Het eerste concept van het Nederlandse herstel- en veerkrachtplan (HVP)

Reactie

Naam Anoniem
Plaats Delft
Datum 5 mei 2022

Vraag1

In het bijgevoegde eerste conceptplan staan 39 maatregelen, bestaande uit 23 investeringsplannen en 16 hervormingen. Het eerste conceptplan heeft daarmee een voorlopige omvang van EUR 7,7 mld. Alle ministeries hebben bijgedragen aan dit concept, waardoor het bredere hervormingsverhaal van Nederland goed naar voren komt. Omdat het Nederlandse HVP wordt gebruikt om reeds begrote of in het coalitieakkoord gedekte maatregelen te financieren draagt het integraal bij aan het realiseren van de plannen en ambities van dit kabinet. Het eerste conceptplan leunt dan ook op een aantal thema’s die voor het kabinet van groot belang zijn, zoals klimaatverandering, volkshuisvesting en de arbeidsmarkt. Ook wordt geïnvesteerd in digitalisering, onderwijs en zorg.

Wat is uw reactie op het eerste concept van het Nederlandse Herstel- en Veerkrachtplan?
De Europese herstel- en veerkrachtfaciliteit biedt ruimte voor investeringen die gericht zijn op het vergroten van onder meer duurzaamheid en macro-economische stabiliteit. Daarom is het goed dat het Nederlandse voorstel inzet op het waarmaken van de groene transitie in Nederland.

Het Hyperloop Development Program ziet in het bijzonder kansen voor innovatie die bijdraagt aan duurzaam economisch herstel en waarvoor lange termijninvesteringen benodigd zijn. Nationale financiële middelen zijn hiervoor slechts in beperkte mate beschikbaar. Daarom vragen we het kabinet te overwegen om niet uitsluitend reeds begrote of in het coalitieakkoord gedekte maatregelen te financieren met HVF-middelen, maar de ambitie te verbreden naar investeringen in hoogwaardige innovatie die duurzaam economisch herstel in stroomversnelling brengt - waaronder hyperloopontwikkeling.

Vraag2

Het conceptplan behelst een robuust pakket aan maatregelen die gericht de groene transitie in Nederland bevorderen. Zo worden bijvoorbeeld de auto- en energiebelastingen hervormd en worden de CO2-heffing voor de industrie en de vliegbelasting aangescherpt. Deze hervormingen zullen onder andere tot een significante emissiereductie leiden. Ook wordt met dit conceptplan de stikstofproblematiek geadresseerd met maatregelen die de stikstofuitstoot in de agrarische, mobiliteits- en industriesector verminderen. Verder zijn maatregelen opgenomen die gericht zijn op natuurherstel en –verbetering. Met opname van investeringen als Wind op Zee, waarmee de duurzame opwekcapaciteit wordt vergroot, wordt de broeikasuitstoot verminderd en de energietransitie gefaciliteerd.

Wat vindt u van deze investeringen en hervormingen? Zijn er specifiek investeringen of hervormingen waar u op zou willen reageren? Zo ja, wat is hierop uw reactie?
We beoordelen de inzet op het waarmaken van de groene transitie in Nederland, met als speerpunt een significante emissiereductie, als zeer positief. Hieraan dienen investeringen in de realisatie van de hyperloop te worden toegevoegd, omdat de hyperloop substantieel kan bijdragen aan het tegengaan van klimaatverandering binnen de mobiliteits- en transportsector. Een Europees hyperloopnetwerk kan tot 160 miljoen ton CO2 per jaar besparen, vergelijkbaar met de totale CO2-uitstoot in Nederland op jaarbasis.

Daarnaast heeft de hyperloop geen schadelijke uitstootgassen, zoals (ultra-)fijnstof, en is er geen sprake van geluid dat leidt tot ernstige hinder voor omwonenden. Bovendien komt er tijdens de installatie en operatie van het netwerk weinig tot geen stikstof vrij.

