Het eerste concept van het Nederlandse herstel- en veerkrachtplan (HVP)
Reactie
| Naam | WO=MEN Dutch Gender Platform (D Keppy) |
|---|---|
| Plaats | Den Haag |
| Datum | 30 april 2022 |
Vraag1
In het bijgevoegde eerste conceptplan staan 39 maatregelen, bestaande uit 23 investeringsplannen en 16 hervormingen. Het eerste conceptplan heeft daarmee een voorlopige omvang van EUR 7,7 mld. Alle ministeries hebben bijgedragen aan dit concept, waardoor het bredere hervormingsverhaal van Nederland goed naar voren komt. Omdat het Nederlandse HVP wordt gebruikt om reeds begrote of in het coalitieakkoord gedekte maatregelen te financieren draagt het integraal bij aan het realiseren van de plannen en ambities van dit kabinet. Het eerste conceptplan leunt dan ook op een aantal thema’s die voor het kabinet van groot belang zijn, zoals klimaatverandering, volkshuisvesting en de arbeidsmarkt. Ook wordt geïnvesteerd in digitalisering, onderwijs en zorg.Wat is uw reactie op het eerste concept van het Nederlandse Herstel- en Veerkrachtplan?
Gendergelijkheid als integraal onderdeel van alle maatregelen
Allereerst vinden we het goed om te zien dat er een plan ligt dat ministerie overstijgend is, en aandacht geeft aan een groot aantal belangrijke thema’s voor het economisch herstel van de Nederlandse bevolking. Echter is het plan op dit moment op een manier opgesteld dat de uitwerking van de maatregelen niet duidelijk wordt. Omdat er geen specifieke investering is toegekend aan gendergelijkheid is het daarom moeilijk om te bepalen of er aandacht, of een mogelijkheid is om gendergelijkheid te bevorderen. Tevens is het onduidelijk hoe de effecten van de maatregelen op gendergelijkheid worden gemonitord. Sommige maatregelen zijn getoetst conform de kwaliteitseis ‘effecten op gendergelijkheid’ van integraal afwegingskader. Hoewel minimaal, een eerste stap is om deze toets toe te passen op alle maatregelen. Ook de maatregelen die al in werking zijn getreden. Het uiteindelijke doel hiervan is, is om al het beleid gendersensitief te maken. Gendersensitief beleid houdt rekening met de verschillende rollen en bijbehorende behoeftes, belangen en prioriteiten van mannen, vrouwen en non-binaire personen. Als hier geen rekening mee wordt gehouden kan het beleid onbedoeld negatieve effecten hebben op gendergelijkheid, of bestaande patronen in stand houden.
Een plan dat werkt voor iedereen
Dit plan biedt de uitgelezen kans om te werken voor de mensen die in de frontlinie stonden van het bestrijden van deze pandemie. Echter, schiet het nu te kort. We hebben geleerd dat het noodzakelijk is om te investeren in verbeterde randvoorwaarden voor gelijkere arbeidsparticipatie op alle niveaus. Waarbij het belangrijk is om intersectioneel en gendersensitief te werk te gaan.
Een goede start kan gemaakt worden door in dit plan een campagne op te nemen om de opname van partnerverlof te verhogen. Daarnaast zou het ontwikkelen van een deltaplan om werken in de kinderopvang aantrekkelijk te maken. Tevens zou er specifiek geïnvesteerd moeten worden in de hervorming van kinderopvang en onderzoek naar m/v verschillen in de gezondheidszorg.
Daarnaast is er in het huidige plan veel aandacht voor sectoren waar vrouwen ondervertegenwoordigd zijn. Investeren in vrouwelijk ondernemerschap in deze sectoren biedt de kans om de gender gap te verkleinen. Ook programma’s om vrouwen en meisjes te stimuleren om te gaan werken in de technische sector kan hieraan bijdragen. Op dit moment is onduidelijk of hier plannen voor zijn.
Vraag2
Het conceptplan behelst een robuust pakket aan maatregelen die gericht de groene transitie in Nederland bevorderen. Zo worden bijvoorbeeld de auto- en energiebelastingen hervormd en worden de CO2-heffing voor de industrie en de vliegbelasting aangescherpt. Deze hervormingen zullen onder andere tot een significante emissiereductie leiden. Ook wordt met dit conceptplan de stikstofproblematiek geadresseerd met maatregelen die de stikstofuitstoot in de agrarische, mobiliteits- en industriesector verminderen. Verder zijn maatregelen opgenomen die gericht zijn op natuurherstel en –verbetering. Met opname van investeringen als Wind op Zee, waarmee de duurzame opwekcapaciteit wordt vergroot, wordt de broeikasuitstoot verminderd en de energietransitie gefaciliteerd.Wat vindt u van deze investeringen en hervormingen? Zijn er specifiek investeringen of hervormingen waar u op zou willen reageren? Zo ja, wat is hierop uw reactie?
