Contourenbrief verbruiksbelasting van alcoholvrije dranken op basis van suikergehalte

Reactie

Naam Anoniem
Plaats Waalre
Datum 20 mei 2024

Vraag1

Toelichting
Sinds 1993 heeft Nederland een verbruiksbelasting van alcoholvrije dranken, waaronder frisdrank, vruchten- en groentesappen en alcoholvrij bier. De huidige belasting heeft hetzelfde tarief voor alle dranken, of er nu veel of weinig suiker inzit. De overheid overweegt nu om een suikerbelasting op alcoholvrije dranken in te voeren. Dranken die geen of weinig suiker bevatten (zoals zero/light frisdrank en mineraalwater met een smaakje) zullen daardoor goedkoper worden dan nu, en dranken die veel suiker bevatten (zoals cola en energiedrank) duurder. De reden van deze suikerbelasting is het bevorderen van de gezondheid door het tegengaan van overgewicht.

Vraag
Vindt u dat de overheid overgewicht en obesitas moet bestrijden door de verbruiksbelasting van alcoholvrije dranken voortaan te baseren op het suikergehalte van de drank? Hierdoor worden dranken die geen of weinig suiker bevatten goedkoper dan nu, en dranken die veel suiker bevatten duurder dan nu.
Zeker. In het licht van de positieve resultaten in andere landen waar een gedifferentieerde suikerbelasting is ingevoerd lijkt dit een prima plan. Met name het feit dat te veel mensen niet alleen obesitas maar ook pre-diabetes2 blijken te hebben is een extra reden om de gezondheidsrisico's van suiker extra te belasten om hierdoor een explosie aan extra uitgaven voor ziekte te voorkomen. Hoewel in zijn algemeenheid kosten moeten worden gemaakt voor preventie is het hier een voorbeeld waar preventie, mits goed gebruikt, een verdienmodel van de overheid kan zijn. Overigens zou het goed zijn als een deel van de inkomsten aan voorlichting zou worden besteed.

Vraag2

Toelichting
Het uitgangspunt bij de invoering van suikerbelasting is dat hetzelfde bedrag wordt opgehaald als nu. Naast het behalen van belastingopbrengsten komt er een extra doel bij met de omzetting naar een suikerbelasting: het bevorderen van de gezondheid door het tegengaan van overgewicht. Dit doel kan op twee manieren worden bereikt: consumenten kiezen vaker voor dranken waar minder suiker in zit en producenten verlagen de hoeveelheid suiker in hun dranken. Daarbij speelt dat alcoholvrije dranken natuurlijke en toegevoegde suikers kunnen bevatten. Voorbeelden van dranken met alleen natuurlijke suikers zijn melk en pure vruchten- en groentesappen. Voorbeelden van dranken waar tijdens de productie suiker wordt toegevoegd, zijn frisdrank en chocolademelk. De Gezondheidsraad adviseert zo min mogelijk suikers binnen te krijgen via dranken. Het maakt daarbij niet uit of het gaat om natuurlijke suikers of toegevoegde suikers. Dat komt omdat het lichaam de suikers op dezelfde wijze verwerkt, het maakt niet uit of het natuurlijke of toegevoegde suikers zijn. Daarnaast is het zo dat het eten van bijvoorbeeld fruit meer vult dan het drinken van sap. En je voor één glaasje sap meerdere stukken fruit nodig hebt. Zo krijg je ongemerkt in korte tijd veel suikers binnen als je sap drinkt in plaats van dat je fruit eet.