Vraag3

Nederland blijft fors investeren in digitalisering. Zo zijn projecten in dit eerste conceptplan opgenomen die zich richten op het versterken van de digitale vaardigheden van de (toekomstige) Nederlandse beroepsbevolking, ten goede van het groeipotentieel en de weerbaarheid van de economie. Ook wordt geïnvesteerd in veilige, slimme en duurzame mobiliteit, in kunstmatige intelligentie en in de ontwikkeling van quantum technologie. De Nederlandse strafrechtketen wordt verder gedigitaliseerd en dat biedt kansen om werk effectiever en efficiënter te doen, onder andere door de administratieve lasten en fouten in registraties terug te dringen en nieuwe manieren van werken te realiseren. Maatschappelijk biedt het kansen om professionals en burgers een betere informatiepositie te geven. Breder wordt het informatiebeheer van de overheid (digitaal) herijkt, zodat de transparantie en vindbaarheid daarvan toeneemt.

Wat vindt u van deze investeringen en hervormingen? Zijn er specifiek investeringen of hervormingen waar u op zou willen reageren? Zo ja, wat is hierop uw reactie?
Investeringen in digitalisering en veilige, slimme en duurzame mobiliteit juichen we toe. Hyperloopontwikkeling sluit hier naadloos op aan en is onderdeel van de deeptech sector in Nederland. Indien de omvang van de hyperloop 10.000 km in Europa omvat (slechts 5% van het huidige Europese spoornetwerk) zal dit al kunnen resulteren in een marktpotentieel van €300 miljard. Dit komt ten goede van het groeipotentieel en de weerbaarheid van de Nederlandse economie.

Vraag4

Dit kabinet zet in op het verbeteren van de beschikbaarheid, de betaalbaarheid en de kwaliteit van wonen. Om het woningtekort tegen te gaan zijn er tot 2030 ongeveer 900.000 woningen extra nodig. Dat betekent dat er ongeveer 100.000 woningen per jaar moeten worden gebouwd. De woningbouwimpuls gebruiken we om een deel van de woningbouwopgave te stimuleren. Tevens worden de verstoringen op de woningmarkt verminderd doordat de verruimde schenkingsvrijstelling eigen woning wordt geschrapt én door de leegwaarderatio af te schaffen, waardoor de belasting van het rendement op verhuurde woningen in box 3 meer zal gaan aansluiten bij de praktijk. Dit in aanloop naar het nieuwe stelsel box 3 werkelijk rendement.

Wat vindt u van deze investeringen en hervormingen? Zijn er specifiek investeringen of hervormingen waar u op zou willen reageren? Zo ja, wat is hierop uw reactie?
Het verbeteren van de beschikbaarheid, de betaalbaarheid en de kwaliteit van wonen is één van de uitdagingen waarmee de hyperloop een verschil kan maken. De hyperloop draagt bij aan de oplossingen voor huisvesting in Nederland door dunbevolkte gebieden snel te verbinden met dichtbevolkte gebieden. Het vervoersmiddel verkort de reistijd voor reizigers aanzienlijk. Een reis tussen bijvoorbeeld Amsterdam en Groningen duurt voortaan 30 minuten met de hyperloop in plaats van ruim twee uur met de Intercitytrein. Daarmee wordt bijgedragen aan een oplossing voor toekomstige huisvesting, omdat mensen fysiek op grotere afstand van hun werk kunnen wonen. Mensen zullen meer in dunbevolkte gebieden wonen en alsnog zeer snel van A naar B binnen een traject van tientallen tot honderden kilometers kunnen reizen. De voordelen zijn drievoudig: er hoeven in totaliteit minder nieuwe huizen te worden gebouwd, de druk op de openbare ruimte in dichtbevolkt gebied verkleint en de bevolkingsgroei versterkt de maatschappelijke voorzieningen en leefbaarheid in nu nog krimpende gebieden.

Vraag5

Eén van de speerpunten van dit eerste concept-HVP is kansengelijkheid en bestaanszekerheid. Een belangrijk onderdeel van dit conceptplan is dan ook dat de tweede pijler van het Nederlandse pensioenstelsel ingrijpend wordt hervormd, met als doel dat deze beter aansluit bij de hedendaagse arbeidsmarkt. De verlaging van de zelfstandigenaftrek verlaagt de verschillen in fiscale behandeling tussen werknemers en zelfstandigen, waardoor een belangrijke prikkel voor schijnzelfstandigheid wordt aangepakt. Daarnaast heeft het conceptplan aandacht voor begeleiding van werk(loosheid)-naar-werk en de duurzame inzetbaarheid van mensen op de arbeidsmarkt. Verschillende maatregelen in dit eerste conceptplan zetten in op werkbegeleiding en scholing. Daarmee wordt beoogd de structurele veranderingen in de arbeidsmarkt, mede als gevolg van de coronacrisis, op te vangen.

