Contourenbrief verbruiksbelasting van alcoholvrije dranken op basis van suikergehalte

Reactie

Naam	COBALA Good Care Feels Better (Dr ir CCAM Peeters)
Plaats	Utrecht
Datum	5 juni 2024

Vraag1

Toelichting
Sinds 1993 heeft Nederland een verbruiksbelasting van alcoholvrije dranken, waaronder frisdrank, vruchten- en groentesappen en alcoholvrij bier. De huidige belasting heeft hetzelfde tarief voor alle dranken, of er nu veel of weinig suiker inzit. De overheid overweegt nu om een suikerbelasting op alcoholvrije dranken in te voeren. Dranken die geen of weinig suiker bevatten (zoals zero/light frisdrank en mineraalwater met een smaakje) zullen daardoor goedkoper worden dan nu, en dranken die veel suiker bevatten (zoals cola en energiedrank) duurder. De reden van deze suikerbelasting is het bevorderen van de gezondheid door het tegengaan van overgewicht.

Vraag
Vindt u dat de overheid overgewicht en obesitas moet bestrijden door de verbruiksbelasting van alcoholvrije dranken voortaan te baseren op het suikergehalte van de drank? Hierdoor worden dranken die geen of weinig suiker bevatten goedkoper dan nu, en dranken die veel suiker bevatten duurder dan nu.

Nee. In de huidige verbruiksbelasting worden frisdrank met toegevoegde geraffineerde suikers en pure fruitsappen gelijk gesteld. Op basis van wetenschappelijke studies

Wetenschappelijke studies hebben aangetoond dat Pure fruitsappen gezondheid bevorderende eigenschappen hebben. Het is niet juist wanneer pure fruitsappen gelijk gesteld worden met frisdrank waar geraffineerde suikers aan toegevoegd worden. Het proefschrift van dr F Scheffers dat in december 2023 verscheen "Pure Fruit Juices and chronic diseases" wijst in dezelfde richting.
De meeste landen (ook UK) met een suikertaks hebben fruitsappen uitgezonderd van de suikertaks

Een verbruiksbelasting op basis van suikergehalte zou betekenen dat dranken met toegevoegde kunstmatige zoetstoffen (0 suiker) niet belast worden. Dit terwijl studies met kunstmatige zoetstoffen als splenda en aspartaam wijzen op mogelijke schadelijke effecten voor de gezondheid door een verandering van de darmflora en gewicht juist kan toenemen. Ook de WHO raadt gebruik van deze stoffen af.

Zie bijgevoegd document

Vraag2

Toelichting
Het uitgangspunt bij de invoering van suikerbelasting is dat hetzelfde bedrag wordt opgehaald als nu. Naast het behalen van belastingopbrengsten komt er een extra doel bij met de omzetting naar een suikerbelasting: het bevorderen van de gezondheid door het tegengaan van overgewicht. Dit doel kan op twee manieren worden bereikt: consumenten kiezen vaker voor dranken waar minder suiker in zit en producenten verlagen de hoeveelheid suiker in hun dranken. Daarbij speelt dat alcoholvrije dranken natuurlijke en toegevoegde suikers kunnen bevatten. Voorbeelden van dranken met alleen natuurlijke suikers zijn melk en pure vruchten- en groentesappen. Voorbeelden van dranken waar tijdens de productie suiker wordt toegevoegd, zijn frisdrank en chocolademelk. De Gezondheidsraad adviseert zo min mogelijk suikers binnen te krijgen via dranken. Het maakt daarbij niet uit of het gaat om natuurlijke suikers of toegevoegde suikers. Dat komt omdat het lichaam de suikers op dezelfde wijze verwerkt, het maakt niet uit of het natuurlijke of toegevoegde suikers zijn. Daarnaast is het zo dat het eten van bijvoorbeeld fruit meer vult dan het drinken van sap. En je voor één glaasje sap meerdere stukken fruit nodig hebt. Zo krijg je ongemerkt in korte tijd veel suikers binnen als je sap drinkt in plaats van dat je fruit eet.

Vraag
Vindt u dat de belasting moet gelden voor alle alcoholvrije dranken, ongeacht of die natuurlijke of toegevoegde suikers bevatten? Of moet de belasting alleen gelden voor dranken met toegevoegde suikers, met als gevolg dat de prijs voor deze dranken extra sterk stijgt?

