jobs in the Netherlands. International trade accounts for a third of our national income and is linked to a third of our jobs. But our international competitiveness faces risks posed by the twin transitions (digitalisation/innovation and climate/sustainability) and the shifting geopolitical balance of power. It is therefore vital for the Netherlands to strengthen its earning capacity, both now and in the future.

Strategic and sustainable trade policy
Other states are also anticipating the above-mentioned transitions and geopolitical shifts, and are adjusting their national and international policies accordingly, for instance by pursuing their international objectives through more aggressive economic diplomacy and the use of economic instruments of power. The Netherlands cannot afford to fall behind. Our country’s interconnections with the rest of the world are both greater and more fragile than ever. The Netherlands will therefore focus on strategic and sustainable trade policy as part of its coherent foreign policy.

4. How can the government strengthen Dutch companies’ sustainable earning capacity abroad?
Het ontwikkelen van lange termijnrelaties, met focus op specifieke landen waar over een lange periode steun bestaat voor handel.
Het intact houden en verder uitbouwen van een goed posten- en NBSO netwerk, een belangrijke eerste entree in buitenlandse markten.
De overheid kan het duurzame verdienvermogen van Nederlandse bedrijven versterken door in bestaande instrumenten voor private sector ontwikkeling meer aandacht te besteden aan gendergelijkheid. Het is belangrijk dat het Nederlandse private sector instrumentarium (PSI) ten goede komt aan vrouwen wereldwijd, omdat de wereld niet vooruitkomt als de helft van de bevolking achterblijft. Inkomensongelijkheid, ongelijke arbeidsparticipatie en een achterliggende duurzame economische groei is schadelijk voor iedereen, inclusief bedrijven die ondernemen in het buitenland. Dit houdt in dat bedrijven en businessprojecten proactief een bedrijfsvoering hanteren die een positieve uitwerking heeft op het aanpakken van genderongelijkheid. De overheid kan bedrijven hierin ondersteunen door het verzamelen van best practices van genderstandaarden van fondsen die wereldwijd beschikbaar zijn en waar uitvoeringsorganisaties als RVO en FMO gebruik van (kunnen) maken bij het beoordelen van aanvragen van bedrijven.
Draag zorg ervoor dat bij alle aanvragen van fondsen gevraagd wordt naar welke positieve impact een project maakt op vrouwen, en dat aanvragen een genderstrategie moeten aanleveren.
De betrokkenheid en financiering van NGOs, lokale CSOs en vrouwenrechtenorganisaties moet gegarandeerd worden bij de uitvoering van het PSI. Evenals in het plannen, begeleiden, monitoren en bijsturen van publiek-private partnerschappen. Hun betrokkenheid vergroot de kans dat gendergelijkheid verankerd wordt in projecten én dat projecten van bedrijven succesvoller, beter aansluiten bij de behoeften van een samenleving en markt, en daarmee duurzamer zijn.

Vraag5

Thema’s en sectoren van de toekomst
Nu de wereld in transitie is om een goede toekomst voor ons en de generaties na ons te bewerkstelligen verandert de focus van bedrijven, overheid en kennisinstellingen.

5. Op welke thema’s of sectoren ziet u kansen om internationaal te ondernemen?

(EN)
Themes and sectors of the future
The focus of companies, governments and knowledge institutions is changing in light of the global transition to ensure a bright future for current and future generations.

5. In which themes or sectors do you see opportunities for international enterprise?
Duurzaamheid, alternatieven voor fossiele industrie. Er gebeurt veel in Nederland en vanuit MENA wordt er ook gekeken naar Europa voor de laatste ontwikkelingen. Die willen we er dus uitlichten en internationaal vermarkten.

Daarbij is het belangrijk om, als het bijvoorbeeld gaat om duurzame landbouw en aanverwante kennis, dat MENA boeren en partners worden betrokken bij ontwikkeling van richtlijnen die de MENA-NL handel op dit terrein betreffen.