nvt
Vraag3
Nederland blijft fors investeren in digitalisering. Zo zijn projecten in dit eerste conceptplan opgenomen die zich richten op het versterken van de digitale vaardigheden van de (toekomstige) Nederlandse beroepsbevolking, ten goede van het groeipotentieel en de weerbaarheid van de economie. Ook wordt geïnvesteerd in veilige, slimme en duurzame mobiliteit, in kunstmatige intelligentie en in de ontwikkeling van quantum technologie. De Nederlandse strafrechtketen wordt verder gedigitaliseerd en dat biedt kansen om werk effectiever en efficiënter te doen, onder andere door de administratieve lasten en fouten in registraties terug te dringen en nieuwe manieren van werken te realiseren. Maatschappelijk biedt het kansen om professionals en burgers een betere informatiepositie te geven. Breder wordt het informatiebeheer van de overheid (digitaal) herijkt, zodat de transparantie en vindbaarheid daarvan toeneemt.Wat vindt u van deze investeringen en hervormingen? Zijn er specifiek investeringen of hervormingen waar u op zou willen reageren? Zo ja, wat is hierop uw reactie?
nvt
Vraag4
Dit kabinet zet in op het verbeteren van de beschikbaarheid, de betaalbaarheid en de kwaliteit van wonen. Om het woningtekort tegen te gaan zijn er tot 2030 ongeveer 900.000 woningen extra nodig. Dat betekent dat er ongeveer 100.000 woningen per jaar moeten worden gebouwd. De woningbouwimpuls gebruiken we om een deel van de woningbouwopgave te stimuleren. Tevens worden de verstoringen op de woningmarkt verminderd doordat de verruimde schenkingsvrijstelling eigen woning wordt geschrapt én door de leegwaarderatio af te schaffen, waardoor de belasting van het rendement op verhuurde woningen in box 3 meer zal gaan aansluiten bij de praktijk. Dit in aanloop naar het nieuwe stelsel box 3 werkelijk rendement.Wat vindt u van deze investeringen en hervormingen? Zijn er specifiek investeringen of hervormingen waar u op zou willen reageren? Zo ja, wat is hierop uw reactie?
nvt
Vraag5
Eén van de speerpunten van dit eerste concept-HVP is kansengelijkheid en bestaanszekerheid. Een belangrijk onderdeel van dit conceptplan is dan ook dat de tweede pijler van het Nederlandse pensioenstelsel ingrijpend wordt hervormd, met als doel dat deze beter aansluit bij de hedendaagse arbeidsmarkt. De verlaging van de zelfstandigenaftrek verlaagt de verschillen in fiscale behandeling tussen werknemers en zelfstandigen, waardoor een belangrijke prikkel voor schijnzelfstandigheid wordt aangepakt. Daarnaast heeft het conceptplan aandacht voor begeleiding van werk(loosheid)-naar-werk en de duurzame inzetbaarheid van mensen op de arbeidsmarkt. Verschillende maatregelen in dit eerste conceptplan zetten in op werkbegeleiding en scholing. Daarmee wordt beoogd de structurele veranderingen in de arbeidsmarkt, mede als gevolg van de coronacrisis, op te vangen.Wat vindt u van deze investeringen en hervormingen? Zijn er specifiek investeringen of hervormingen waar u op zou willen reageren? Zo ja, wat is hierop uw reactie?
nvt
Vraag6
Tijdens de coronacrisis is nog duidelijker geworden hoe belangrijk een sterke gezondheidszorg is. In het eerste concept-HVP zijn dan ook investeringen opgenomen die tijdens de pandemie de zorgsector veerkrachtiger en toekomstbestendiger hebben gemaakt, zoals de vergroting van de personele capaciteit en de uitbreiding van intensive care (IC)-units. Deze investeringen zijn onderdeel van een bredere kabinetsambitie voor een flexibele opschaling en inzet van de IC-capaciteit. Op termijn leiden de investeringen en hervormingen die in dit eerste conceptplan zijn opgenomen tot versterking van de publieke gezondheidszorg en de pandemische paraatheid.Wat vindt u van deze investeringen en hervormingen? Zijn er specifiek investeringen of hervormingen waar u op zou willen reageren? Zo ja, wat is hierop uw reactie?
nvt
Vraag7
Het kabinet onderschrijft de noodzaak om agressieve belastingplanning aan te pakken, omdat daarmee het belastingstelsel efficiënter en eerlijker wordt. Het kabinet zet zich daarvoor in via nationale maatregelen en op internationaal terrein. Daarom zijn maatregelen opgenomen die tot de bestrijding van belastingontwijking leiden. Ook neemt het kabinet maatregelen op die de grondslag voor de belasting op bedrijven verbreedt. Daarnaast zet het kabinet sterk in op het voorkomen en bestrijden van witwassen en terrorismefinanciering, met onder andere het plan van aanpak witwassen uit 2019. In het eerste concept-HVP zal een aantal maatregelen op het gebied van agressieve belastingplanning en het voorkomen van witwassen en terrorismefinanciering terugkomen.Wat vindt u van deze investeringen en hervormingen? Zijn er specifiek investeringen of hervormingen waar u op zou willen reageren? Zo ja, wat is hierop uw reactie?
nvt
Vraag8
Heeft u nog overige opmerkingen over het concept-HVP, het proces, specifieke maatregelen en/of andere zaken?Naast de randvoorwaarde voor gendergelijkheid vanuit de Europese Commissie, zijn er ook andere internationale afspraken m.b.t. gendergelijkheid waar Nederland zich aan heeft gecommitteerd. Ons advies is om deze ook bij het uitwerken van dit plan in acht te nemen. Zo heeft Nederland tijdens de Commission on the Status of Women van maart dit jaar bijvoorbeeld toegezegd om meer te gaan inzetten op betekenisvolle consultatie, representatie en participatie van vrouwen in klimaat-gerelateerde besluitvormingsprocessen. Pijler 1 zou hier rekening mee moeten houden.