Vraag
Vindt u dat de belasting moet gelden voor alle alcoholvrije dranken, ongeacht of die natuurlijke of toegevoegde suikers bevatten? Of moet de belasting alleen gelden voor dranken met toegevoegde suikers, met als gevolg dat de prijs voor deze dranken extra sterk stijgt?
Het verschil tussen natuurlijke of toegevoegde suikers is een wangedrocht dat berust op het frame dat "natuurlijk" goed is en "toegevoegd" fout. De suikers zijn suikers, het lichaam reageert daar op dezelfde manier op en voor een resultaat dat de volksgezondheid ten goede komt dient alle suiker belast

Vraag3

Toelichting bij vragen 3 en 4
In de contourenbrief zijn vijf mogelijke scenario’s van de belasting uitgewerkt (scenario I, II, III, IVa en IVb). In scenario I vallen alle alcoholvrije dranken onder belasting en zijn er geen uitzonderingen. Vervolgens worden in de scenario’s daarna steeds meer dranken van de belasting uitgezonderd. Over die uitgezonderde dranken hoeft dus geen verbruiksbelasting te worden betaald, maar de belasting op andere dranken zal dan hoger worden. Dit komt omdat de totale opbrengst van deze verbruiksbelasting hetzelfde moet blijven. In de contourenbrief (zie ‘relevante documenten’) leest u meer over de argumentatie en de effecten van elk scenario.

Scenario I: geen dranken uitgezonderd.
Scenario II: alleen mineraalwater uitgezonderd.
Sceanario III: mineraalwater uitgezonderd. Zuivel en sojadranken met een laag suikergehalte uitgezonderd.
Scenario IVa: mineraalwater uitgezonderd. Zuivel en sojadranken uitgezonderd (ongeacht suikergehalte). Pure vruchten- en groentesappen belast met het laagste tarief.
Scenario IVb: mineraalwater uitgezonderd. Zuivel en sojadranken uitgezonderd (ongeacht suikergehalte). Pure vruchten- en groentesappen uitgezonderd.

Vraag
Welk scenario heeft het meest uw voorkeur en waarom?
Ik vind de keuze tussen scenario I en II lastig omdat ik de argumentatie om mogelijk mineraalwater te belasten in scenario I ( je kunt kraanwater drinken) wel begrijp. Toch kies ik voor scenario 2 omdat ik graag een consequente invulling zou zien van de belasting en dus alleen gebaseerd op suikergehalte, niet om allerlei andere overwegingen die hier niet toe doen.

Vraag4

Vraag
Welk scenario heeft het minst uw voorkeur en waarom?
Iedere uitzondering gebaseerd op oneigenlijke argumenten brengt weer extra redenen mee om te gaan sjoemelen en geitenpaadjes en Lobbysporen te zoeken. Het laatste scenario, IVb heeft de meeste onlogische uitzonderingen en zou dus moeten worden vermeden.

Vraag5

Toelichting
Het overheidsbeleid is ‘bier met alcohol moet altijd duurder zijn dan fris’. Als er een verbruiksbelasting op basis van suikergehalte komt, kan ervoor worden gekozen de bieraccijns te verhogen omdat het tarief voor frisdranken met veel suiker (zoals reguliere cola of energiedrank) anders hoger is dan de bieraccijns. Een andere mogelijkheid is om toe te staan dat alcoholhoudend bier lager belast kan zijn dan frisdrank met veel suiker. Het uitgangspunt dat bier altijd duurder moet zijn dan fris, geldt dan niet meer. Over deze afweging leest u meer in de contourenbrief (zie ‘relevante documenten’).

Vraag
Vindt u dat bier altijd hoger belast moet zijn dan alcoholvrije dranken, ook als die alcoholvrije dranken veel suiker bevatten? En maakt het daarbij voor u uit dat de accijns op alcoholhoudende bieren hierdoor omhoog gaat?
Mijn opinie over alcoholhoudende dranken speelt hierin zeker mee. Ik vind dat alcohol op dit moment een zeker zo belangrijke negatieve rol speelt voor de volksgezondheid. Het aantal mensen dat hier de wrange vluchten van plukt is al hoog genoeg. Hoewel ik ervoor zou willen pleiten om de verkoop van alcoholhoudende drank uit de supermarkt te weren is het zeker zo dat het verhogen van een accijns op suiker er niet toe zou moeten leiden dat het de belasting op de minstens zo schadelijke alcohol zou verlagen. Dus bier altijd hoger belasten en al die andere zoete alcoholhoudende drankjes om mensen richting alcohol gebruik te nudgen liefst nog zwaarden belasten.