Wat vindt u van deze investeringen en hervormingen? Zijn er specifiek investeringen of hervormingen waar u op zou willen reageren? Zo ja, wat is hierop uw reactie?
Wij vinden het van belang aandacht te hebben voor een arbeidsmarkt waaraan iedereen kan deelnemen. Mobiliteit speelt daarin een essentiële rol. De hyperloop draagt samen met andere modaliteiten - voor de ‘first- & last mile’ - bij aan het vergroten van toegankelijkheid van werk- en woongebieden. Dit is als gevolg van een verkorte reistijd voor reizigers, waardoor mensen in regio’s waar minder werkgelegenheid is verder weg van huis kunnen werken zonder tijd te verliezen.

Vraag6

Tijdens de coronacrisis is nog duidelijker geworden hoe belangrijk een sterke gezondheidszorg is. In het eerste concept-HVP zijn dan ook investeringen opgenomen die tijdens de pandemie de zorgsector veerkrachtiger en toekomstbestendiger hebben gemaakt, zoals de vergroting van de personele capaciteit en de uitbreiding van intensive care (IC)-units. Deze investeringen zijn onderdeel van een bredere kabinetsambitie voor een flexibele opschaling en inzet van de IC-capaciteit. Op termijn leiden de investeringen en hervormingen die in dit eerste conceptplan zijn opgenomen tot versterking van de publieke gezondheidszorg en de pandemische paraatheid.

Wat vindt u van deze investeringen en hervormingen? Zijn er specifiek investeringen of hervormingen waar u op zou willen reageren? Zo ja, wat is hierop uw reactie?
De versterking van de publieke gezondheidszorg en de pandemische paraatheid is van belang in het verlengde van de coronacrisis die aanleiding heeft gegeven tot instelling van de Europese herstel- en veerkrachtfaciliteit. De hyperloop zal in de toekomst kunnen bijdragen aan zeer snel vervoer van medische goederen en op die manier een rol spelen in verbeterde gezondheidszorg in Nederland en Europa.

Vraag7

Het kabinet onderschrijft de noodzaak om agressieve belastingplanning aan te pakken, omdat daarmee het belastingstelsel efficiënter en eerlijker wordt. Het kabinet zet zich daarvoor in via nationale maatregelen en op internationaal terrein. Daarom zijn maatregelen opgenomen die tot de bestrijding van belastingontwijking leiden. Ook neemt het kabinet maatregelen op die de grondslag voor de belasting op bedrijven verbreedt. Daarnaast zet het kabinet sterk in op het voorkomen en bestrijden van witwassen en terrorismefinanciering, met onder andere het plan van aanpak witwassen uit 2019. In het eerste concept-HVP zal een aantal maatregelen op het gebied van agressieve belastingplanning en het voorkomen van witwassen en terrorismefinanciering terugkomen.

Wat vindt u van deze investeringen en hervormingen? Zijn er specifiek investeringen of hervormingen waar u op zou willen reageren? Zo ja, wat is hierop uw reactie?
Hierop hebben wij geen commentaar.

Vraag8

Heeft u nog overige opmerkingen over het concept-HVP, het proces, specifieke maatregelen en/of andere zaken?
In 2019 is vanuit het Rijk al €4,5 miljoen subsidie vanuit het ministerie van Economische Zaken en Klimaat en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat toegezegd. Sinds afgelopen jaar steunt de Europese Commissie de ontwikkeling van de hyperloop in Nederland met een subsidie van €15 miljoen. Om de hyperloop als nieuw transportmiddel voor Europa te realiseren is het nodig om in de periode 2022 t/m 2027 €150-200 miljoen te investeren. Daarmee kan de hyperloop worden doorontwikkeld tot certificeerbaarheid. Wij vragen het kabinet om deze ontwikkeling die veel kan betekenen voor duurzaam economisch herstel in Nederland op te nemen in het Nederlandse Herstel- en Veerkrachtplan. Als Hyperloop Development Program sluiten we daarmee nauw aan op de doelstellingen van het Europese Herstel- en Veerkrachtfaciliteit en de landspecifieke aanbevelingen van de Europese Commise voor Nederland die in het bijzonder oproepen tot ‘mature publieke investeringsprojecten’ in duurzame infrastructuur en missiegedreven onderzoek en innovatie.