Contourenbrief verbruiksbelasting van alcoholvrije dranken op basis van suikergehalte

Reactie

Naam	Anoniem
Plaats	Purmerend
Datum	16 mei 2024

Vraag1

Toelichting
Sinds 1993 heeft Nederland een verbruiksbelasting van alcoholvrije dranken, waaronder frisdrank, vruchten- en groentesappen en alcoholvrij bier. De huidige belasting heeft hetzelfde tarief voor alle dranken, of er nu veel of weinig suiker inzit. De overheid overweegt nu om een suikerbelasting op alcoholvrije dranken in te voeren. Dranken die geen of weinig suiker bevatten (zoals zero/light frisdrank en mineraalwater met een smaakje) zullen daardoor goedkoper worden dan nu, en dranken die veel suiker bevatten (zoals cola en energiedrank) duurder. De reden van deze suikerbelasting is het bevorderen van de gezondheid door het tegengaan van overgewicht.

Vraag
Vindt u dat de overheid overgewicht en obesitas moet bestrijden door de verbruiksbelasting van alcoholvrije dranken voortaan te baseren op het suikergehalte van de drank? Hierdoor worden dranken die geen of weinig suiker bevatten goedkoper dan nu, en dranken die veel suiker bevatten duurder dan nu.

Goed idee.

Vraag2

Toelichting
Het uitgangspunt bij de invoering van suikerbelasting is dat hetzelfde bedrag wordt opgehaald als nu. Naast het behalen van belastingopbrengsten komt er een extra doel bij met de omzetting naar een suikerbelasting: het bevorderen van de gezondheid door het tegengaan van overgewicht. Dit doel kan op twee manieren worden bereikt: consumenten kiezen vaker voor dranken waar minder suiker in zit en producenten verlagen de hoeveelheid suiker in hun dranken. Daarbij speelt dat alcoholvrije dranken natuurlijke en toegevoegde suikers kunnen bevatten. Voorbeelden van dranken met alleen natuurlijke suikers zijn melk en pure vruchten- en groentesappen. Voorbeelden van dranken waar tijdens de productie suiker wordt toegevoegd, zijn frisdrank en chocolademelk. De Gezondheidsraad adviseert zo min mogelijk suikers binnen te krijgen via dranken. Het maakt daarbij niet uit of het gaat om natuurlijke suikers of toegevoegde suikers. Dat komt omdat het lichaam de suikers op dezelfde wijze verwerkt, het maakt niet uit of het natuurlijke of toegevoegde suikers zijn. Daarnaast is het zo dat het eten van bijvoorbeeld fruit meer vult dan het drinken van sap. En je voor één glaasje sap meerdere stukken fruit nodig hebt. Zo krijg je ongemerkt in korte tijd veel suikers binnen als je sap drinkt in plaats van dat je fruit eet.

Vraag
Vindt u dat de belasting moet gelden voor alle alcoholvrije dranken, ongeacht of die natuurlijke of toegevoegde suikers bevatten? Of moet de belasting alleen gelden voor dranken met toegevoegde suikers, met als gevolg dat de prijs voor deze dranken extra sterk stijgt?

Suiker is suiker, calorieen zijn calorieen.
Wanneer je eenvoudig veel calorieen binnen kan krijgen is het ook eenvoudig om meer calorieen binnen te krijgen dan je verbrandt. Waar die suikers precies vandaan komen is niet relevant.
De belasting moet dus voor alle suikers gelden.

Vraag3

Toelichting bij vragen 3 en 4
In de contourenbrief zijn vijf mogelijke scenario’s van de belasting uitgewerkt (scenario I, II, III, IVa en IVb). In scenario I vallen alle alcoholvrije dranken onder belasting en zijn er geen uitzonderingen. Vervolgens worden in de scenario’s daarna steeds meer dranken van de belasting uitgezonderd. Over die uitgezonderde dranken hoeft dus geen verbruiksbelasting te worden betaald, maar de belasting op andere dranken zal dan hoger worden. Dit komt omdat de totale opbrengst van deze verbruiksbelasting hetzelfde moet blijven. In de contourenbrief (zie ‘relevante documenten’) leest u meer over de argumentatie en de effecten van elk scenario.