Volgens de Wereldbank is het huidige wereldwijde gemiddelde van bedrijven met hoofdzakelijk vrouwelijk eigenaarschap slechts 14.8%. Minder dan 20 procent van bedrijven wereldwijd hebben een vrouwelijke manager in de top. Qua percentage van vrouwen die onderdeel uitmaken het leiderschap van een bedrijf doen we het wereldwijd iets beter; 33.1%.
Internationaal ligt er dus een enorm potentieel voor Nederland, als meer vrouwelijke ondernemers wordt gesteund en meer wordt ingezet op economische empowerment.
Dit kan benut worden door fondsen gericht op private sector ontwikkeling in het buitenland rekening te laten houden met SDG 5 - Gendergelijkheid en de empowerment van vrouwen en meisjes. Binnen fondsen dienen criteria gesteld te worden waarbij nieuwe projecten een positieve impact dienen te hebben op vrouwen en ook de allerarmsten bedienen. Juist in het Midden-Oosten en Noord-Afrika is dit relevant. Door het grote aantal conflicthaarden zijn samenlevingen ontwricht geraakt en is de impact op vrouwen en de allerarmsten nog groter geworden.
Projecten dienen negatieve gevolgen voor milieu, mensenrechten en gender te voorkomen of verminderen. Een bedrijf dat een aanvraag doet moet kennis hebben van mensenrechten en genderrollen. Gender en vrouwenrechten dienen integraal vastgelegd worden in aanvragen bij fondsen. Bedrijven die een aanvraag doen dienen een gender risico – en impactanalyse te maken. De overheid en uitvoerdersorganisaties dienen erop toe te zien dat dit gebeurt en er gevolg gegeven wordt aan deze analyses.

Vraag6

Samenwerking publiek-privaat en rol Midden en Klein Bedrijf (MKB)
Een succesvolle aanpak op het gebied van internationale handel vraagt samenwerking tussen burgers, bedrijven, maatschappelijke organisaties en de overheid. Het is nuttig om aan te sluiten op de behoeftes van de markt. Waar zijn bedrijven (specifiek het MKB) mee geholpen om de exportkracht en innovatiekracht te vergroten?

6. Hoe kan de overheid het bedrijfsleven (specifiek het MKB) dat internationaal onderneemt (of dat zou willen) beter ondersteunen om zaken te doen in het buitenland?
a. Welke ondersteuning hebben bedrijven nodig om internationaal succesvol te zijn op terreinen van digitale innovatie (innovatiesamenwerking) en verduurzaming?
b. Voor handel met welke landen (of regio’s of markten) zou ondersteuning moeten zijn?
c. Wat zou de overheid op het gebied van handelsbevordering niet meer moeten doen?

(EN)
Public-private cooperation and role of SMEs
A successful approach to international trade requires cooperation between the public, companies, civil society and government. It is also useful to align with market demand. What would help companies, and SMEs in particular, to increase their export performance and innovative capacity?

6. How can the government better support companies (and SMEs specifically), that are doing or wish to do business abroad?
a. What type of support do companies need in order to achieve international success in the areas of digital innovation (innovation partnerships) and sustainability?
b. For what countries, regions or markets should the government provide private sector support?
c. What type of trade promotion activities should the government stop doing?
Help met wegnemen van vooroordelen en stereotype beeldvorming over MENA landen.

a. Welke ondersteuning hebben bedrijven nodig om internationaal succesvol te zijn op terreinen van digitale innovatie (innovatiesamenwerking) en verduurzaming?
Kennis van wat er op die terreinen al gebeurt. Er zijn meer dan genoeg goede, groene partners in de regio maar het NL MKB weet die niet te vinden.
Ook kleinere en decentrale investeringen en partnerschappen faciliteren.

b. Voor handel met welke landen (of regio’s of markten) zou ondersteuning moeten zijn?
Hele MENA, in het bijzonder de landen buiten de Golf-regio.


c. Wat zou de overheid op het gebied van handelsbevordering niet meer moeten doen?
In zee gaan met corrupte, despotische regimes of partijen die hun positie belangrijker vinden dan welzijn van maatschappij en aarde, en die het land en maatschappelijk middenveld kapot maken. Nederland kan hameren op committeren aan de SDGs, en handelspartners zouden zelf moeten aantonen dat zij zich houden aan de standaarden die daarmee samenhangen.
Stimuleer vooral bottom-up samenwerking met kleinere, innovatievere en maatschappelijkere bedrijven in de regio, die op de lange termijn het beste willen voor gemeenschap, land en planeet.

Vraag7

Ontwikkelingssamenwerking
Development cooperation

Nederlandse inzet op Ontwikkelingssamenwerking

Nederland is op verschillende thema’s actief op gebied van ontwikkelingssamenwerking. Zo investeren we in het realiseren van de Sustainable Development Goals (SDG’s) en zetten we extra in op opvang in de regio, toegang tot vaccins, klimaatadaptatie en -mitigatie. Nederland gaat door met wat goed gaat en focust op waar Nederland goed in is, zoals verbinding tussen diplomatie en ontwikkelingssamenwerking. Meer informatie over het ontwikkelingssamenwerkingsbeleid van Nederland is te vinden op www.nlontwikkelingssamenwerking.nl.

