Aanpak Fiscale Regelingen

Reactie

Naam Vakcentrale voor Professionals (VCP) (drs. N. van Holstein)
Plaats Den Haag
Datum 9 april 2023

Vraag1

Wat is uw achtergrond? Reageert u bijvoorbeeld als particulier, als ondernemer, namens een onderneming, namens een organisatie, of iets anders?
De Vakcentrale voor Professionals (VCP) is een centrale werknemersorganisatie, een vereniging van werknemersorganisaties en vakbonden in marktsectoren en (semi-)publieke sectoren.
Wij signaleren dat het inkomen van middengroepen onder druk staat, mede door fiscaal beleid. Huishoudens hebben behoefte aan uitgavenzekerheid. De arbeidsparticipatie wordt belemmerd door de marginale druk.

Vraag2

Zie bijlage 3 voor een overzicht van fiscale regelingen.
Bent u bekend met het bestaan/begrip van fiscale regelingen? En met welke fiscale regelingen heeft u of uw organisatie/onderneming te maken?
De werkenden die wij vertegenwoordigen hebben allereerst te maken met loon- en inkomstenbelasting en daarmee samenhangende regelingen. Voor wat betreft de bestedingsruimte van deze huishoudens zijn onder meer omzetbelasting en energiebelasting relevant.

Vraag3

Hoe kijkt u aan tegen het belang van een eenvoudiger belastingstelsel door fiscale regelingen aan te passen? U kunt hierbij bijvoorbeeld denken aan: een voorkeur voor algemene lagere belastingtarieven in plaats van meer specifieke fiscale voordelen voor bepaalde doelgroepen, begrijpelijkheid/uitvoerbaarheid van het belastingstelsel door minder fiscale uitzonderingen, rechtvaardigheid waardoor juist wel specifieke fiscale regelingen nodig kunnen zijn of iets andersvanuit het perspectief van burgers, samenleving of bedrijven.
De VCP pleit in lijn met het SER MLT voor verlagen van de lasten op arbeid, waardoor het besteedbaar inkomen toeneemt. De relatief hoge marginale tarieven op arbeidsinkomsten, vooral voor groepen in het midden van de inkomensverdeling, werken verstorend op de arbeidsdeelname arbeidsmarkt en ontmoedigen (meer uren) werken. Er moeten positief stimulerende prikkels komen om te scholen en te ontwikkelen wanneer de werknemer eigen regie wil nemen, onder meer in de fiscaliteit.
Een begrijpelijk belastingstelsel is belangrijk voor het draagvlak, maar eenvoud mag niet ten koste gaan van een rechtvaardige inkomensverdeling. De VCP staat voor een redelijke verdeling van inkomens: daarbij stellen wij de nivelleringsdrang aan de kaak. Verschil in functie, verantwoording, ervaring, kennis en vaardigheden rechtvaardigt inkomensverschillen. De afgelopen decennia zijn veel fiscale regelingen voor werknemers verdwenen of verminderd, zodat er in de draagkracht steeds minder rekening gehouden wordt met kosten voor bijvoorbeeld het verwerven van arbeid. Bij de vaststelling van de draagkracht dient een deel van het inkomen dat het individu of het gezin in staat moet stellen in zijn primaire levensbehoeften te voorzien, voor de belastingheffing buiten beschouwing gelaten worden.

Vraag4

Hoe kijkt u aan tegen het belang om fiscale regelingen aan te passen/beperken om de uitvoering van het belastingstelsel voor de Belastingdienst simpeler te maken?
Het aanpassen en beperken van fiscale regelingen om de uitvoering van het belastingstelsel voor de belastingdienst simpeler te maken mag niet voorbijgaan aan de onderliggende doelstellingen van fiscale regelingen en de rechtvaardigheid (zie vorige vraag).
De publieke dienstverlening heeft een nieuw perspectief nodig: een perspectief van vertrouwen in burgers. De overheid moet vanuit haar rol naast en ten dienste staan van burgers. Een burger mag nooit in de knel raken door de overheid of het recht worden ontzegd wanneer de overheid verkeerd handelt. Professionals moeten niet bekneld worden door regels om invulling te geven aan deze primaire overheidsrol. Om de knelpunten in de publieksdienstverlening aan te pakken en de benodigde kwaliteitsslag te maken zijn extra en langdurige investeringen nodig om opgelopen achterstanden in te lopen.

Vraag5

Een aanpassing van het belastingstelsel kan mogelijk financiële middelen opleveren voor de schatkist. Hoe vindt u dat deze middelen moeten worden besteed, bijv. aan lagere lasten voor dezelfde doelgroep die minder voordeel geniet door de aanpassing, of aan een subsidieregeling voor dezelfde doelgroep die minder voordeel geniet door de aanpassing, of aan lagere belastingen voor iedereen, of iets anders?
Wanneer een aanpassing van het belastingstelsel middelen oplevert moet er vooral gekeken worden hoe de lasten op arbeid zo verlaagt kunnen worden dat het besteedbaar huishoudinkomen toeneemt, met name ook van middengroepen.

