Open Erfgoedstandaard (standaard voor vastleggen en uitwisselen van data van het gebouwde erfgoed)

Reactie

Vraag1

We hebben de erfgoedstandaard in deze consultatie bekeken vanuit twee rollen van Geonovum: algemene geo-standaardisatie met de focus op informatie-modellering en de rol van ontwikkelaar en beheerder van een aantal Omgevingswet standaarden.

We zijn ben blij met het initiatief om tot een afgesproken vocabulaire en data (of informatie)model te komen voor het delen van informatie over cultureel erfgoed. Na de specificaties gelezen te hebben vragen we ons wel af in welke fase van ontwikkeling deze standaard is. Samenvattend zijn wij van mening dat deze versie nog geen garantie op interoperabiliteit in semantiek en techniek geeft en het nog te vroeg is om dit al als nationale standaard te publiceren.

Er missen in de voorgelegde versie van de erfgoedstandaard een aantal zaken zoals:
- Gedegen afstemming met en toepassing van andere standaarden met name de basis geo-standaard NEN 3610. De erfgoedstandaard mist daardoor de aansluiting met de methodiek en mogelijk ook inhoud van andere domeinstandaarden zoals BGT, BAG en de nieuwe omgevingswetstandaarden.
- NEN 3610 en MIM zijn beide standaarden die meegenomen zouden moeten worden in de ontwikkeling van de erfgoedstandaard. Beide staan ook op de lijst van het forum.
- De DSO heeft aansluitvoorwaarden voor dataproducten die via de DSO worden gepubliceerd. In de huidige versie is er geen relatie met deze aansluitvoorwaarden.
- Onderdeel van de aansluitvoorwaarden is ook afstemming met CIMOI, informatiemodel omgevingsinformatie. Dit geeft een informatiekundig kader voor binnen de DSO gepubliceerde dataproducten. Het model (of de voorziening) heeft nu geen relatie met het CIMOI.

De antwoorden op de andere vragen ondersteunen deze mening.

Er is een bijlage bijgevoegd met een meer gedetailleerde review op de inhoud van het model.

Vraag2

Mogelijk toevoegen, vastleggen, uitwisselen en publiceren van data.

Er wordt niet expliciet aangegeven dat archeologische erfgoed en Rijks(vastgoed) monumenten niet onder het toepassingsgebied vallen. Als dit zo is moet dat wel expliciet worden vermeld.

Vraag3

Een paar punten.
- Ik begrijp dat archeologisch erfgoed en rijksmonumenten niet onder deze standaard vallen. De naam erfgoedstandaard is dan wel heel algemeen. Daarnaast lees of zie ik weinig afstemming met die twee niet omvattende (sub)domeinen. Hier valt denk ik winst te behalen door dat wel te doen.
- De standaard omvat niet de rijksmonumenten maar kan wel gebruikt worden voor registratie van Rijksvastgoed op gemeentegrond. Dat is mooi maar dat lijkt op een dubbele registratie. Gebruik of verwijs naar informatie uit registraties die er al zijn. In het algemeen en voor het DSO in het bijzonder is ontsluiting van informatie in meerdere registraties niet gewenst.
- De standaard is nog een papieren standaard met semantische definities en structuur. Een gestandaardiseerd implementatie in technisch uitwisselformaat is er nog niet. Dat is wel nodig als er data uitwisselkoppelvlakken, o.a. tussen gemeenten en registratie en registratie en DSO nodig is. Een mooie volgende stap.
- Er zijn weliswaar waarschijnlijk geen concurrerende standaarden maar wel gerelateerde standaarden. Afstemming hiermee is belangrijk voor het verkrijgen van een stelsel van domeinstandaarden die in semantiek en methode op elkaar zijn afgestemd. Dat helpt de implementatie en integratie in de nationale en ook gemeentelijke gegevenshuishouding.
- De erfgoedstandaard noemt zowel vocabulaire als structuur als standaardisatie-onderwerp. Dat is ook zo maar kan beter apart gepositioneerd worden als vocabulaire (of begrippenkader) en informatiemodel. Voor beide zijn er nationale standaarden en methoden waarop men kan aansluiten, dat is nog niet gebeurd. De erfgoedstandaard spreekt daar wel al over maar moet dat nog verder ontwikkelen.
- Aansluiting met nationale en internationale standaarden is er nog niet. Deze aansluiting is met het formaat en methode waarmee de standaard nu beschreven is ook nog moeilijk te realiseren. De huidige publicatie is wat dat betreft nog te weinig zelfstandig (in de ICT wereld) leesbaar.
- Toegevoegde waarde is er zeker omdat een (sub)domein zich heeft georganiseerd om geharmoniseerd gegevens te delen. De toegevoegde waarde kan echter toenemen door dat beter te laten aansluiten op gestandaardiseerde methoden. Deze stap moet nog worden gezet.
- andere punten bij vraag 4

Vraag4

- Het ontwikkelproces lijkt open gevoerd maar heeft een beperkt aantal partijen die actief betrokken zijn. Niet duidelijk is de nationale dekking en betrokkenheid van de stakeholders.
- Afstemming en relatie met DSO wordt genoemd maar is te weinig concreet terug te vinden in de documentatie en het resultaat.
- De beheer en uitrol inspanning en capaciteit van de beheerorganisatie is niet helemaal duidelijk. Je zou verwachten dat er al een nationale consultatie van de standaard is geweest binnen de context van het erfgoeddomein en dat daarna een aanvraag bij het forum standaardisatie wordt ingediend.
- Een vraag die opkomt is wat de status van de beheerorganisatie binnen het erfgoed werkveld is. Is die voldoende erkend en geborgd en wordt het hele werkveld gerepresenteerd?
- De standaard is nog niet gedeeld met leveranciers. Als leveranciers een rol hebben in het gebruik en toepassing is het wel essentieel dat ook zij worden geconsulteerd. In deze fase als papieren standaard mogelijk nog iets te vroeg maar de structuur die op papier bepaald is bepaalt de structuur van de implementatie. Leveranciers zijn gebaat bij gestandaardiseerde en consequente methoden over verschillende domeinstandaarden heen.
- Interoperabiliteit op inhoud en zeker op methodiek is op dit moment nog onvoldoende gegarandeerd. Betere aansluiting bij nationale standaarden zoals NEN 3610, MIM is een belangrijke volgende stap.

Het besluit tot (verplicht) gebruik (adaptatie en toepassing) van de erfgoedstandaard moet in een proces tussen relevante stakeholders tot stand komen. Dat is niet noodzakelijkerwijs de samengestelde expertgroep.

De oproep tot gestandaardiseerde representatie en implementatie specificaties ondersteun ik helemaal. Ik zou de standaard daarna pas opnemen op de lijst.

Vraag5

We waren als Geonovum graag betrokken geweest bij de expertsessie vanuit de geo-standaardisatie expertise en vanuit de standaarden Omgevingswet. Het laatste is ons wel gevraagd maar was op te korte termijn. Beide expertises hadden ook al in het ontwikkeltraject gevraagd kunnen worden.

Bijlage