7. Waar is Nederland op het gebied van ontwikkelingssamenwerking volgens u goed in? Op welke thema’s zou Nederland een aanjagende rol kunnen vervullen?

(EN)
Dutch development cooperation activities

The Netherlands is actively pursuing a number of policy themes in the area of development cooperation. For example, we're investing in efforts to advance the Sustainable Development Goals (SDGs), reception in the region, access to vaccines, and climate adaptation and mitigation. The Netherlands will continue its efforts in areas where progress is being made and will focus on its strengths, such as linking diplomacy and development. For more information about Dutch development policy, go to www.nlontwikkelingssamenwerking.nl.

7. In your opinion, what are the Netherlands’ strengths when it comes to development cooperation? In which policy themes could the Netherlands play a leading role?
In de hele MENA-regio werken honderden lokale initiatiefnemers en bedrijfjes aan duurzaamheid en het tegengaan van klimaatverandering. Dit zijn de zaaiers en de bouwers die de ideale partners zijn voor Nederland en de EU om een stabiele, gezonde toekomst mee op te bouwen. Wij adviseren daarom om te investeren in lokale initiatieven.

Bij investeringen in duurzame vormen van energie in de regio, is het belangrijk te focussen op kleinere, lokale programma’s. Dat is letterlijk duurzamer, en komt ten goede aan bevolking. Opschalen leidt vaak tot onoverzichtelijk grote projecten met links naar zittende regimes waarvan aantoonbaar duidelijk is dat de opbrengsten en de kennis niet ten goede komen aan de lokale bevolking.

NL is een internationale voorvechter van gendergelijkheid en vrouwenrechten. Gendergelijkheid en vrouwenrechten moeten een dwarsdoorsnijdend thema alsook een zelfstandig onderdeel van het BHOS-beleid blijven in de MENA. Voor ontwikkeling op economisch, gezondheids- en veiligheidsvlak moeten we oog hebben voor gender. Beleid dient daarom gender-responsief te zijn: dus bestaande ongelijkheden tussen vrouwen, mannen en gender non-conforme personen concreet aan te pakken.

Maatschappelijke ruimte in de MENA is enorm gekrompen, misschien wel tot het niveau van voor 2010. Ook de invloed van anti-gender en meer conservatieve bewegingen is drastisch toegenomen, waardoor geweld tegen mensenrechtenverdedigers helaas de norm is geworden.
Investeer juist in de mensenrechtensector en feministische bewegingen, juist in tijden van crisis en gewapend conflict is het belangrijk de investeringen uit te bouwen. Denk aan een flexibele basisfinanciering. Ga internationale supportnetwerken aan met gelijkgestemde landen. Werk daarbij samen met netwerken van maatschappelijke organisaties en indien nodig ook belangenorganisaties in NL.

Vraag8

Innoveren op OS

Nederlandse internationale samenwerking is flexibel en kennisintensief, we zijn vernieuwend. Zo ontwikkelt Nederland nieuwe manieren van werken en partnerschappen die daarna door bijv. de Europese Commissie en Wereldbank worden opgepakt of opgeschaald. De Nederlandse internationale samenwerking fungeert dus veelal als een creatieve en kennisintensieve incubator (een broedplaats voor nieuwe ideeën. Nederland is een relatief kleine donor, maar als lidstaat van de EU en via bilaterale hulp kan Nederland de zichtbaarheid van EU-hulp vergroten en additionele relevante kapitaalstromen generen.

8. Op welke manier en op welk vlak kan de Nederlandse ontwikkelingssamenwerking nog meer innoveren?

(EN)
Innovative development cooperation

Dutch international cooperation is flexible and knowledge-intensive. We are also innovative, developing new ways of working and new types of partnership that are subsequently adopted or scaled up by others, like the European Commission and the World Bank. In this respect, Dutch international cooperation is like a creative and knowledge-intensive incubator. We are a relatively small donor, but as an EU member state and through bilateral aid we can make EU aid more visible and generate additional, relevant capital flows.