Wanneer het uitgangspunt is dat hetzelfde bedrag wordt opgehaald dan nu is mijn voorstel om de belasting te baseren op toegevoegde geraffineerde suikers en kunstmatige zoetstoffen.

Puur fruitsap kan gezien de gezondheid bevorderende effecten buiten de wet verbruiksbelasting niet alcoholische dranken gehouden worden. Nederland is een van de weinige landen waar puur fruitsap is opgenomen in een suikertaks (verbruiksbelasting). Puur fruitsap zou weer terug kunnen komen in de Schijf van 5 met de aanbeveling van beperkte consumptie. Zie Podcast I'm a Foodie, 13 december 2023

Wanneer het doel van de overheid is gezondheid bevordering van de samenleving is mijn advies een holistische aanpak en de wet verbruiksbelasting op te heffen zoals in Denemarken 1 jaar na invoering van de vet taks .(zie bijgevoegd document)

Vraag3

Toelichting bij vragen 3 en 4
In de contourenbrief zijn vijf mogelijke scenario’s van de belasting uitgewerkt (scenario I, II, III, IVa en IVb). In scenario I vallen alle alcoholvrije dranken onder belasting en zijn er geen uitzonderingen. Vervolgens worden in de scenario’s daarna steeds meer dranken van de belasting uitgezonderd. Over die uitgezonderde dranken hoeft dus geen verbruiksbelasting te worden betaald, maar de belasting op andere dranken zal dan hoger worden. Dit komt omdat de totale opbrengst van deze verbruiksbelasting hetzelfde moet blijven. In de contourenbrief (zie ‘relevante documenten’) leest u meer over de argumentatie en de effecten van elk scenario.

Scenario I: geen dranken uitgezonderd.
Scenario II: alleen mineraalwater uitgezonderd.
Sceanario III: mineraalwater uitgezonderd. Zuivel en sojadranken met een laag suikergehalte uitgezonderd.
Scenario IVa: mineraalwater uitgezonderd. Zuivel en sojadranken uitgezonderd (ongeacht suikergehalte). Pure vruchten- en groentesappen belast met het laagste tarief.
Scenario IVb: mineraalwater uitgezonderd. Zuivel en sojadranken uitgezonderd (ongeacht suikergehalte). Pure vruchten- en groentesappen uitgezonderd.

Vraag
Welk scenario heeft het meest uw voorkeur en waarom?

Scenario IVb Hier wordt door mij bedoeld alcoholvrije dranken zonder toegevoegde geraffineerde suikers of kunstmatige zoetstoffen

Natuurlijke dranken die het meest opneembare gunstige voedingsstoffen /nutriënten bevatten en gezondheid kunnen bevorderen

Vraag4

Vraag
Welk scenario heeft het minst uw voorkeur en waarom?

Scenario I

Pure Fruitsappen en zuivel bevatten essentiële voedingsstoffen die nodig zijn voor een gezond leven.

Het vrijstellen van verbruiksbelasting op frisdranken met toegevoegde kunstmatige zoetstoffen die als nul suikergehalte gezien worden draagt niet bij aan gezondheidsbevordering

Vraag5

Toelichting
Het overheidsbeleid is ‘bier met alcohol moet altijd duurder zijn dan fris’. Als er een verbruiksbelasting op basis van suikergehalte komt, kan ervoor worden gekozen de bieraccijns te verhogen omdat het tarief voor frisdranken met veel suiker (zoals reguliere cola of energiedrank) anders hoger is dan de bieraccijns. Een andere mogelijkheid is om toe te staan dat alcoholhoudend bier lager belast kan zijn dan frisdrank met veel suiker. Het uitgangspunt dat bier altijd duurder moet zijn dan fris, geldt dan niet meer. Over deze afweging leest u meer in de contourenbrief (zie ‘relevante documenten’).

Vraag
Vindt u dat bier altijd hoger belast moet zijn dan alcoholvrije dranken, ook als die alcoholvrije dranken veel suiker bevatten? En maakt het daarbij voor u uit dat de accijns op alcoholhoudende bieren hierdoor omhoog gaat?

Uit diverse wetenschappelijke studies blijkt dat het beïnvloeden van gedrag door het instellen van een verbruiksbelasting slechts beperkt effect heeft op de gezondheid en negatieve effecten op sociaal economische aspecten .

Het kan kosten-effectiever zijn gezondheidsvaardigheden te bevorderen door voorlichting, scholing etc..

Zie bijgevoegd document

Bijlage