Vraag6

Fiscale regelingen worden door het ministerie van Financiën beoordeeld op een aantal criteria om tot een ordening of prioritering te komen. Het gaat om:
- doeltreffendheid (de mate waarin het beoogde maatschappelijke effect/doel ook daadwerkelijk wordt behaald);
- doelmatigheid (het realiseren van het beoogde maatschappelijke effect/doel met een zo beperkt mogelijke inzet van middelen);
- complexiteit regeling in de uitvoering en/of mogelijkheid tot handhaving;
- uitlegbaarheid, foutief gebruik, of belasting van het doenvermogen van belastingplichtigen;
- actualiteit beleidsdoel/onderbouwing voor overheidsingrijpen.

Mist u hierbij elementen/overwegingen waarmee wij rekening zouden moeten houden? Kunt u dit toelichten?
Belangrijker dan de criteria waarop het ministerie van Financiën aangeeft fiscale regelingen te beoordelen (doeltreffendheid, doelmatigheid, complexiteit, uitlegbaarheid, actualiteit beleidsdoel) zijn een eerlijke toepassing van de rechts- en verdelingsbeginselen. Het is opvallend dat de doelstellingen, zoals die bij verschillende fiscale regelingen geformuleerd worden, voorbij gaan aan de oorspronkelijke doestellingen. Er lijkt een omdraaiing te zijn van de argumentatie. Over fiscale regelingen wordt gesproken in termen van kosten en gemiste inkomsten, terwijl het vaak correcties betreft in verband met een rechtvaardige belastingheffing naar draagkracht. De doelstelling van algemene heffingskorting wordt omschreven met ‘inkomensondersteuning’ terwijl het een draagkrachtcorrectie is voor kosten van levensonderhoud, die daarom vrijgesteld zijn van belastingheffing. De doelstelling van de arbeidskorting wordt omschreven met ‘stimuleren van arbeidsparticipatie’ terwijl het in eerste instantie een draagkrachtcorrectie is voor kosten van het verwerven van arbeid.

Vraag7

Kunt u toelichten welke fiscale regeling(en) volgens u tegen het licht zouden moeten worden gehouden?
(Onderdelen van) regelingen die bijdragen aan een hoge marginale druk zouden tegen het licht gehouden moeten worden. Bijvoorbeeld de inkomensafhankelijke afbouw van de arbeidskorting en algemene heffingskorting.

Vraag8

Kunt u toelichten welke fiscale regelingen volgens u kunnen worden afgeschaft?
De overheid moet terughoudend zijn met het beïnvloeden van gedrag via het belastingstelsel. Anders wordt het stelsel onnodig complex en daarmee lastiger uitvoerbaar en moeilijker te overzien voor burgers en bedrijven.

Vraag9

Kunt u toelichten welke fiscale regelingen volgens u absoluut moeten blijven bestaan of zeer beperkt zouden kunnen worden aangepast?
De pensioenaftrek moet absoluut blijven bestaan. De pensioenaftrek betreft geen inkomstenderving, maar een toepassing van de omkeerregel. Pensioen betreft uitgesteld loon en belasting daarover wordt geheven over de pensioenuitkering. De doelstelling daarbij een adequaat pensioen na pensioengerechtigde leeftijd. Nu zien we al dat met name de middeninkomens en hogere inkomens te maken krijgen met steeds lagere vervangingsratio’s en de adequaatheid van pensioen binnen steeds meer regelingen onder druk komt te staan. De VCP zou liever zien dat het gehele inkomen weer pensioengevend wordt gemaakt en er niet langer sprake is van een aftopping, zoals die geldt vanaf 1 januari 2015.

Vraag10

Voor welk thema vindt u het van het grootste belang dat er fiscale regelingen bestaan? U kunt bijvoorbeeld denken aan woningmarkt, familiebedrijven, innovatie, overige ondernemersregelingen, (internationale) concurrentiepositie, milieu/klimaat (autoregelingen, energiebelasting), inkomensondersteuning (zoals heffingskortingen), omzetbelasting.
Het is van het grootste belang dat er fiscale regelingen bestaan die werknemers in staat stellen hun inkomen door arbeid te verwerven en in welzijn en levensonderhoud van het huishouden te voorzien. Bij de bepaling van de draagkracht moet met deze factoren rekening gehouden worden. Er moeten positief stimulerende prikkels komen om te scholen en te ontwikkelen wanneer de werknemer eigen regie wil nemen, onder meer in de fiscaliteit. Wanneer de werkgever woon-werkverkeer onvoldoende faciliteert of andere met werk samenhangende kosten onvoldoende vergoed moet er een fiscale regeling zijn om draagkracht te corrigeren.

Vraag11

Wilt u nog iets toelichten waarover geen vraag is gesteld?
Voor wat betreft nivellering en marginale druk verwijs ik naar het opiniestuk in de Telegraaf d.d.
12 oktober 2022 ‘De nivellering is totaal doorgeslagen’: https://www.vcp.nl/wp-content/uploads/2022/10/kwestie.pdf
Zie overigens de toelichting op een aantal relevante regelingen op gebied van werk en besteedbaar inkomen.