8. In what other ways and areas could Dutch development cooperation innovate more?

Laat investeringen duurzaam zijn: bouw voort op eerdere of huidige programma's (zoals Youth at Heart) in plaats van steeds weer nieuwe en losstaande projecten initiëren. Een 'toekomsttoets' kan waardevol zijn: wat betekent beleid voor de bevolking in de MENA-regio over een paar decennia?

De bevolking in de MENA (maar ook in veel andere landen in het Zuiden) is heel jong, 50-60 % is onder de 25 jaar. Ontwikkel beleid en programma’s samen met jongeren en jongerenorganisaties, want dit biedt kansen en toekomstperspectief. Ondersteun lokale netwerken en ngo's waarin jongeren de kans krijgen om direct invloed uit te oefenen op hun leefomgeving, om hun overheden ter verantwoording te roepen, en andere jongeren te stimuleren maatschappelijk betrokken te zijn. Positieve rolmodellen zijn hierbij belangrijk. Ondersteun daarom alternatieve en onafhankelijke online media waarin jonge mensen als rolmodellen fungeren voor hun leeftijdsgenoten.

In internationale vergelijkingen (PIRLS en TIMMS) bungelen de MENA-landen onderaan. Het gat tussen onderwijs en arbeidsmarkt is gigantisch. De focus van Nederland ligt nog op een beperkt aantal terreinen (agri, water, ondernemerschap).

Investeer breder en dieper in capaciteitsopbouw en samenwerking met de MENA-regio op het gebied van onderwijs; Ondersteun samenwerking op onderwijsgebied in de MENA zelf; Kijk breder dan de Nederlandse topsectoren. Het Nederlandse kunstonderwijs en de humaniora kunnen ook bijdragen tot een beter onderwijs in de MENA.

NL dient zich internationaal sterk te maken voor alle activisten die de broodnodige civiele ruimte en steun voor gendergelijkheid bevechten. Faciliteer de betekenisvolle betrokkenheid van het maatschappelijk middenveld en individuele activisten om gemarginaliseerde groepen te bereiken, zowel vanuit strategische partnerschappen als in het BHOS-beleid. Daarvoor is toegang tot financiering nodig, en het betrekken van maatschappelijke organisaties bij de ontwikkeling en evaluatie van beleid en programma's.

Verder bepleiten wij de continuering van de strategische partnerschappen met lokale maatschappelijke organisaties, incl. de partnerschappen specifiek gericht op de bevordering van gendergelijkheid en vrouwenrechten (SDG-5 fonds). NL heeft hiermee een innovatief en uniek concept waarop het een echte aanjagersrol heeft.

Vraag9

Een donor met durf

De Nederlandse internationale inzet is gedurfd, omdat we financiële investeringen koppelen aan onze diplomatieke inzet en expertise. We continueren thema’s waar we traditionele meerwaarde hebben: seksuele en reproductieve rechten en gezondheid (SRGR), water, voedselzekerheid en veiligheid & rechtsorde. Daarbij kunnen we nog meer gebruik maken van het diplomatieke gewicht van o.a. de EU. We investeren in systeemverandering om te zorgen dat we de SDG’s in 2030 realiseren. Met systeemverandering bedoelen we dat we de systemen die armoede en ongelijkheid in stand houden aanpakken.

9. Op welke manier/welk vlak kan Nederland als donor nog meer durf te tonen?


(EN)
A bold donor

Dutch international efforts can be characterised as bold, because we link financial investment to diplomatic efforts and expertise. We will continue our work on themes where we have always added value: sexual and reproductive health and rights (SRHR), water, food security, and security and the rule of law. We will also make better use of the diplomatic weight of the EU. To ensure we achieve the SDGs by 2030, we will invest in systemic change, i.e. tackling the structures that maintain poverty and inequality.

9. In what ways or areas could the Netherlands, as a donor, be even bolder?
Durf meer te doen aan steunen en beschermen van civil society in landen waar die onder druk staat.

Durf kleine spelers te steunen, ga decentraal en sluit hierbij aan op partijen die al goede netwerken in landen en regio’s hebben.

Steun het idee van ‘Opvang in de regio van vluchtelingen’ met geld én aansluiting op lokale initiatieven die toekomstperspectief bieden. Uiteindelijk wil elk individu perspectief en dat gaat veel verder dan opvang; het gaat om kansen, ontwikkeling, een sociale en economische toekomst voor hun kinderen. Denk bijvoorbeeld aan: goed onderwijs, ondernemerschap trainingen- en ondersteuning, trainingen om als programmeur opgeleid te worden en opdrachten uit de wereldwijde economie te halen.