Scenario I: geen dranken uitgezonderd.
Scenario II: alleen mineraalwater uitgezonderd.
Sceanario III: mineraalwater uitgezonderd. Zuivel en sojadranken met een laag suikergehalte uitgezonderd.
Scenario IVa: mineraalwater uitgezonderd. Zuivel en sojadranken uitgezonderd (ongeacht suikergehalte). Pure vruchten- en groentesappen belast met het laagste tarief.
Scenario IVb: mineraalwater uitgezonderd. Zuivel en sojadranken uitgezonderd (ongeacht suikergehalte). Pure vruchten- en groentesappen uitgezonderd.

Vraag
Welk scenario heeft het meest uw voorkeur en waarom?

Op macro niveau wordt er steen en been geklaagd over regeldruk. Er moeten minder regels komen. Maar zodra puntje bij paaltje komt willen er toch steeds allerlei belangengroepen uitzonderingen, mitsen en maren in de regels verwerkt zien. Dat maakt het onnodig ingewikkeld en creeert loopholes waar altijd gebruik van gemaakt gaat worden. Dat is nu al te zien door het toevoegen van een fractie zuivel aan diverse suikerhoudende dranken waar voorheen geen zuivel doorheen zat. Het afdichten van dergelijke loopholes creeert een kat en muis spel waarbij je als wetgever altijd achter de feiten aanloopt. Bovendien ontstaan er dan doorgaans nog meer regels.
Hou het simpel. Scenario 1. Geen gemits, geen gemaar. Voor iedereen duidelijk. Voor bedrijven, en, niet onbelangrijk: vooral ook voor de burger. Die zit er immers niet op zicht te wachten om eerst een doctoraal te moeten behalen om de nieuwe regels te begrijpen.

Vraag4

Vraag
Welk scenario heeft het minst uw voorkeur en waarom?

IVa. Die is het ingewikkeldst. Bovendien geef je met een dergelijk scenario het signaal af dat je open staat om de regels aan te passen met allerlei mitsen en maren. Belangengroepen zijn, net als kleine kinderen, gebaat bij duidelijkheid. Burgers trouwens ook. We zijn allemaal kinderen.

Vraag5

Toelichting
Het overheidsbeleid is ‘bier met alcohol moet altijd duurder zijn dan fris’. Als er een verbruiksbelasting op basis van suikergehalte komt, kan ervoor worden gekozen de bieraccijns te verhogen omdat het tarief voor frisdranken met veel suiker (zoals reguliere cola of energiedrank) anders hoger is dan de bieraccijns. Een andere mogelijkheid is om toe te staan dat alcoholhoudend bier lager belast kan zijn dan frisdrank met veel suiker. Het uitgangspunt dat bier altijd duurder moet zijn dan fris, geldt dan niet meer. Over deze afweging leest u meer in de contourenbrief (zie ‘relevante documenten’).

Vraag
Vindt u dat bier altijd hoger belast moet zijn dan alcoholvrije dranken, ook als die alcoholvrije dranken veel suiker bevatten? En maakt het daarbij voor u uit dat de accijns op alcoholhoudende bieren hierdoor omhoog gaat?

Dat beleid impliceert dat alcohol schadelijker is dan suiker.
Een volume-eenheid bier met 5 vol% alcohol wordt dan schadelijker geacht dan eenzelfde volume-eenheid suikerdrank met 50 vol% suiker.
Het lijkt me interessant om te zien wat het met een tweeling doet waarbij een persoon elke dag een glas bier met 5 vol% alcohol drinkt, en de ander elke dag een glas suikerwater met 50vol% suiker. Elke dag.
Mijn hypothese is dat alcohol niet zonder meer schadelijker is dan suiker. Daaruit volgt dan ook dat bier met alcohol niet per definitie altijd duurder moet zijn dan fris.

Overigens kan ook de alcoholaccijns eenvoudiger. Een vast bedrag per zuivere liter alcohol. Ongeacht of het nu om bier, wijn, of gedestilleerde drank gaat. Een dergelijke vereenvoudiging zou evt misbruikt kunnen worden om alcoholhoudende drank (grosso modo) alsnog duurder te laten uitvallen dan suikerhoudende drank.
Hoe hoger de accijns per liter alcohol en/of kilo suiker, hoe sterker de incentive is om van beide grondstoffen de aanwezigheid in het eindproduct te minimaliseren.
Uiteraard kan er evt progressiviteit toegevoegd worden door met schijven te werken zoals bij de inkomstenbelasting wordt gedaan. Daar wordt het systeem wel iets ingewikkelder van, maar nog altijd minder ingewikkeld dan allerlei uitzonderingen, en loopholes.