Het gedachtegoed ‘from aid to trade’ kan verder uitgebouwd worden. Lokale economieën in (bv) de MENA regio kunnen structureel versterkt worden als het bedrijfsleven gestimuleerd en geholpen wordt te internationaliseren. Uitkomst: Bedrijven ontwikkelen nieuwe afzetmarkten, komen terug met nieuwe ideeën (innovatie) en het lokale bedrijfsleven wordt versterkt. Dit biedt daarmee ook weer kansen voor jonge mensen (lokaal en vluchtelingen) die een toekomst willen opbouwen (perspectief).

In de MENA-regio zien we toenemende vrouwenhaat, groeiend conservatisme en patriarchale waarden en militarisme. Dit vraagt om sterke steun aan de tegenbeweging. Feministisch Buitenlandbeleid is een politiek kader dat zo’n tegenbeweging biedt.
Een Feministisch Buitenlandbeleid kan alleen succesvol zijn wanneer de aanpak van ongelijke machtsverhoudingen als de onderliggende oorzaak van genderongelijkheid en andere vormen van discriminatie, onderdrukking en onveiligheid daadwerkelijk het uitgangspunt vormt. Het mag niet slechts een toevoeging aan bestaand beleid zijn. Ofwel, zet systeemverandering centraal.
Door een Feministisch Buitenlandbeleid te omarmen en samen te werken met andere koplopers hierop, verbetert Nederland niet alleen haar eigen beleid. Nederland geeft internationaal hiermee ook een belangrijk signaal af aan andere landen actief in internationale samenwerking.

Vraag10

Afrondende algemene vraag

10. Heeft u nog andere punten van aandacht die u vindt dat meegenomen dienen te worden in de nieuwe beleidsnota?


(EN)
General closing question

10. Are there any other points that you believe should be included in the new policy document?

Aandacht voor Jemen, daar woedt volgens de VN de ernstigste humanitaire crisis van dit moment.
• Verwelkoming van elke externe druk om de partijen van het conflict aan tafel te krijgen om een vredesakkoord te bereiken.
• Betrek vrouwen op alle niveaus van het vredesopbouwproces om tot duurzame vrede te komen.
• Voortdurende humanitaire en ontwikkelingssteun aan Jemen.
• Maak Jemen centraal in discussies met de internationale gemeenschap en buitenlandse politici, en maak het zichtbaar in verschillende mediakanalen.
• Steun lokale initiatieven voor vredesopbouw.

EuroMed
In het BHOS-beleid is het raadzaam om met andere ogen te kijken naar de EuroMediterrane regio. De EuroMediterrane regio is van oudsher een regio van creativiteit en innovatie, juist door eeuwenlange handel en uitwisseling van mensen, ideeën en kennis. Het huidige dominante ‘frame’ van Europa versus de landen aan de andere kant van de Middellandse Zee is voor de lange termijn onhoudbaar en onwenselijk. Nieuwe narratieven zijn nodig, met aandacht voor de jonge generaties in de EuroMed, en met andere gesprekspartners en nieuwe samenwerkingsvormen. Het verzamelde maatschappelijk middenveld in de EuroMediterrane regio heeft onlangs een aanzet hiertoe gedaan in de vorm van een Roadmap for building a common destiny in the Mediterranean.

Maatschappelijk middenveld en vrouwen
Over de gehele breedte is in het Midden-Oosten en Noord-Afrika een inkrimping te zien in de ruimte voor maatschappelijke organisaties en mensenrechten. Door de vele conflicthaarden in de regio was de MENA lange tijd een schoolvoorbeeld voor de Women, Peace and Security agenda (WPS). Helaas lijkt het sociaalpolitieke klimaat in de regio zich tegen de WPS-agenda te keren.
Ook in het Nederlandse beleid is dit het geval. Meer dan 20 jaar na VN Veiligheidsraad Resolutie 1325 en commitments op het hoogste veiligheidsniveau, worden de doelen van de WPS-agenda niet meegenomen hard security vraagstukken of juist geïsoleerd in OS-programma’s. De uitvoering van VN Veiligheidsraad Resolutie 1325 en de daaropvolgende resoluties vereist een consistent beleid dat gericht is op publieke erkenning, effectieve bescherming en strategische, flexibele en duurzame financiering voor maatschappelijke organisaties en vrouwelijke mensenrechtenverdedigers.

Bijlage